Loading AI tools
polski fizyk Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Wierusz-Kowalski (ur. 16 marca 1866 w Puławach, zm. 30 listopada 1927 w Ankarze) – polski fizyk i dyplomata. Rektor uniwersytetu we Fryburgu (1897), po odzyskaniu niepodległości poseł RP przy Stolicy Apostolskiej, w Holandii, Austrii i Turcji.
 | |
| Data i miejsce urodzenia |
16 marca 1866 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Poseł RP przy Stolicy Apostolskiej | |
| Okres |
od 1 lipca 1919 |
| Poprzednik |
funkcja utworzona |
| Następca | |
| Poseł RP w Holandii | |
| Okres |
od 19 października 1921 |
| Poprzednik |
Eugeniusz Rozwadowski (chargé d’affaires) |
| Następca | |
| Poseł RP w Austrii | |
| Okres |
od 1 grudnia 1924 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Poseł RP w Turcji | |
| Okres |
od 21 października 1926 |
| Poprzednik | |
| Następca |
Kazimierz Papée (chargé d’affaires) |
| Odznaczenia | |
 | |
Urodził się w rodzinie Tadeusza, właściciela majątku Olbięcin w latach 1869–1904, i Julii Nepomuceny z Wasilewskich (1840−1873). Ukończył Gimnazjum Realne J. Pankiewicza w Warszawie. Początkowo studiował prawo na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim, ale po roku przeniósł się na Uniwersytet w Getyndze, gdzie podjął studia fizyczne. Zajmował się początkowo własnościami szkła, w tym jego wytrzymałością. W 1889 r. przedstawił pracę doktorską Untersuchungen über die Festigkeit des Glases. Następnie pracował w Berlinie i Würzburgu, a od 1891 na Politechnice w Zurychu, skąd w 1892 przeniósł się na Uniwersytet w Bernie. W 1894 r. przyjął propozycję zorganizowania wydziału nauk matematycznych i przyrodniczych na Uniwersytecie we Fryburgu w Szwajcarii. Objął tam katedrę fizyki, a w roku akademickim 1897−1998 piastował funkcję rektora. Jego główną dziedziną badań była luminescencja mieszanin ziem rzadkich ze związkami metali alkalicznych pod wpływem promieniowania nadfioletowego i promieniowania katodowego, a także fosforescencja związków ziem rzadkich i związków organicznych, w 1910 odkrył zjawisko tzw. fosforescencji postępowej. Za prace w tej dziedzinie wyróżnił go w 1912 Uniwersytet Harvarda. Ponadto zajmował się doświadczeniami z wyładowaniami elektrycznymi. Jego asystentem we Fryburgu był Ignacy Mościcki. W 1911 oraz w latach 1917–1918 był wykładowcą fizyki na Wydziale Przyrodniczym oraz wykładał wstęp do teorii elektryczności w ramach Kursów Politechnicznych (1906–1908) na Wydziale Technicznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie[1].
W czasie I wojny światowej działał w Komitecie Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, założonym przez Henryka Sienkiewicza w Vevey. Członek redakcji wydawanej w Szwajcarii Wielkiej encyklopedii powszechnej. W 1916 roku był członkiem Zarządu Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej[2]. Po polonizacji Uniwersytetu Warszawskiego, w 1917 r. powrócił do kraju by zorganizować katedrę fizyki na UW. W 1919 został mianowany profesorem Politechniki.
W 1919 r. wstąpił do służby dyplomatycznej II Rzeczypospolitej. 1 lipca 1919 mianowany posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym przy Stolicy Apostolskiej. 19 października 1921 mianowany posłem RP w Hadze, którym pozostawał do 1 grudnia 1924. Tego dnia objął funkcję posła RP w Wiedniu, którą sprawował do 30 września 1926. 21 października 1926 został posłem RP w Ankarze. Był członkiem Komisji Współpracy Intelektualnej Ligi Narodów (w miejsce Marii Skłodowskiej-Curie). Zmarł w czasie pełnienia obowiązków służbowych. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 157-6-10)[3].
Od 2 października 1900 był mężem Leonii z hr. Rostworowskich h. Nałęcz (1870–1946), z którą miał pięcioro dzieci[4]:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
