Horodziej

Horodziej (biał. Гарадзея) – osiedle typu miejskiego na Białorusi w rejonie nieświeskim obwodu mińskiego, 4,1 tys. mieszkańców (2010). Znajduje się tu stacja kolejowa Horodziej, położona na linii Moskwa - Mińsk - Brześć.

Horodziej

Гарадзея

Kościół św. Józefa w Horodzieju
Herb Flaga
Państwo	Białoruś
Obwód	miński
Populacja (2010) • liczba ludności	4100[1]
Nr kierunkowy	2151
Kod pocztowy	222610
Położenie na mapie obwodu mińskiego Horodziej
Położenie na mapie Białorusi Horodziej
53°19′N 26°31′E

W miejscowości działają dwie parafie – prawosławna (pw. Narodzenia Matki Bożej)^[2] i rzymskokatolicka (pw. św. Józefa). Rozgrywa tu swoje mecze klub wyszejszajaj lihy FK Haradzieja.

Historia

Wieś magnacka Księstwa Nieświeskiego położone było w końcu XVIII wieku w powiecie nowogródzkim województwa nowogródzkiego^[3].

W XIX i w początkach XX w. położony był w Rosji, w guberni mińskiej, w powiecie nowogródzkim.

W dwudziestoleciu międzywojennym miasteczko leżące w Polsce, w województwie nowogródzkim, w powiecie nieświeskim^[a]. Miejscowość była siedzibą wiejskiej gminy Horodziej^[4]. W 1921 miejscowość liczyła 1120 mieszkańców, zamieszkałych w 147 budynkach, w tym 503 Żydów, 407 Polaków, 206 Białorusinów, 1 Niemca i 3 osoby innej narodowości^[b]. 796 mieszkańców było wyznania mojżeszowego, 225 prawosławnego, 95 rzymskokatolickiego, 3 ewangelickiego i 1 innego^[c][4].

Podczas okupacji hitlerowskiej, jesienią 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 1100 osób. 18 lipca 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano w okolicach miejscowości. Sprawcami zbrodni byli Niemcy z SD oraz litewskie siły bezpieczeństwa^[5].

Po II wojnie światowej w granicach Związku Sowieckiego. Według niektórych źródeł latem 1946 odbył się tu zjazd założycielski antysowieckiego Związku Walki o Niezależność Białorusi. Od 1991 w niepodległej Białorusi.

• 
  Nieistniejąca cerkiew Narodzenia Matki Bożej
• 
  Współczesna cerkiew Narodzenia Matki Bożej
• 
  Cerkiew Przemienienia Pańskiego z pocz. XIX w.
• 
  Przydrożna kaplica z 1874
• 
  Dworzec kolejowy

Uwagi

1. Przynależność powiatowa zmieniała się. Miejscowość leżała w powiatach nowogródzkim (do 1919), baranowickim (1919 - 1920) i nieświeskim (1920 - 1945)
2. Innej niż polska, białoruska, niemiecka i żydowska. Wśród osób innych narodowości zamieszkujących gminę Horodziej było 9 Rosjan, 3 tatarów i 3 Ukraińców. Skorowidz nie wyszczególnia narodowości osób z grupy inne z podziałem na miejscowości
3. Wśród osób innych wyznań zamieszkujących gminę Horodziej było 3 muzułmanów i 1 bezwyznaniowiec. Skorowidz nie wyszczególnia wyznania osób z grupy inne z podziałem na miejscowości

Przypisy

1. Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.).
2. ХРАМ РОЖДЕСТВА ПРЕСВЯТОЙ БОГОРОДИЦЫ Г.П. ГОРОДЕЯ. sluck-eparchiya.by. [dostęp 2021-02-28]. (ros.).
3. Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 100.
4. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom VII – Województwo Nowogródzkie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1923. Brak numerów stron w książce
5. Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1198.

Linki zewnętrzne

• Horodziej w radzima.org
• Horodziej, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 152.

Kontrola autorytatywna (urban settlement in Belarus):

• VIAF: 123369349
• LCCN: n2006045410
• J9U: 987007524491505171