Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gwiazdnica (Stellaria L.) – rodzaj roślin zielnych z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae). Obejmuje 173 gatunki szeroko rozprzestrzenione na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy[5]. Rośliny te występują w różnych siedliskach – w formacjach zaroślowych, trawiastych i mokradłowych[6]. Niektóre gatunki są chwastami w uprawach, zwłaszcza gwiazdnica pospolita Stellaria media. Gatunek ten ma też znaczenie użytkowe – jest rośliną jadalną (spożywany jest w Japonii i był w Starożytności w obszarze śródziemnomorskim) i leczniczą[7].
_-_geograph.org.uk_-_195727.jpg) Gwiazdnica trawiasta | |||||
| Systematyka[1][2] | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Podkrólestwo | |||||
| Nadgromada | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Nadklasa | |||||
| Klasa | |||||
| Nadrząd | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Rodzaj |
gwiazdnica | ||||
| Nazwa systematyczna | |||||
| Stellaria L. Sp. Pl. 421. 1753 | |||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
|
Stellaria graminea[3], wcześniej Stellaria holostea L.[4][3] | |||||
| |||||
Rodzaj ma charakter kosmopolityczny – ma bardzo rozległy zasięg geograficzny, przy czym najbardziej zróżnicowany jest w strefie klimatu umiarkowanego chłodnego na półkuli północnej[8]. W Europie rośnie 17 gatunków, z czego w Polsce 10[9]. W Azji rosną 64 gatunki, z czego 28 jest endemitami Chin[10]. W Ameryce Północnej spotykanych jest 29 gatunków[8]. Brak jego przedstawicieli tylko na niektórych obszarach w strefie międzyzwrotnikowej – w Amazonii, w zachodniej Afryce Równikowej, na Borneo i licznych wyspach Oceanii[5].
Pierwsza nazwa naukowa według listy krajowej[11], druga – obowiązująca według bazy taksonomicznej Plants of the World online (jeśli jest inna)[5]
Na wykazie gatunków krajowych w osobnym rodzaju ujęta jest kościenica wodna[11], współcześnie jednak włączana do tego rodzaju jako Stellaria aquatica (L.) Scop.[12][13]
Stellaria Grassé et A. C. Hollande = Astronympha Grassé, Stellaria Séguier = Callitriche Linnaeus
Rodzaj z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae), rzędu goździkowców (Caryophyllales) w obrębie dwuliściennych właściwych. W obrębie goździkowatych należy do podrodziny Alsinoideae plemienia Alsineae[15].
W obrębie plemienia rodzaj tworzy grupę siostrzaną względem kladu obejmującego rodzaje rogownica Cerastium, menchia Moenchia, mokrzycznik Holosteum i Dichodon. Podziały taksonomiczne oparte na cechach morfologicznych uznanych za diagnostyczne dla rodzajów z plemienia Alsineae, takie jak liczba znamion czy klap na otwierającym się owocu, okazały się mieć charakter sztuczny i nie odzwierciedlały relacji filogenetycznych. Analizy molekularne wykazały, że gatunek uznawany przez znaczną część XX wieku za typowy dla rodzaju – gwiazdnica wielkokwiatowa Stellaria holostea usytuowany jest w pozycji bazalnej dla kladu obejmującego wszystkie wyżej wymienione rodzaje (dlatego gatunek ten przeniesiony został do rodzaju Rabelera jako R. holostea, a jako typowy dla Stellaria wybrany został S. graminea)[3][14]. Z kolei do rodzaju gwiazdnica w wyniku analiz molekularnych, potwierdzonych też wnioskami z analiz cech morfologicznych i z zakresu embriologii, włączono kościenicę wodną (Stellaria aquatica, dawniej Myosoton aquaticum). Takson ten okazał się zagnieżdżony w obrębie sekcji Petiolares, w której jest blisko spokrewniony z gwiazdnicą pospolitą Stellaria media i gajową Stellaria nemorum[14][16][17].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
