Franciszek Cymbarewicz

Franciszek Cymbarewicz (ur. 16 stycznia^?/29 stycznia 1917 w Mohylewie, zm. 27 maja 2000 w Warszawie) – lekarz, kapitan Armii Czerwonej, generał brygady Wojska Polskiego, szef Głównego Zarządu Tyłów Wojska Polskiego z nominacji marszałka Konstantego Rokossowskiego, przewodniczący Rady Krajowej Polaków – byłych Żołnierzy Armii Radzieckiej przy Zarządzie Głównym Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.

Franciszek Cymbarewicz

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	29 stycznia 1917 Mohylew, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	27 maja 2000 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1940–1974
Siły zbrojne	Armia Czerwona ludowe Wojsko Polskie
Stanowiska	szef służby zdrowia WOW i POW, szef Głównego Zarządu Tyłów Wojska Polskiego, kierownik Centralnego Ośrodka Zaopatrzenia Medycznego i Techniki Sanitarnej
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: bitwa pod Moskwą, bitwa na łuku kurskim
Późniejsza praca	Zjednoczenie Patriotyczne „Grunwald”, ZBoWiD, Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej
Odznaczenia

Życiorys

Prawnuk powstańca z 1863. Syn Ludwika i Wiktorii z Juniewiczów. Ukończył radziecką Wojenną Szkołę Medyczną. Od 1940 lekarz wojskowy Armii Czerwonej. Służył w jednostkach na Dalekim Wschodzie. Po wybuchu w czerwcu 1941 wojny z Niemcami przerzucony do europejskiej części ZSRR. Walczył w obronie Moskwy, w bitwie na łuku kurskim. Ranny w walkach pod Kijowem.

W marcu 1944 w stopniu kapitana skierowany do Wojska Polskiego w ZSRR. Lekarz samodzielnego batalionu budowy mostów, komendant pociągów sanitarnych na froncie.

Według materiałów zgromadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej był tajnym współpracownikiem Informacji Wojskowej. Nosił pseudonim „Martynowski”. Został zwerbowany w 1944 r. podczas służby w 1 pułku piechoty^[1].

Członek Wszechzwiązkowej Partii Komunistycznej (bolszewików) (WKP(b)), Polskiej Partii Robotniczej (PPR) i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR).

W 1949 zwolniony z obywatelstwa radzieckiego uchwałą Rady Najwyższej ZSRR, otrzymał obywatelstwo polskie.

Po wojnie na kolejnych stanowiskach w wojskowej służbie zdrowia. Major z 1946. Szef służby zdrowia 18 i 1 Dywizji Piechoty. W latach 1950–1951, w stopniu pułkownika, szef służby zdrowia Warszawskiego Okręgu Wojskowego, następnie Pomorskiego Okręgu Wojskowego i szefa służby zdrowia Głównego Zarządu Tyłów WP (oficjalna nazwa Głównego Kwatermistrzostwa Wojska Polskiego za czasów marsz Konstantego Rokossowskiego). W latach 1952–1956 szef Głównego Zarządu Tyłów WP (Główny Kwatermistrz WP).

Po październiku 1956 na mniej eksponowanych stanowiskach, m.in. komendant Garnizonu m. st. Warszawy, a pod koniec służby kierownik Centralnego Ośrodka Zaopatrzenia Medycznego i Techniki Sanitarnej w Celestynowie.

Od 1974 w stanie spoczynku. Mieszkał w Warszawie.

Na emeryturze działał w wielu organizacjach. Przewodniczący Rady Naczelnej Zjednoczenia Patriotycznego „Grunwald”. Wieloletni wiceprzewodniczący, a od 1985 przewodniczący Rady Krajowej Polaków – byłych Żołnierzy Armii Radzieckiej przy Zarządzie Głównym ZBoWiD. W latach 1985–1990 członek Rady Naczelnej i Zarządu Głównego ZBoWiD. Od 1983 wiceprzewodniczący Komisji Braterstwa Broni Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej oraz członek Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera EII-8-6)^[2].

Życie prywatne

Mieszkał w Warszawie. Od 1945 żonaty ze Stefanią Radlińską (1926–2015). Małżeństwo miało córkę Swietłanę (1946–2018), Alicję (ur. 1947) i syna Ludwika (1949–2015)^[2][3].

Odznaczenia i wyróżnienia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Order Sztandaru Pracy II klasy
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy
• Krzyż Walecznych
• Srebrny Krzyż Zasługi
• Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”
• Medal 10-lecia Polski Ludowej
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Medal za Warszawę 1939–1945
• Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Medal „Za udział w walkach o Berlin”
• Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Złota Odznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego”
• Medal „Zasłużony Działacz Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej”
• Order Czerwonej Gwiazdy (ZSRR)
• Order Przyjaźni Narodów (ZSRR)
• Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (ZSRR, 1987)^[4]
• Medal „Za zdobycie Berlina” (ZSRR)
• Medal „Za wyzwolenie Warszawy” (ZSRR)
• Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „30 lat Armii Radzieckiej i Floty” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
• Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
• I inne

Publikacje

• Kmicicem nie zostałem (1984).

Przypisy

1. http://www.polska1918-89.pl/pdf/sprawa-wspolpracy-wojciecha-jaruzelskiego-z-informacja-wojskowa,5606.pdf
2. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
3. J. Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943−1990, tom I: A–H, s. 260–263.
4. Radzieckie ordery bojowe dla kombatantów /w/ "Trybuna Ludu", nr 116, 20 maja 1987, s. .

Bibliografia

• F. Cymbarewicz, Spotkania z Marszałkiem. W 15 rocznicę śmierci Konstantego Rokossowskiego. /w/ Za Wolność i Lud, 1983, nr 33–34, s. 7 oraz nr 35, s. 6
• A. Dudek, A. Kochański, K. Persak, Centrum władzy: protokoły posiedzeń kierownictwa PZPR: wybór z lat 1949–1970, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2000, ISBN 83-88490-04-4.
• L. Grot, T. Konecki, E. Nalepa, Pokojowe dzieje Wojska Polskiego, Wojskowy Instytut Historyczny im. Wandy Wasilewskiej, Warszawa 1988
• H.P. Kosk, Generalicja polska: popularny słownik biograficzny, tom I, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 1998, ISBN 83-87103-55-1.
• J. Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943−1990, tom I: A–H, s. 260–263 (z fotografią), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010, ISBN 978-83-7611-801-7.
• TadeuszT. Pióro TadeuszT., Armia ze skazą: w Wojsku Polskim 1945–1968 : wspomnienia i refleksje, Warszawa: Czytelnik, 1994, ISBN 83-07-02397-1, OCLC 830246029. Brak numerów stron w książce
• Za Wolność i Lud, 1984, nr 40 (1085), s. 11; 1985, nr 18 (1115), s. 8 oraz nr 21 (1118), s. 5
• VII Kongres ZBoWiD, Wydawnictwo ZG ZBoWiD, Warszawa 1985

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 000000040183340X
• VIAF: 166370356
• LCCN: no88002707
• GND: 1032370610
• PLWABN: 9810544475905606
• NUKAT: n96020962