Gniechowice

Gniechowice (niem. Gnichwitz^[4], ze względu na słowiańskie pochodzenie nazwa ta została zmieniona w okresie nazistowskim, od 1937, na Altenrode N.S.^[4][5]) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Kąty Wrocławskie.

Gniechowice

wieś
Pałac w Gniechowicach
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	wrocławski
Gmina	Kąty Wrocławskie
Wysokość	ok. 130–145 m n.p.m.
Liczba ludności (31.12.2019)	1492[1]
Strefa numeracyjna	71
Kod pocztowy	55-080[2]
Tablice rejestracyjne	DWR
SIMC	0874940
Położenie na mapie gminy Kąty Wrocławskie Gniechowice
Położenie na mapie Polski Gniechowice
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Gniechowice
Położenie na mapie powiatu wrocławskiego Gniechowice
50°59′14″N 16°50′04″E[3]

Kościół św. Filomeny w Gniechowicach

Infrastruktura

Przez Gniechowice przebiega droga krajowa nr 35, z którą krzyżuje się droga wojewódzka nr 346.

Nazwa

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizownej formie Gnechwitz.^[6][7] W 1299 wzmiankowano plebana z Gnechowiz^[8].

Po dojściu do władzy narodowych socjalistów 26 stycznia 1937 r. w miejsce nazwy Gnichwitz wprowadzono całkowicie niemiecką nazwę Yorckschwert, 27 lutego 1937 r. nadano miejscowości nazwę Altenrode (Niederschles)^[4]. 12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Gniechowice^[5].

Historia

W Gniechowicach odnaleziono oznaki osadnictwa z okresu neolitu.

W lutym 1945 r. miejscowość została zajęta przez wojska radzieckie. Po przejęciu władzy przez administrację polską ówczesną ludność wysiedlono do Niemiec.

W latach 1945–1954 miejscowość była siedzibą gminy Gniechowice. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gniechowice. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wrocławskiego.

Parafia w datach

Zestawienie najważniejszych wydarzeń^[9]

• 1299 – pierwsze wzmianki o kościele w dokumentach kanonika wrocławskiego Johannesa, proboszczem świątyni był Wilhelm;
• 1404 – zniszczenie kościoła podczas pożaru wsi wywołanego w wyniku zatargu między mieszczanami a książętami Bernardem z Niemodlina i Bolkiem z Opola
• II połowa XV w. – budowa nowego kościoła, który stoi do dziś
• 1517-1535 – przejęcie kościoła przez protestantów
• 1642 – znaczne uszkodzenie kościoła w czasie pożaru wsi, odbudowa kościoła z wykorzystaniem starych murów
• 1653 – rekatolizowanie kościoła
• 1677-1679 – wzmiankowany, jako kryty gontem z drewniana wieżyczką na sygnaturkę
• 1706 – wzmiankowany, jako kościół bez wieżyczki, sklepione prezbiterium
• I połowa XVIII w. – kościół zostaje filialną świątynią parafii w Zachowicach
• 1845 – zostaje kościołem parafialnym
• 1838-1854 – remont kościoła, zarówno wewnętrzny jak i zewnętrzny
• 1872 – 1873 – budowa wieży i dwóch przybudówek przylegających do niej
• 1935 – 1936 -gruntowny remont świątyni

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[10]:

• zespół pałacowy, z XVIII-XIX w.:
  • pałac – zakupiony przez osobę prywatną nie był remontowany, opuszczony zaczął niszczeć. Na początku XXI w. zakupiony przez kolejnego właściciela, który rozpoczął prace remontowe, ale je przerwał.
  • park, na drugim brzegu rzeki Czarna Woda
  • kopiec na którym wznosił się w 1582 roku dwór w postaci wieży otoczonej fosą przedtawionej na rycinie F.B.Wernera. W 1857 roku wieżę rozebrano^[8].
• Kościół św. Filomeny w Gniechowicach, gotycki z XV w., otoczony kamiennym murem obronnym, odrestaurowany w połowie XIX w.; z tego okresu pochodzi neobarokowe wyposażenie.