Grażyna Szapołowska

Grażyna Szapołowska (ur. 19 września 1953 w Bydgoszczy) – polska aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna, w latach 1977–1984 i 2004–2011 aktorka Teatru Narodowego w Warszawie.

Grażyna Szapołowska

Grażyna Szapołowska (2018)
Data i miejsce urodzenia	19 września 1953 Bydgoszcz
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Marek Lewandowski (rozwód) Andrzej Jungowski (rozwód) Paweł Potoroczyn (rozwód)
Lata aktywności	od 1972
Odznaczenia

Laureatka Orła za główną rolę kobiecą w filmie Pan Tadeusz.

Życiorys

Urodziła się w Bydgoszczy. Jej ojciec miał pochodzenie łotewsko-polskie, a matka, Wanda, litewsko-polskie^[1][2]. Ma starszą o 11 lat siostrę Lidię^[3]. W wieku siedmiu lat przeniosła się z rodziną do Torunia^[3]. Gdy miała 11 lat, ojciec opuścił rodzinę^[3].

Po maturze wyjechała do Jeleniej Góry^[4], gdzie zadebiutowała w Teatrze Dolnośląskim rolą Rusałki w Legendzie (1972)^[5][6]. W latach 1972–1974 grała we Wrocławskim Teatrze Pantomimy. W 1977 ukończyła naukę na Wydziale Aktorskim warszawskiej PWST^[7]. Jeszcze w trakcie studiów grywała epizodyczne role w serialach telewizyjnych (m.in. w Czterdziestolatku i w Lalce). W latach 1977–1984 występowała w stołecznym Teatrze Narodowym, m.in. jako księżniczka w Śnie srebrnym Salomei Juliusza Słowackiego.

Grażyna Szapołowska (2008)

Na wielkim ekranie debiutowała rolą Jagody w polsko-jugosłowiańskim dramacie psychologicznym Zapach ziemi (1977). W 1981 zagrała rolę lesbijki Livii w filmie Márty Mészáros Inne spojrzenie (1982)^[8], rok później wystąpiła obok Jana Nowickiego w Wielkim Szu. Przełom w jej karierze nastąpił w 1983, wraz z występem w popularnej komedii muzycznej Lata dwudzieste... lata trzydzieste... Janusza Rzeszewskiego. W latach 80. ograniczyła występy w teatrze i skupiła się na pracy w filmie. Współpracowała z Krzysztofem Kieślowskim, u którego zagrała w Bez końca (1984) i Krótkim filmie o miłości (1988), za występ w którym otrzymała nagrodę Srebrnego Hugo na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Chicago oraz nagrodę za najlepszą rolę kobiecą na 13. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. W 1997 wystąpiła w docenionej przez krytyków roli matki w Kronikach domowych Leszka Wosiewicza, a podczas Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach odcisnęła dłoń na Promenadzie Gwiazd. Za rolę Telimeny w filmie Andrzeja Wajdy Pan Tadeusz (1999), będącym ekranizacją poematu Adama Mickiewicza, otrzymała Orła za najlepszą rolę kobiecą w 2000 oraz zajęła piąte miejsce w plebiscycie Telekamery 2000 w kategorii Aktorka. Grała za granicą, głównie w filmach węgierskich, włoskich i rosyjskich^[9]. W 2003 odsłoniła tablicę z odlewem swojego podpisu w Piernikowej Alei Gwiazd w Toruniu.

Grażyna Szapołowska (2017)

W 2005 wydała zbiór opowiadań pt. Pocałunki.

Występowała na scenie jako interpretatorka piosenki aktorskiej. Śpiewa sopranem^[10]. W 2008 uczestniczyła w programie rozrywkowym Polsatu Jak oni śpiewają. W kwietniu 2011 została zwolniona dyscyplinarnie z Teatru Narodowego w Warszawie przez Jana Englerta po tym, jak nie stawiła się na spektakl z powodu udziału w nagraniu telewizyjnym programu rozrywkowego Bitwa na głosy^[11], w którym była jurorką. Na początku 2025 uczestniczyła w 16. edycji programu rozrywkowego Polsatu Dancing with the Stars. Taniec z gwiazdami^[12].

Życie prywatne

Jej pierwszym mężem był aktor Marek Lewandowski, z którym rozwiodła się kilka miesięcy po ślubie^[13]. Jej drugim mężem był Andrzej Jungowski^[14], z którym ma córkę Katarzynę (ur. 1978)^[15]. Jej trzecim mężem był dziennikarz Paweł Potoroczyn. Od 2002 jej partnerem życiowym jest przedsiębiorca Eryk Stępniewski^[16]. Mieszka w Warszawie w Aninie^[17].

Filmografia

• 1974: Telefon (film z cyklu Najważniejszy dzień życia) jako studentka Wrońska
• 1975–1976: Czterdziestolatek (serial tv) w odcinku 12 jako inżynier Nowowiejska i w odcinku 15
• 1977: Lalka (serial telewizyjny) w odcinku „Damy i kobiety” jako kobieta na koncercie Molinariego (gościnnie)
• 1977–1978: Parada oszustów (cykl filmowy) jako Gizena Vickenholle, jako narzeczona i wspólniczka Trzpila, jako Doris Whitestone
• 1977: Zapach ziemi („Miris zemlje”, prod. Polska-Jugosławia) jako Jagoda
• 1978: Osiemdziesięciu huzarów („80 huszar”, prod. Węgry) jako Pola
• 1978: Wielki podryw (w noweli tytułowej) jako Mariola, znajoma Mundiego
• 1979–1981: Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy (serial tv) jako Katarzyna Rymkiewicz potem Frankowska, żona Józefa
• 1979: Hotel klasy lux jako znajoma Wojtana
• 1980: Grzeszny żywot Franciszka Buły dwie role: jako matka Kariny i dorosła Karina
• 1980: Przed odlotem jako inżynier Ewa Wojtowicz
• 1981: 07 zgłoś się jako prostytutka Lidia Dorecka w odc. 14 („Hieny”)
• 1981: Wielka majówka jako panienka w „Victorii"
• 1982: Inne spojrzenie („Egymasra nezve”, prod. Węgry) jako Lívia Horváth
• 1982: Wielki Szu jako żona Wielkiego Szu
• 1982: Bluszcz jako Ewa, przyjaciółka Kingi
• 1983: Fort 13 jako żona
• 1983: Lata dwudzieste... lata trzydzieste... jako Liza
• 1984: Płatki, kwiaty, wieńce („Szirmok, virágok, koszoruk”, prod. Węgry) jako żona Ferenca
• 1984: Bez końca jako Urszula Zyro
• 1984: Przyspieszenie jako aktorka Grażyna/script girl
• 1984: W starym dworku, czyli niepodległość trójkątów jako Aneta Wasiewicz-Nevermore
• 1985: Z wizytą u Van Gogha („Besuch bei Van Gogh”, prod. NRD) jako Marie Grafenstein
• 1985: Medium jako nauczycielka Luiza Skubiejska
• 1985: Nadzór jako wychowawczyni Kinga Peltz
• 1985: Przez dotyk w cyklu Kronika wypadków^[18][19]
• 1986: Magnat jako Marisca
• 1986: Komediantka jako Nicoletta
• 1986: Biała wizytówka jako Marisca
• 1986: Cudowne dziecko jako matka Michała
• 1987: Komediantka jako aktorka „Nicoleta” Śmiłowska
• 1987: Zagon (prod. ZSRR, Syria) jako Clare Ridgeway
• 1987: Pierwsze spotkanie – ostatnie spotkanie („Pierwaja wstriecza, posliednaja wstriecza”, prod. ZSRR) jako piosenkarka kabaretowa
• 1987: Tabu jako matka
• 1988: Krótki film o miłości jako Magda
• 1988: Pomiędzy wilki jako Denis, partnerka Leguta
• 1988: Hanussen jako Valery de la Meer
• 1989: Opowieść o „Dziadach” Adama Mickiewicza. Lawa jako Anioł
• 1990: Seszele jako pani Grażyna
• 1990: La Condanna jako Monica
• 1991: Żegnaj, cudzoziemko (Lebewohl, Fremde) jako Karin
• 1992: Piękna nieznajoma (Prekrasnaya neznakomka) jako nieznajoma
• 1993: Plac Hiszpański (Piazza di Spagna) jako Armida De Tolle
• 1993: Abissinia jako Francesca
• 1997: Kroniki domowe jako matka
• 1997: Brat naszego Boga jako Helena Modrzejewska
• 1999: Pan Tadeusz jako Telimena
• 1999–2005: Lokatorzy jako Marta Wójcicka (2003)
• 1999: Siedlisko jako aktorka
• 2005: Ewa paliła Camele jako Ewa Braun
• 2005: Karol. Człowiek, który został papieżem jako Brigitte Frank
• 2006: Kochaj mnie, kochaj! jako Danuta
• 2006: Tylko mnie kochaj jako matka Julii
• 2007: Ryś jako sprzątaczka
• 2008: Nie kłam, kochanie jako matka Marcina
• 2009: Zamiana jako mama Luśki
• 2010: Różyczka jako Roma
• 2010: Trick jako Markiewiczowa
• 2011: Polnische Ostern jako Irena Blaszczykowski
• 2011: 1920 Bitwa warszawska jako Korwin-Piotrowska
• 2011: Pokaż kotku, co masz w środku jako Zofia
• 2011: Układ warszawski jako Róża Jackowska, narzeczona Antoniego Rylskiego „Łapy" (odc. 1–5)
• 2011–2012: Rezydencja jako Urszula Podhorecka
• 2013: Biegnij, chłopcze, biegnij (Lauf Junge, lauf) jako pani Staniak
• 2017: Botoks jako Walentyna, dyrektor firmy farmaceutycznej
• 2017: Listy do M. 3 jako Krystyna
• 2018: Botoks (serial telewizyjny) jako Walentyna, szefowa koncernu farmaceutycznego
• 2019: Korona królów jako Księżna Eufemia Mazowiecka
• 2020: 365 dni jako Klara Biel, matka Laury
• 2022: Mój agent w roli samej siebie^[20]
• 2024: Gang Zielonej Rękawiczki jako Gabriela Soplica

Spektakle Teatru Telewizji (wybrane)

• 2008: Pozory mylą (reż. Janusz Majewski) jako Arabella Lazenby
• 2004: Hamlet (reż. Łukasz Barczyk) jako Gertruda
• 2002: Noc czerwcowa (reż. Andrzej Wajda) jako Ewelina
• 2000: Ostatnie kwadry (reż. Jan Englert) jako matka
• 1999: Spór (reż. Marcin Ziębiński) jako Erminia
• 1998: Edith i Marlene (reż. Márta Mészáros) jako Marlene Dietrich
• 1998: Disneyland (reż. Filip Zylber) jako Helena

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2003)^[21]
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)

Nagrody filmowe

• 1985: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1984
• 1985: Nagroda „Gwiazdy Filmowego Sezonu” przyznany na XV LLF w Łagowie
• 1986: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1985
• 1986: Nagroda dla najlepszej aktorki festiwalu KSF „Młodzi i Film” w Koszalinie
• 1986: Nagroda „Gwiazdy Filmowego Sezonu” przyznany na XVI LLF w Łagowie
• 1987: Nagroda „Złoty Ekran" za rolę w filmie Przez dotyk
• 1988: Najlepsza główna rola kobieca na FPFF Gdynia
• 1989: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1988
• 1989: Nagroda „Srebrny Hugo" przyznana w Chicago
• 1992: Nagroda im. Ennio Flaiano
• 1997: Odcisk dłoń na Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach
• 1999: Polskie Nagrody Filmowe „Orły” (nominacja) w kategorii: najlepsza rola kobieca; za rok 1998
• 2000: tytuł „Najsławniejszego Polaka 1999” przyznany w plebiscycie słuchaczy Polskiego Radia
• 2000: Polskie Nagrody Filmowe „Orły” w kategorii: najlepsza główna rola kobieca; za rok 1999
• 2000: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1999
• 2011: Nagroda „Złota Kaczka” za rolę w filmie Magnat w kategorii: najlepsza amantka w historii kina polskiego
• 2018: Nagroda „Wąż” za rolę w filmie Botoks w kategorii: występ poniżej talentu

Dyskografia

• 2016: Kochaj mnie – wspólnie z Włodzimierzem Kiniorskim (Agencja Muzyczna Polskiego Radia)^[22]