Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Eduard Profittlich SJ (ur. 11 września 1890 w Birresdorfie w Niemczech, zm. 22 lutego 1942 w Kirowie) – niemiecki duchowny rzymskokatolicki, jezuita, arcybiskup tytularny, administrator apostolski Estonii w latach 1931–1942, sługa boży Kościoła katolickiego.
| Arcybiskup tytularny Adrianopolu | |
 | |
| Data i miejsce urodzenia |
11 września 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Administrator apostolski Estonii | |
| Okres sprawowania |
1931–1942 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
27 sierpnia 1922 |
| Nominacja biskupia |
27 listopada 1936 |
| Sakra biskupia |
27 grudnia 1936 |
| Data konsekracji |
27 grudnia 1936 |
|---|---|
| Konsekrator |
Antonino Arata |
| Współkonsekratorzy |
Edward Profittlich urodził się w 1890 w Birrendorfie, na zachodzie Niemiec. Był ósmym z dziesięciorga dzieci pary rolników: Doroty z domu Seiwert (1850–1913) i Markusa Profittlich (1846–1920).
Po ukończeniu szkoły ludowej w Leimersdorfie został przygotowany w 1904 przez miejscowego proboszcza do podjęcia dalszej nauki w progimnazjum w Ahrweiler. Stamtąd przeniósł się na Wielkanoc 1909 do szkoły w Linzu, którą ukończył w 1912 otrzymując świadectwo dojrzałości.
Podobnie jak jego brat, Peter (1878–1915), który zmarł jako misjonarz w Brazylii, zamierzał zostać księdzem. Jego rodzice chcieli, żeby został kapłanem diecezjalnym, aby im pomagał w nagłych sytuacjach, lecz ostatecznie 11 kwietnia 1913 wstąpił do zakonu zakonu jezuitów. W czasie I wojny światowej pracował po przeszkoleniu w szpitalu jako pielęgniarz i asystent chirurgiczny.
27 sierpnia 1922 otrzymał święcenia kapłańskie. Następnie kontynuował naukę na rzymskim Papieskim Instytucie Wschodnim. Zgodził się wstąpić do misji katolickiej w Rosji, stąd też został wysłany na studia przygotowawcze do Krakowa, gdzie w czerwcu 1923 obronił doktorat z filozofii, a rok później z teologii.
W sierpniu 1925 został misjonarzem krajowym w Niemczech, udzielając rekolekcji w różnych częściach kraju, m.in. w Opolu. W marcu 1928 został przeniesiony do Hamburgu, gdzie był duszpasterzem dla emigrantów z Polski. Tam też 2 lutego 1930 złożył śluby wieczyste. Wszędzie gdzie pracował, spotykał się z uznaniem wielu ludzi, głównie ze względu na swoje zaangażowanie i ciężką pracę.
4 grudnia 1930 został mianowany proboszczem parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tallinnie przez administratora apostolskiego Estonii, abpa Antonio Zecchiniego. Wpływ na to miała jego dobra znajomość języka polskiego i spraw polskich. Ludność pochodzenia polskiego stanowiła większość katolików mieszkających w Estonii.
11 maja 1931 został mianowany administratorem apostolskim w Estonii. Największym problemem Kościoła katolickiego w tym kraju była niewielka liczna wiernych, ich wielojęzyczność oraz rozproszenie. Nowy administrator opracował szybko plan rozwoju Kościoła katolickiego oraz zaangażował się w działalność duszpasterską. Szczególną popularnością cieszyły się jego kazania na które przychodzili również wierni innych wyznań.
Rozpoczął wydawanie pierwszego w kraju tygodnika kościelnego Monatsblatt Kirikou Elu, który szczególnie był czytany przez estońską inteligencję. Stale wzrastała liczba wiernych oraz zakładane były nowe parafie w: Narvie, Pärnu, Rakvere, Petseri, Valga i Kiviõli. W 1934 obsługiwane były one przez dziesięciu księży katolickich oraz polskie i czeskie siostry zakonne. Szczególny nacisk Edward Profittlich kładł na religijne wychowanie młodzieży, które było możliwe dzięki prowadzonym przez Kościół lekcją religii, prowadzonych w czterech szkołach oraz gdzie zajmował się regularne lekcje religii, którą wydawane w siedmiu językach, w czterech różnych szkołach.
28 września 1933 papież Pius XI mianował go w zamian za jego zasługi protonotariuszem apostolskim podczas prywatnej audiencji w Watykanie. Udało mu się zakończyć negocjacje z rządem i zawrzeć konkordat w 1935, na mocy którego potwierdzono prawny status administracji apostolskiej w Estonii. 27 grudnia 1936 został mianowany arcybiskupem tytularnym Hadrianopolis w Haemimonto. Konsekracja biskupia odbyła się 27 grudnia 1936 w kościele parafialnym św. Piotra i Pawła w Tallinnie.
Po dalszych latach owocnej pracy w Estonii we wrześniu 1939 wybuchła II wojna światowa. Rok później doszło do aneksji Estonii przez Związek Radziecki. Sytuacja Kościoła uległa całkowitemu pogorszeniu, a księżą i wierni byli prześladowani przez komunistów. Całą tę sytuację opisał w liście do papieża. W tym czasie ambasada niemiecka w Tallinnie nalegała, aby przyjął ponownie obywatelstwo niemieckie i zrzekł się estońskiego, na co arcybiskup się nie zgodził.
Fala prześladowań nasiliła się w 1941 60 tysięcy osób wywieziono na Syberię, uwięziono, torturowano, a następnie zamordowano. W kilka dni po agresji III Rzeszy na ZSRR, 27 czerwca 1941 do arcybiskupa przybyło ośmiu funkcjonariuszy NKWD, który o godzinie 2:00 rozpoczęli przeszukiwanie domu arcybiskupa przez kilka godzin Zarekwirowano kilka przedmiotów biskupa, korespondencję urzędową, kartotekę parafialną i oskarżono go o szpiegostwo na rzecz Niemiec, a następnie aresztowano i wyprowadzono z budynku.
Po kilku godzinach, najczęściej nocnych przesłuchań, 14 października 1941 przygotowano akt oskarżenia w Kirowie, w którym był oskarżony o prowadzenie antysowieckiej agitacji poprzez wykorzystywanie uczuć religijnych mas dla siania nienawiści do ZSRR i partii komunistycznej. Ponadto zarzucano mu szpiegostwo na rzecz III Rzeszy, przedstawiając jako dowód jego wizyty w ambasadzie w Tallinnie. Po kolejnych przesłuchaniach, 17 października przedstawiono mu kolejny dowód, którym były antysowieckie rozmowy ze współwięźniem. Edward Profittlich cały czas uważał, że jest niewinny.
25 października 1941 rozpoczął się proces[potrzebny przypis], który zakończył się uznaniem księdza za winnego. Apelował jeszcze do Sądu Najwyższego ZSRR, jednak jego apelacja została ona odrzucona. Został skazany na 5 lat pozbawienia wolności i pracę w obozie pracy w Kirowie[potrzebny przypis], gdzie zmarł 22 lutego 1942.
Od dnia aresztowania przez 50 lat nie znano dalszych losów arcybiskupa. Podejrzewano, że był więziony w Ufie, a później w Kazaniu. Nawet poszukiwania członków jego rodziny nie wniosły nic nowego do sprawy. Przełomowy okazał się rok 1990, kiedy Estonia odzyskała niepodległość (30 marca). 12 czerwca 1990 Sąd Najwyższy poinformował Kościół katolicki o losie arcybiskupa. 21 listopada 1941 został on skazany na śmierć[potrzebny przypis], a 22 lutego 1942 zmarł w Kirowie. Jednocześnie sąd dokonał całkowitej rehabilitacji duchownego. Otworzono też archiwa, w których znajdowały się dokumenty sprawy arcybiskupa.
Konferencja Biskupów Federacji Rosyjskiej w dniu 30 stycznia 2002 wszczęła procedurę procesu beatyfikacyjnego abp Edwarda Profittlicha[potrzebny przypis]. 31 maja 2003 w Petersburgu oficjalnie otworzono proces beatyfikacyjny, którego postulatorem został prałat Bronisław Czaplicki.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
