Siarczan miedzi(II)

Siarczan miedzi(II) (nazwa Stocka: siarczan(VI) miedzi(II), siarczan miedziowy), CuSO
4 – nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu siarkowego i miedzi na II stopniu utlenienia. Pięciowodny siarczan miedzi(II) występuje naturalnie jako minerał chalkantyt.

Siarczan miedzi(II)

model struktury krystalicznej model komórki elementarnej
kryształ CuSO 4·5H 2O
Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) konst. siarczan miedzi addyt. tetraoksydosiarczan(2−) miedzi(2+) Inne nazwy i oznaczenia półsyst. siarczan miedzi(II) Stocka siarczan(VI) miedzi(II) inne daw. siarczan miedziowy; siny kamień, witriol miedzi, niebieski kamień
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	CuSO4
Masa molowa	159,61 g/mol
Wygląd	bezwonny, biało-szary[1] lub biało-zielony, amorficzny proszek bądź romboedryczne kryształy (bezwodny), niebieskie trójskośne kryształy (pięciowodny)[2]
Minerały	chalkantyt
Identyfikacja
Numer CAS	7758-98-7 10257-54-2 (jednowodny) 7758-99-8 (pięciowodny)
PubChem	24462
DrugBank	DB06778
InChI InChI=1S/Cu.H2O4S/c;1-5(2,3)4/h;(H2,1,2,3,4)/q+2;/p-2 InChIKey ARUVKPQLZAKDPS-UHFFFAOYSA-L
Właściwości Gęstość 3,60 g/cm³ (bezwodny)[2]; ciało stałe 2,286 g/cm³ (pięciowodny)[2]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie 22,0 g/100 g[2] w innych rozpuszczalnikach pięciowodny rozpuszcza się w metanolu i słabo w etanolu; bezwodny jest nierozpuszczalny w etanolu[2] Temperatura rozkładu 560 °C (bezwodny)[2] 110 °C (pięciowodny)[2]
Budowa Układ krystalograficzny trójskośny[3]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2015-12-07] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[4] Uwaga Zwroty H H302, H315, H319, H410 Zwroty P P273, P305+P351+P338, P501[5] Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[4] Szkodliwy (Xn) Groźny dla środowiska (N) Zwroty R R22, R36/38, R50/53 Zwroty S S2, S22, S60, S61 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[6] 0 2 0   Temperatura zapłonu niepalny Temperatura samozapłonu niepalny Numer RTECS GL8800000 Dawka śmiertelna LD50 300 mg/kg (szczur, doustnie)[1][5]
Podobne związki
Inne aniony	CuSO 3
Inne kationy	Cu 2SO 4, MnSO 4, NiSO 4
Podobne związki	siarczany
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Właściwości

Bezwodny CuSO
4

Bezwodny siarczan miedzi jest biały. W temperaturze pokojowej jest higroskopijną substancją o gęstości 3,6 g/cm³. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, dając roztwór o odczynie lekko kwasowym (roztwór 5%: pH 3,7–4,5^[7]).

Pentahydrat siarczanu miedzi CuSO
4·5H
2O (nazywany dawniej witriolem miedzi lub sinym kamieniem) ma intensywnie niebieskie zabarwienie.

Pentahydrat pod wpływem ogrzewania w temperaturze 102 °C traci dwie cząsteczki wody, przechodząc w trihydrat – CuSO
4·3H
2O (o gęstości 3,78 g/cm³) a następnie monohydrat. Ogrzany powyżej 197 °C staje się bezwodny^[8].

Zastosowania

• Jako fungicyd do konserwacji drewna.
• Wykrywanie wody w alkoholu.
• Jest głównym składnikiem kwaśnych kąpieli do elektrolitycznego miedziowania i kąpieli przeznaczonych do elektrolitycznego wytwarzania anod miedzianych.
• Bywa używany przez chemików amatorów do „hodowli” kryształów.