Loading AI tools
polski muzykolog ukraińskiego pochodzenia Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Michał Chomiński (ur. 24 sierpnia 1906 w Ostrowie Przemyskim, zm. 20 lutego 1994 w Falenicy[1]) – polski muzykolog ukraińskiego pochodzenia, pedagog, teoretyk muzyki.
Józef Michał Chomiński w latach 60. | |
Data i miejsce urodzenia |
24 sierpnia 1906 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
20 lutego 1994 |
Zawód, zajęcie | |
Narodowość | |
Odznaczenia | |
Jest twórcą teorii sonorystyki, badającej emancypację brzmienia w muzyce współczesnej. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej muzykologii[2] .
Urodził się w rodzinie księdza greckokatolickiego Eugeniusza Chomińskiego (1867–1939) i Polki Józefy Heleny z d. Drohomireckiej (zm. w 1939). Wykształcenie muzyczne zdobył w Wyższym Instytucie Muzycznym im. Mykoły Łysenki, Polskim Towarzystwie Muzycznym we Lwowie pod kierunkiem Adama Sołtysa (dyrygentura) i Zofii Kozłowskiej (śpiew) oraz na Uniwersytecie Lwowskim (1931), gdzie studiował muzykologię u Adolfa Chybińskiego. W 1936 obronił na Uniwersytecie Jana Kazimierza doktorat pt. Zagadnienia konstruktywne w pieśniach Edvarda Griega[2] , którego nie ogłosił drukiem. W latach 30. XX wieku był aktywnym współpracownikiem magazynu „Ukrajinśka muzyka” oraz zastępcą sekretarza muzycznej sekcji Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki. Tuż przed II wojną światową podjął pracę jako bibliotekarz w Bibliotece Narodowej. Po wojnie, którą spędził w Warszawie i jej okolicach, w 1948 został sekretarzem redakcji Kwartalnika Muzycznego, który redagował wraz z A. Chybińskim do jego śmierci w 1952[2][3].
W 1949 habilitował się na Uniwersytecie Poznańskim na podstawie dorobku naukowego oraz pracy pt. Zagadnienia konstrukcyjne w sonatach fortepianowych Karola Szymanowskiego. W 1951 został docentem, 1954 profesorem nadzwyczajnym, a w 1960 profesorem zwyczajnym w Instytucie Muzykologii na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie pracował do emerytury w 1978. W latach 1958–1976 kierował Katedrą Powszechnej Historii Muzyki IMuz UW. W latach 1951–1968 pracował również w Instytucie Sztuki PAN, kierując tam Zakładem Historii i Teorii Muzyki, który stworzył od podstaw[2][3]. 22 lipca 1964 roku, z okazji 20-lecia Polski Ludowej, otrzymał Nagrodę Państwową II stopnia[4].
W najwcześniejszych pracach realizował postulaty fenomenalistyki muzycznej, inspirowane pracami E. Kurtha i H. Mersmanna, niekiedy z wpływami ideowymi marksizmu. Później skierował uwagę ku zagadnieniom muzyki dawnej (historia harmonii i kontrapunktu) oraz nowoczesnej sonorystyki. Stworzona przez Chomińskiego teoria sonologii, jedno z największych osiągnięć powojennej muzykologii w Polsce, miała za zadanie wyjaśniać brzmieniowe cechy dzieła muzycznego, konstytuujące muzyczną strukturę i formę[3]. Jego teksty to świadectwo gruntownych poszukiwań teoretycznych podstaw muzyki, wspartych głęboką wiedzą historyczno-muzyczną od średniowiecza do współczesności. Stosowana w jego pracach teoretycznych terminologia, stanowiła konsekwencję dążenia do nadania muzykologii statusu nauki zbliżonej do nauk przyrodniczych[2] .
Był jednym z najwybitniejszych muzykologów polskich w II połowie XX wieku: twórcą fundamentalnych podręczników muzykologicznych, redaktorem wielu periodyków naukowych i edycji muzycznych. Wykształcił największą szkołę muzykologiczną, działającą do dziś w różnych placówkach akademickich w Polsce. Do wypromowanych przez niego doktorów, którzy następnie uzyskali habilitacje, należą: Anna Czekanowska, Ludwik Bielawski, Zygmunt Szweykowski (muzykolog), Elżbieta Dziębowska, Andrzej Chodkowski, Stefan Jarociński, Michał Bristiger, Irena Poniatowska, Maciej Gołąb, Józef Ścibor, Jan Stęszewski, Zofia Chechlińska i Jerzy Morawski[2][3].
Książki:
Redakcje druków zwartych i czasopism:
Redakcje edycji muzycznych:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.