Eugeniusz Duda

Eugeniusz Józef Duda (ur. 25 maja 1909 w Grybowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podporucznik artylerii rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Eugeniusz Duda

Eugeniusz Duda (1929)
podporucznik artylerii rezerwy
Data i miejsce urodzenia	25 maja 1909 Grybów
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 Charków
Przebieg służby
Lata służby	1929–1940
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	24 Pułk Artylerii Lekkiej
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Życiorys

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

Urodził się 25 maja 1909 w Grybowie^[1][2]. Był synem Józefa Dudy (komendant posterunku Policji Państwowej)^[2].

W 1929 zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Adam Bieniasz, Stanisław Gerstmann, Norbert Ramer, Lidia Sembratowicz, Ryszard Linscheid, Mieczysław Wiśniowski - dwaj ostatni to także ofiary zbrodni katyńskiej)^[3].

Następnie został powołany do odbycia służby wojskowej i po roku w 1930 ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim w ramach IV kursu. W późniejszych latach w 1933 i 1935 odbywał ćwiczenia rezerwy w 24 pułku artylerii lekkiej. W tej jednostce w 1939 ukończył kurs oficerów zwiadowczych.

Wobec zagrożenia konfliktem, w 1939 został zmobilizowany, a po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 i wkroczeniu do Lwowa, został aresztowany przez sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Starobielsku^{[uwaga 1]}. Wiosną 1940 wraz z innymi jeńcami osadzonymi w Starobielsku został przewieziony do Charkowa i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Charkowie oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Pogrzebano go potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach^[4], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[5]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 977^[4].

Upamiętnienie

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień porucznika^[6][7][8]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[9][10][11].

Zobacz też

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie

Uwagi

1. Pierwotnie Eugeniusz Duda był opisywany w publikacjach jako jeniec obozu w Kozielsku. Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsku, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 213. ISBN 83-7001-294-9.

Przypisy

1. W Grybowie posadzono „Dąb Pamięci” dla ofiary NKWD. sadeczanin.info, 11 listopada 2010. [dostęp 2014-04-08].
2. Państwowe Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku. Katalog główny, rok 1921/22 (zespół 7, sygn. 82). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 183.
3. Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2014-04-08].
4. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 99.
5. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
6. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 145 [dostęp 2024-10-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
7. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
8. Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
9. Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
10. Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
11. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].

Bibliografia

• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.