Gąsawa
miasto w województwie kujawsko-pomorskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
miasto w województwie kujawsko-pomorskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gąsawa (niem. Gonsawa, 1939–1945 Gerlingen) – miasto w Polsce, położone w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Gąsawa[3]. Leży nad jeziorem Gąsawskim.
miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||||
XVII-wieczny kościół pw. św. Mikołaja | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
Gmina | |||||
Data założenia |
1136 | ||||
Prawa miejskie |
1388–1934, od 2024 | ||||
Burmistrz |
Jacek Superczyński | ||||
Powierzchnia |
6,9339[1] km² | ||||
Populacja (2021) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Strefa numeracyjna |
+48 52 | ||||
Kod pocztowy |
88-410 | ||||
Tablice rejestracyjne |
CZN | ||||
Położenie na mapie gminy Gąsawa | |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego | |||||
Położenie na mapie powiatu żnińskiego | |||||
52,7667°N 17,7500°E | |||||
TERC (TERYT) |
0419024 | ||||
SIMC |
0085189[3] | ||||
Urząd miejski ul. Żnińska 888-410 Gąsawa | |||||
Strona internetowa |
Gąsawa uzyskała lokację miejską w 1388 roku[4]. Zdegradowana do rangi wsi 13 czerwca 1934 w związku z reformą administracyjną II RP, stając się przejściowo wiejską gminą jednostkową[5]. 1 sierpnia 1934 weszła w skład nowo utworzonej zbiorowej gminy Gąsawa w powiecie żnińskim[6], w której to granicach stała się gromadą (ówczesny odpowiednik sołectwa)[7]. W latach 1934–1954 siedziba wiejskiej gminy Gąsawa, 1954–1972 gromady Gąsawa[8], a od 1973 reaktywowanej gminy Gąsawa[9]. W latach 1975–1998 należała administracyjnie do województwa bydgoskiego. 1 stycznia 2024 odzyskała status miasta[1].
Gąsawa leży w południowo-zachodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, w odległości około 80 km od Poznania, 60 km od Bydgoszczy[10] i około 12 km od Żnina.
Pod względem historyczno-etnograficznym miasto znajduje się na Pałukach[11].
Według regionalizacji fizycznogeograficznej Polski Gąsawa leży na pograniczu dwóch mezoregionów: Pojezierza Chodzieskiego i Żnińsko-Mogileńskiego, stanowiących część makroregionu Pojezierza Wielkopolskiego[12].
Nazwa miasta Gąsawa wywodzi się od Gonzawy, Gonzowy – pierwotnej nazwy rzeczki Gąsawki, która łączy jezioro Gąsawskie z jeziorem Godawskim[13].
Pierwsza wzmianka o Gąsawie znajduje się w Złotej Bulli papieża Innocentego II z 1136 roku. W 1227 w czasie zjazdu książąt dzielnicowych 24 listopada doszło do napadu i tzw. zbrodnii gąsawskiej – mordu na ks. krakowskim, Leszku Białym.
W 1388 roku miała miejsce lokacja miasta[14]. Stanowiła prywatne miasto duchowne, własność opata klasztoru kanoników regularnych w Trzemesznie. Pod koniec XVI wieku leżało w powiecie gnieźnieńskim województwa kaliskiego[15].
W 1600 roku na czas panującej w Poznaniu epidemii cholery do miasta przeniesiono Kolegium Lubrańskiego – pierwszą humanistyczną szkołę w Polsce. W 1660 roku Gąsawa została ograbiona i zniszczona przez wycofujące się wojska szwedzkie.
Utraciła prawa miejskiej w 1934 roku[14]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.
Od 1 stycznia 2024 roku Gąsawa ponownie posiada prawa miejskie[16].
W mieście znajduje się stadion hokeja na trawie LKS Gąsawa.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.