Jöns Jacob Berzelius (ur. 20 sierpnia 1779 w Väversunda, zm. 7 sierpnia 1848 w Sztokholmie) – szwedzki chemik, lekarz i mineralog. Laureat Medalu Copleya.
Data i miejsce urodzenia |
20 sierpnia 1779 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Odznaczenia | |
|
Życiorys
Wprowadził pojęcie izomerii oraz dzisiejsze symbole chemiczne, a także pierwszą systematykę związków chemicznych. W roku 1828 odkrył pierwiastek chemiczny, który otrzymał nazwę tor (Th, łac. thorium). W latach 1836–1839 wraz z Liebigiem dowiódł, że fermentacja jest procesem enzymatycznym. Dokonał wielu odkryć z zakresu chemii organicznej (wydzielił kwas mlekowy z mięsa w roku 1808, a w 1812 wydzielił kazeinę z mleka i fibrynę z krwi) i nieorganicznej (otrzymał kwasy antymonu i węglan litu w roku 1817, a następnie tetrachlorek krzemu, 1826 kwas metafosforowy, 1827 chlorek chromylu). Podał budowę wielu kwasów organicznych, opisał cer, selen i otrzymał metaliczny cyrkon.
W latach 1807–1832 profesor medycyny i farmacji w Szkole Chirurgii w Sztokholmie (od roku 1810 Instytut Karolinska). Od roku 1837 zajmował 5. miejsce w Akademii Szwedzkiej. W 1815 odznaczony Orderem Gwiazdy Polarnej, a w 1821 został Komandorem Orderu Wazów.
Był autorem podręcznika fizyki, chemii i mineralogii w 8 tomach (1806–1818). Wprowadził do chemii pojęcia i nazwy katalizy, alotropii i izomerii. Do największych jego osiągnięć należy opracowanie metody pomiaru mas atomowych.
Bibliografia
- Andrzej Kajetan Wróblewski. Baron Berzelius. „Wiedza i Życie”, s. 65, sierpień 2008. Warszawa: Prószyński Media. ISSN 0137-8929.
- ISNI: 0000000110589531
- VIAF: 41868753
- LCCN: n79065879
- GND: 118510185
- NDL: 00463211
- LIBRIS: xv8bb1dg1mzw31l
- BnF: 12097467c
- SUDOC: 029324017
- SBN: RAVV062928
- NLA: 35018115
- NKC: ola2002153025
- BNE: XX1511853
- NTA: 070283109
- BIBSYS: 90182863
- CiNii: DA01806428
- Open Library: OL112832A
- PLWABN: 9810535905005606, 9810645194505606
- NUKAT: n2005121568
- J9U: 987007270967205171
- PTBNP: 1200350
- CANTIC: a10050012
- LNB: 000235697
- NSK: 000695799
- CONOR: 167208547
- ΕΒΕ: 215186
- BLBNB: 000613721
- LIH: LNB:BmYA;=Bf
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.