Loading AI tools
pilot balonowy i szybowcowy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adam Wojciech Bieniasz (ur. 23 lutego 1911 w Sanoku, zm. 2 lutego 1983 tamże) – polski nauczyciel, pilot balonowy i szybowcowy, działacz i sędzia sportowy.
a.jpg)
.jpg) Adam Bieniasz (przed 1938) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
nauczyciel |
| Narodowość |
polska |
| Edukacja | |
| Alma Mater | |
| Pracodawca | |
| Małżeństwo |
Wilhelmina |
| Dzieci |
Ewa, Maciej |
| Krewni i powinowaci |
Elżbieta (siostra) |
| Odznaczenia | |
  | |
Urodził się 23 lutego 1911 w Sanoku[1][2][3]. Pochodził z położonego nieopodal Wielopola (obecnie część Zagórza)[4]. Był synem Ludwika (inżynier[5], 1882-1949[6]) i Antoniny z domu Krzyształowicz (zm. 1961)[7][8]. Miał siostrę Elżbietę Zwonarz (ur. 1909, od 1929 do 1938 zamężna z Alojzym Bełzą)[7][9].
W 1929 zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Stanisław Gerstmann, Norbert Ramer, Lidia Sembratowicz, Eugeniusz Duda, Ryszard Linscheid, Mieczysław Wiśniowski)[4][10]. Podjął studia na Akademii Górniczej w Krakowie, które przerwał po trzech latach z uwagi na kłopoty materialne[4]. Przeniósł się do Lwowa zamieszkując u swojego stryja[4]. Tam podjął studia w Wyższej Szkole Handlu Zagranicznego, od 1937 Akademia Handlu Zagranicznego we Lwowie, gdzie w 1938 zdobył dyplom[1][4]. Pod kierunkiem instruktorów Humena i Młynarskiego ukończył szkołę pilotażu w Bezmiechowej uzyskując kategorię C (uprawniająca do noszenia odznaki z trzema „mewkami”)[4]. Był członkiem sekcji sanockiej Szkoły Szybowcowej LOPP[11]. Po studiach powrócił do Sanoka i podjął pracę w fabryce Sanok Polska Spółka dla Przemysłu Gumowego[4]. Przystąpił do przyzakładowego Klubu Balonowego, dysponującego największym w kraju balonem „Sanok” (o pojemności 2000 m³)[4]. Odbywał pierwsze loty wraz z Alfredem Miklerem oraz dyrektorem technicznym fabryki inż. Władysławem Kubicą[4]. W trwających od 16 czerwca 1938 Lwowskich Zawodach Balonowych balonów wolnych pilotując balon „Sanok” z por. Bronisławem Koblańskim[12], docierając aż na obszar przygraniczny w pobliże wsi Wołkowce i Dźwinogród, a tym samym uzyskując najdalszy przelot i wygrywając rywalizację (podczas lądowania doznał złamania lewej nogi)[4][13][14][15][16]. Pod koniec lat 30. udzielał się w działającej w podsanockich Olchowcach Szkole Szybowcowej Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (m.in. wspólnie z Zbigniewem Szuberem)[17].
W 1939 podjął pracę w Hucie Stalowa Wola nadal startując w zawodach balonowych w parze z Alfredem Miklerem[4]. W Warszawie zdał egzamin na pilota balonów wolnych uzyskując legitymację federacji FIA. Został wskazany jako członek załogi towarzyszącej na zawody o Puchar Gordona Bennetta, planowane na wrzesień 1939, co uniemożliwił wybuch II wojny światowej[4].
Po tułaczce w trakcie okupacji niemieckiej dotarł do Wielopola[4]. Wraz z żoną Wilhelminą został aresztowany przez gestapo w Sanoku w związku z podejrzeniem udziału w pomocy przy przekraczaniu granicy uchodźcom na Węgry i osadzony[4][18] i 2 lutego 1940 osadzony w więzieniu w Sanoku[19]. Po torturach i sześciomiesięcznym areszcie został zwolniony[4]. Wraz z żoną działali w konspiracji w ramach ZWZ-AK udzielając pomocy działaczom ruchu oporu, a ich dom służył jako miejsce przechowywania broni i lokal do celów prowadzenia tajnego kursu podoficerskiego[20]. Adam Bieniasz posługiwał się wówczas pseudonimem „Aspik”[21]. W konspiracji współpracował także ze swoją siostrą, Elżbietą ps. „Elza” (kurierka, więziona przez Niemców) oraz jej mężem Alojzym Bełzą ps. „Alik”, a także z Mieczysławem Przystaszem[22][9][23]. Ponownie został aresztowany przez Niemców w 1944, a wolność odzyskał w czasie nadejścia frontu wschodniego i Armii Czerwonej[4]. Latem 1944 brał udział w akcji „Burza” w szeregach Oddziału Partyzanckiego „Południe”[24].
Po wojnie osiadł wraz z żoną w Sanoku[4]. Został nauczycielem w Gimnazjum Kupieckim i Liceum Handlowym w Sanoku (późniejsze Technikum Ekonomiczne), gdzie uczył w roku szkolnym 1944/1945 i 1945/1946, następnie po dwóch latach przerwy ponownie pracował od września 1948 do sierpnia 1972, wykładając matematykę, arytmetykę handlową, towaroznawstwo, przysposobienie wojskowe[1][4][25][26][27]. Z jego inicjatywy powstało boisko sportowe przy pierwotnym budynku szkoły przy ulicy Jagiellońskiej w Sanoku[1]. Ponadto w szkole był organizatorem przedstawień teatralnych, chóru[28].
Po zakończeniu wojny działał w utworzonej w Sanoku Filii Aeroklubu Rzeszowskiego nr 1 (m.in. ponownie z Adamem Bieniaszem)[29]. W 1946 został członkiem zarządu reaktywowanego wówczas sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[30][31]. Od 1947 przebywał na obozach szkoleniowych dla pilotów pilotażu w miejscowościach Goleszów i Porąbka–Żar[4]. Działał w sanockiej filii Aeroklubu Podkarpackiego nr 1[11]. Czynnym pilotem szybowcowym był do 1951[4]. Był jednym z inicjatorów powstania oddziału PTTK w Sanoku (1951/1952)[32]. Równolegle z pracą pedagogiczną zaangażował się w działalność sportową w dyscyplinach narciarstwa i lekkiej atletyki[4]. Będąc członkiem klubu Unia Sanok był współorganizatorem Wojewódzkich Mistrzostw Okręgowych Juniorów w Lekkoatletyce rozegranych w czerwcu 1951 w Sanoku[33]. Od końca 1952 był jednym z osób kierujących budową[34]. Na początku 1953 został kierownikiem mistrzostw Polski juniorów w narciarstwie w Iwoniczu[35]. W 1953 został państwowym sędzią związkowym w narciarstwie, w 1975 sędzią międzynarodowym z prawem orzekania skoków narciarskich[1][4][36]. Przez wiele lat działał w Okręgowym Związku Narciarskim w Krośnie[25]. Był także wieloletnim sędzią lekkoatletycznym[1][4]. Na początku lat 70. odszedł na emeryturę[4]. Był także muzykiem i działaczem kulturalnym[1]. Był członkiem zespołu wokalnego Czwórka Rewelersów, działającym w Powiatowym Domu Kultury, działającym w budynku przy ul. Adama Mickiewicza 24 w Sanoku (prócz niego także m.in. Zbigniew Dańczyszyn, Benedykt Gajewski)[37]. Należał do sanockiej organizacji ORMO[38][39]. W 1965 zasiadł w zarządzie oddziału w Sanoku ZBoWiD[40].
W Sanoku zamieszkiwał przy ulicy Marcelego Nowotki 25 (późniejsza ulica 2 Pułku Strzelców Podhalańskich)[41], później w domu przy ulicy Cichej 8[4]. Jego żoną była Wilhelmina z domu Chmielewska (1914-1992), także absolwentka AHZ we Lwowie i również powojenna nauczycielka w szkole ekonomicznej w Sanoku[1][42].
Zmarł 2 lutego 1983 w Sanoku[43][25]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Centralnym w Sanoku 5 lutego 1983[43]. Obok grobowca Adama i Wilhelminy Bieniaszów została pochowana ich córka Ewa Bieniasz (1941-1946), zmarła na zapalenie opon mózgowych[44]. Synem Adama Bieniasza jest Maciej Bieniasz[45].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
