Odczynnik Melzera

Odczynnik Melzera – roztwór jodu i jodku potasu^[1][2].

Skład

Jest to roztwór jodu I
2 (1–1,25%) i jodku potasu KI (2,5–2,9%) w mieszaninie 1:1 (masowo) wody i wodzianu chloralu^[1][2]. Został opisany w 1924 r. przez czeskiego mykologa Václava Melzera^[3] (1878–1968). Melzer oryginalnie stosował roztwór zawierający 1,25% jodu i 3,75% KI^[4], natomiast w 1945 r. M. Langeron zaproponował zmniejszenie stężenia KI do 2,5% i taki skład roztworu jest stosowany zwykle obecnie (pod nazwą „modyfikacja Langerona”)^[2].

Zastosowanie

Używany jest do badania amyloidalności i dekstrynoidalności zarodników grzybów i innych elementów ich budowy. Badanie to ma duże znaczenie przy identyfikacji i klasyfikacji grzybów, a czasami jest decydujące. Możliwe są 3 wyniki:

• brak zmiany koloru w obecności odczynnika Melzera – nieamyloidalność (IKI-)
• niebieskawa lub szarawa reakcja w odczynniku Melzera – amyloidalność (IKI+)
• czerwonobrązowa reakcja w odczynniku Melzera – dekstrynoidalność^[5].

Zarodniki Lactarius rubidus wybarwione odczynnikiem Melzera

Odczynnik Melzera ma kolor żółty i taki jest kolor zarodników w przypadku negatywnego wyniku próby^[2]. Właściwości te są najczęściej wykorzystywane przy oznaczaniu grzybów o białych zarodnikach^[1]. Odczynnik Melzera oprócz badania amyloidalności i dekstrynalności spełnia także inną rolę; uwydatnia ornamentację ściany zarodników, której czasami bez tego nie można zaobserwować^[5].

Najkorzystniejsze jest badanie odczynnikiem Melzera świeżych zarodników. Można to robić dając kroplę odczynnika na zarodniki np. na szkiełku przedmiotowym. Zarodniki należy w płynie zatopić^[6].

Przypisy

1. EwaldE. Gerhardt EwaldE., Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa 2006, s. 690, ISBN 83-7404-513-2.
2. Lawrence M.L.M. Leonard Lawrence M.L.M., Melzer’s, Lugol’s or Iodine for Identification of White-spored Agaricales?, „McIlvainea”, 16 (1), 2006, s. 43–51 [dostęp 2019-12-30] (ang.).
3. H.O.H.O. Baral H.O.H.O., Lugol’s solution/IKI versus Melzer’s reagent: Hemiamyloidity, a universal feature of the ascus wall, „Mycotaxon”, 29, 1987, s. 399–450 [dostęp 2019-12-30] (ang.).
4. Jest to typowy skład płynu Lugola, w którym zamiast wody jako rozpuszczalnik użyty jest układ woda–wodzian chloralu.
5. Glossary of mycological terms [online] [dostęp 2023-10-21].
6. AlinaA. Skirgiełło AlinaA., Mleczaj (''Lactarius''). Grzyby (''Mycota''), tom 25. Podstawczaki (''Basidiomycetes''), gołąbkowce (''Russulales''), gołąbkowate (''Russulaceae''), mleczaj (''Lactarius''), Kraków: PWN, 1998, s. 20, ISBN 83-85444-65-3.