Dzikusy

Dzikusy – polski zespół bigbitowy założony na przełomie 1963 i 1964 r. w Warszawie.

Dzikusy

Zespół bigbitowy Dzikusy, 1966 r.
Rok założenia	1963
Rok rozwiązania	1968
Pochodzenie	Warszawa, Polska
Gatunek	bigbit
Wydawnictwo	Veriton Polskie Nagrania Muza Pronit
Skład
Wiktor Stroiński lider zespołu, gitara prowadząca Krzysztof Dłutowski organy Robert Świercz gitara basowa Andrzej Kowalski perkusja Bogdan Gorbaczyński gitara rytmiczna Danel Dan wokal
Byli członkowie
Jan Goethel gitara Jan Głowacki gitara Adam Górka perkusja Zbigniew Jaryczewski gitara Zbigniew Bieliński perkusja Aleksander Bem perkusja
Współpracownicy
Joanna Rawik Filipinki Mateusz Święcicki

Historia

W pierwszym okresie istnienia grupy tworzyli ją: pełniący funkcję lidera Jan Goethel (gitara), Jan Głowacki (gitara); Wiktor Stroiński (gitara basowa) i Adam Górka (perkusja). Początkowo Dzikusy grały do tańca w stołecznych klubach młodzieżowych. Wzorem dla grupy byli The Shadows – z ich przeboju The Savage Dzikusy zaczerpnęły swoją nazwę. Formacja oficjalnie zadebiutowała wiosną 1964 r. na V Giełdzie kompozytorów i wykonawców U Ewy – cyklicznej imprezie muzycznej organizowanej w Warszawie^[1]. Szerszej publiczności zespół przedstawił się na koncercie nocnym Giełda giełd II KFPP w Opolu. Zastąpienie na czas festiwalowego występu Jana Goethla i Adama Górki muzykami z konkurencyjnych Chochołów spowodowało pierwszy poważny kryzys wśród Dzikusów, który doprowadził do rozwiązania zespołu w sierpniu 1964 r. Grupę po kilku tygodniach reaktywował Wiktor Stroiński – tym razem jako lider, gitarzysta i wokalista. Dołączyli do niego: Zbigniew Jaryczewski (gitara), Robert Świercz (gitara basowa) i Zbigniew Bieliński (perkusja). Kolejną reorganizację Dzikusy przeszły w 1965 r. – Zbigniewa Jaryczewskiego zastąpił Bogdan Gorbaczyński, zaś w grudniu dołączyli Krzysztof Dłutowski (instrumenty klawiszowe) i Andrzej Kowalski (perkusja). Repertuar grupy skręcił w stronę rhythm and bluesa z wyraźnymi wpływami zespołów The Rolling Stones, The Animals i The Kinks^[2][3].

Najlepszy okres w historii Dzikusów rozpoczął się z chwilą, gdy dołączył do nich Tadeusz Woźniak, występujący pod pseudonimem Daniel Dan. Wraz z nowym wokalistą zespół pomyślnie przeszedł w lutym i czerwcu 1966 r. eliminacje i warszawski półfinał Wiosennego Festiwalu Muzyki Nastolatków, ostatecznie zajmując w finale imprezy II miejsce. Grupa dokonała także nagrań dla Programu III Polskiego Radia (Kiedy mówisz coś, Na dobre i złe, Stale to samo i Piastelsi) i Młodzieżowego Studia Rytm (piosenki do wierszy J. Tuwima), a także akompaniowała podczas radiowych nagrań Joannie Rawik oraz wystąpiła w Telewizyjnej Giełdzie Piosenki z utworem Magdalena. Ówczesny repertuar grupy tworzyło około dwudziestu oryginalnych kompozycji Wiktora Stroińskiego, Tadeusza Woźniaka i Roberta Świercza do tekstów Marka Gaszyńskiego i Krzysztofa Dzikowskiego, jednak podczas występów na kilkugodzinnych wieczorkach tanecznych, z których przede wszystkim utrzymywali się muzycy, Dzikusy wykonywały głównie utwory brytyjskich zespołów rockowych śpiewane w języku angielskim oraz rockowe przeróbki standardów Raya Charlesa i Chucka Berry'ego. Oficjalne koncerty Dzikusów szybko wsławiły się jako niezwykle żywiołowe – wiosną 1966 r. zespół został skrytykowany przez tygodnik Kultura za dzikie maniery prezentowane przez muzyków podczas koncertu w warszawskiej Sali Kongresowej^[4]. Latem 1966 r. Dzikusy występowały w sopockim "Non Stopie".

Zespół tworzony przez muzyków o niepokornych osobowościach przechodził w późniejszym okresie liczne kryzysy – parokrotnie rozwiązywał się i reaktywował. Nie przeszkodziło to jednak Dzikusom w nagraniu czwórki dla Polskich Nagrań Muza (N-0428) i kolejnej w 1967 r. dla Pronitu (N-0463).

Jesienią 1967 r. Dzikusy przeszły pod opiekę Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Imprez Artystycznych w Szczecinie, a na początku 1968 r. rozpoczęły współpracę z występującymi wówczas pod egidą tej samej firmy Filipinkami jako grupa akompaniująca wokalistkom. Oba zespoły wraz z Tadeuszem Woźniakiem jako solistą w marcu 1968 r. wyruszyły w trasę koncertową Filipinki i Dzikusy, która objęła północno-zachodnią część kraju i NRD. Ostatecznie zespół Dzikusy rozwiązał się wczesnym latem 1968 r. – wkrótce po nagraniu razem z Filipinkami czwórki dla Veritonu Filipinki śpiewają kolędy (V350). Lider grupy Wiktor Stroiński pozostał związany z Filipinkami, obejmując funkcję aranżera, kompozytora i zastępcy kierownika artystycznego zespołu, Mateusza Święcickiego, a w 1970 r. został mężem Anny Sadowej, wokalistki Filipinek, z którą w późniejszych latach występował w grupie Ptaki oraz w stworzonym przez oboje małżonków zespole Sezam^[5].

24 maja 1996 r. w klubie Stodoła, Dzikusy wzięły udział w koncercie, zatytułowanym Warszawski rock and roll lat 60. Z brzytwą na poziomki^[6]. Został on udokumentowany płytą, pt. Warszawski Rock & Roll. Live in Concert^[7]. Następny koncert wspomnieniowy z udziałem grupy miał miejsce w Centrum Łowicka (1997)^[6].

Dyskografia

Płyty solowe zespołu Dzikusy

• 1964 – Ye-ye-ye, Veriton V286
• 1964 – Hopa-Hop, Veriton V-287
• 1966 – Balladowe lilie, Polskie Nagrania Muza N-0428
• 1967 – Kiedy mówisz coś, Pronit N-0463

Płyty innych wykonawców nagrane z udziałem zespołu Dzikusy

• 1964 – Emil Dimitrow, Veriton V287
• 1966 – Joanna Rawik śpiewa, Polskie Nagrania Muza N-0428
• 1967 – Tadeusz Woźniak, Pronit N-0463
• 1967 – Joanna Rawik, Pronit XL-0379
• 1968 – Filipinki śpiewają kolędy, Veriton V350

Kompilacje

• 1966 – 1000 taktów młodości, Pronit XL-0370
• 1991 – Złote lata polskiego beatu 1966 vol.1, Polskie Nagrania Muza SX3049
• 1991 – Złote lata polskiego beatu 1966 vol.2, Polskie Nagrania Muza SX3050
• 1998 – Warszawski Rock & Roll. Live In Concert (CD, Yesterday YES-CD3)^[6]
• 2009 – Warszawski Rock And Roll Lat 60., Polskie Nagrania Muza SX4009^[8]

Przypisy

1. Dzikusy. „Jazz”. 93, s. 8, 1964-05-01.
2. Marek Gaszyński: Cudowne lata. Moja historia rock and rolla w Polsce. Ożarów Mazowiecki: fk Wydawnictwo Olesiejuk, 2012, s. 286-288. ISBN 978-83-7770-543-8.
3. Dzikusy. Polski bigbit i nie tylko. [dostęp 2011-10-17].
4. Dzikusy. „Jazz”. 118, s. 8, 1966-06-01.
5. Marcin Szczygielski: Filipinki – to my! Ilustrowana historia pierwszego polskiego girlsbandu. Warszawa: Instytut Wydawniczy Latarnik, Agora SA, Oficyna Wydawnicza AS, 2013, s. 320–330. ISBN 978-83-2681277-4.
6. Dariusz Michalski: Trzysta tysięcy gitar nam gra. Historia Polskiej Muzyki Rozrywkowej – lata 1958-1973. Warszawa: Iskry, 2014, s. 566-567. ISBN 978-83-244-0378-3.
7. Fonorama - składanki. fonorama.eu, 2011-02-08. [dostęp 2020-11-27]. (pol.).
8. Dzikusy. Katalog Polskich Płyt Gramofonowych. [dostęp 2016-11-26].

Bibliografia

• Szczygielski M., Filipinki – to my! Ilustrowana historia pierwszego polskiego girlsbandu, Warszawa 2013, Instytut Wydawniczy Latarnik, Agora SA, Oficyna Wydawnicza AS, ISBN 978-83-268-1277-4.

Kontrola autorytatywna (zespół muzyczny):

• VIAF: 19146284376915331588