Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Henryk Frist (ur. 1855 w Tarnowie, zm. 11 grudnia 1921 w Krakowie) – żydowski kupiec, przedsiębiorca, wydawca.
_commemorative_plaque,_37_Floriańska_street,_Old_Town,_Kraków,_Poland.jpg)
Urodził się w 1855 w Tarnowie[1][2][3]. Stamtąd jego rodzina przeniosła się do Krakowa, gdzie w 1875 nabyła kamienicę przy ulicy Floriańskiej[4][3]. Tam początkowo Henryk Frist handlował przyborami szkolnymi i ramami do obrazów[3]. Potem zaangażował się w promowanie polskiej sztuki graficznej[5]. Zajmował się drukiem i sprzedażą ilustrowanych pocztówek o charakterze artystycznym[3]. W tym zakresie swoją działalność wprowadził na poziom pozwalający na konkurowanie z zagranicznymi wydawcami[6]. Był znawcą malarstwa i rzeźby[7]. Wydawał reprodukcje znanych dzieł malarskich, np. Wojciech Kossak: Przysięga Kościuszki, Jan Styka: Polonia, Jan Matejko: Polonia i Poczet królów polskich oraz albumy grawiurowe dzieł Jacka Malczewskiego, Jacek Malczewski: Zatruta studnia, Piotr Stachiewicz i Jan Pietrzycki: Pięć zmysłów, album Wawelu, album Krakowa, album Stanisława Tondosa[6][7]. Według różnych wersji w 1882[8] lub w 1885[9][10] założył Salon Malarzy Polskich w Krakowie, działający przy ulicy Floriańskiej 37[5][6]. Placówka była uważana za pierwszy w Polsce salon sztuki[7]. W ramach tej działalności zajmował się wydawaniem pocztówek i widokówek przedstawiającymi reprodukcje dzieł malarskich, treści patriotyczne oraz pejzaże miast, a także handlem i wyceną dzieł sztuki oraz prowadzeniem księgarni[10][8]. Był też kupcem[7].
Ożenił się z Gitlą (wzgl. Gusta), córką antykwariusza Jakuba Mendla Himmelblaua[2][11]. Zmarł 11 grudnia 1921 w Krakowie[12][7][6][uwaga 1]. Następnego dnia odbył się jego pogrzeb[7].
Miał synów: Juliusza (prawnik), Józefa oraz innego (okulista)[5]. Juliusz i Józef Fristowie odziedziczyli po ojcu Salon Malarzy Polskich i zajmowali się reprodukcją dzieł graficznych prowadząc przedsiębiorstwo Akropol[13][10]. Obaj ponieśli śmierć podczas II wojny światowej; Juliusz wraz z rodziną zamordowany przez Niemców, a Józef wraz z rodziną deportowany przez Sowietów na wschód zmarł na Syberii[14].
W 2018 w Krakowie ukazała się publikacja pt. Salon malarzy polskich Henryka Frista (1885-1939), przedstawiająca dorobek wydawniczy rodzinnego przedsiębiorstwa Fristów (autorzy książki: Aleksander B. Skotnicki i Marek Sosenko)[9].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.jpg)
