Gąska wierzbowa

Gąska wierzbowa (Tricholoma cingulatum (Almfelt ex Fr.) Jacobasch) – gatunek grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales)^[1].

Gąska wierzbowa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	gąskowate
Rodzaj	gąska
Gatunek	gąska wierzbowa
Nazwa systematyczna
Tricholoma cingulatum (Almfelt ex Fr.) Jacobasch Verh. bot. Ver. Prov. Brandenb. 33: 59 (1892)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tricholoma, Tricholomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisali go w 1830 r. Almfelt i Elias Fries, nadając mu nazwę Agaricus cingulatus. Obecną nazwę nadał mu Ernst Jacobasch w 1892 r.^[1] Pozostałe synonimy:

• Armillaria cingulata (Almfelt ex Fr.) P. Karst. 1879
• Tricholoma cingulatum var. alboflavescens Bidaud & Thévenard 2003^[2].

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.^[3]

Morfologia

Kapelusz

O średnicy 3–5 cm, początkowo wypukły, potem płaskowypukły, z niskim garbkiem. Powierzchnia sucha, matowa, biała do szarawej, pokryte delikatnymi włókienkami w kolorze od szarobrązowego do oliwkowego. Brzeg w młodym wieku podwinięty, często nieregularnie falisty^[4].

Blaszki

O szerokości 2–4 mm, z blaszeczkami (l = 1–3), wolne, wyraźnie białawe do kremowych^[4].

Trzon

Wysokość 3–5 cm, szerokość 1–1,5 cm, cylindryczny, o powierzchni włókienkowatej do łuskowatej. Jego charakterystyczną cecha jest strefa pierścieniowa; powyżej niej jest biały, poniżej brązowy^[4].

Miąższ

Mięsisty, biały do kremowego^[4].

Cechy mikroskopowe

Bazydiospory 5,5–6,2–7,2 × 3,0–3,5–4,2 µm, Q = 1,25–1,38, szeroko elipsoidalne, nieamyloidalne. Podstawki 15–30 × 8,0–10 µm, maczugowate do prawie maczugowatych, szkliste, cienkościenne, 4-zarodnikowe, ze sterygmami o długości 2–3 μm. Trama blaszek regularna, złożona z bezbarwnych, czasem rozgałęzionych, cienkościennych strzępek o średnicy 4–10 µm na środku. Skórka typu cutis, złożona z nieregularnie ułożonych nitkowatych strzępek 50–180 × 4–8 μm^[4].

Występowanie

Znane jest występowanie gąski wierzbowej w Europie, Ameryce Północnej i Azji^[5]. W Polsce Władysław Wojewoda w 2003 r. przytoczył tylko jedno stanowisko^[3], ale w późniejszych latach podano wiele następnych, a najbardziej aktualne podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną^[6].

Naziemny grzyb mykoryzowy występujący pod wierzbami^[3] i topolami^[4].