Hydroksowęglan miedzi(II)

Hydroksowęglan miedzi(II), CuCO
3·Cu(OH)
2 – nieorganiczny związek chemiczny, hydroksosól miedzi na II stopniu utlenienia i kwasu węglowego.

Hydroksowęglan miedzi(II)

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) konst. diwodorotlenek węglan dimiedzi Inne nazwy i oznaczenia półsyst. hydroksowęglan miedzi(II) Stocka hydroksowęglan miedzi(II) inne zasadowy węglan miedzi(II), daw. zasadowy węglan miedziowy
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	CuCO 3·Cu(OH) 2
Inne wzory	Cu 2CO 3(OH) 2, [Cu(OH)] 2CO 3
Masa molowa	221,12 g/mol
Wygląd	ciemnozielony proszek[1] lub zielone kryształy[2]
Minerały	malachit
Identyfikacja
Numer CAS	12069-69-1
PubChem	25503
SMILES C(=O)([O-])[O-].[OH-].[OH-].[Cu+2].[Cu+2]
InChI InChI=1S/CH2O3.2Cu.2H2O/c2-1(3)4;;;;/h(H2,2,3,4);;;2*1H2/q;2*+2;;/p-4 InChIKey ZMMDPCMYTCRWFF-UHFFFAOYSA-J
Właściwości Gęstość 4,0 g/cm³[2]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie nierozpuszczalny[2] w innych rozpuszczalnikach woda amoniakalna, roztwory cyjanków metali alkalicznych[3], rozcieńczone kwasy[3][2] Temperatura rozkładu 200 °C[2]
Budowa Układ krystalograficzny jednoskośny[3]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2018-10-24] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Uwaga Zwroty H H302, H315, H319, H335 Zwroty P P261, P305+P351+P338 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[4] 0 2 0   Numer RTECS GL6910000 Dawka śmiertelna LD50 1,35 g/kg (szczur, doustnie)[1]
Podobne związki
Podobne związki	hydroksowęglan magnezu
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Występowanie

Występuje w przyrodzie jako szeroko rozpowszechniony minerał malachit^[5] (innym rozpowszechnionym minerałem będącym zasadowym węglanem miedzi(II) jest azuryt o składzie 2CuCO
3·Cu(OH)
2^[6]).

Otrzymywanie

Patyna na dachach Château Frontenac

Powstaje w reakcji dwutlenku węgla z roztworami soli miedzi(II)^[7]:

2Cu2+
+ CO
2 + 3H
2O → CuCO
3·Cu(OH)
2↓ + 4H+

W efekcie nie da się w tej reakcji uzyskać węglanu miedzi(II), CuCO
3^[7].

Przemysłowo otrzymuje się go przez zmieszanie roztworów siarczanu miedzi(II) i węglanu sodu lub wodorowęglanu sodu w temp. 45–65 °C. W pierwszej fazie powstaje 2CuCO
3·Cu(OH)
2, który w ciągu 1–2 h przekształca się w CuCO
3·Cu(OH)
2^[3].

Związek ten powstaje również w wyniku długotrwałego działania wilgotnego powietrza na miedź metaliczną, tworząc charakterystyczną patynę^[7], która chroni metal przed dalszą korozją^[8].

Właściwości

W temperaturze pokojowej związek rozkłada się powoli do tlenku miedzi(II); w temperaturze powyżej 200 °C reakcja ta staje się bardzo szybka^[3]:

CuCO
3·Cu(OH)
2 → 2CuO + H
2O↑ + CO
2↑

Zastosowanie

Wykorzystywany jest m.in. do otrzymywania innych soli miedzi, jako źródło miedzi w paszach dla zwierząt, w galwanostegii do kontrolowania pH, jako katalizator w reakcjach uwodorniania, do przyspieszania polimeryzacji i do ochrony ziaren przed grzybami^[3]. Dodaje się go przy wytwarzaniu niektórych mieszanin pirotechnicznych w celu zabarwienia płomienia spalanej masy na niebiesko^[9].