Cmentarz Oliwski

Cmentarz Oliwski w Gdańsku – zabytkowy^[2] cmentarz komunalny w gdańskiej dzielnicy Oliwa, istniejący od 1832. Położony jest przy ul. Opackiej 8. Zajmuje powierzchnię 5 ha.

Cmentarz Oliwski

nr rej. 919 z 10.01.1985
Państwo	Polska
Miejscowość	Gdańsk
Adres	Oliwa, ul. Opacka 8
Typ cmentarza	komunalny
Stan cmentarza	otwarty
Powierzchnia cmentarza	4,99 ha[1]
Data otwarcia	1832 (1835 i 1920)
Zarządca	ZDiZ w Gdańsku
Mapa cmentarza
Położenie na mapie Gdańska Cmentarz Oliwski
Położenie na mapie Polski Cmentarz Oliwski
Położenie na mapie województwa pomorskiego Cmentarz Oliwski
54°24′49,43″N 18°33′31,16″E
Strona internetowa

Zabytkowa kaplica na cmentarzu

Jest to trzeci pod względem wielkości cmentarz na terenie miasta, po Łostowickim i Srebrzysko.

Historia

Obecny cmentarz powstał z połączenia wcześniejszych czterech odrębnych cmentarzy: katolickiego pierwszego (założonego w 1832, z wejściem od ul. Czyżewskiego), ewangelickiego pierwszego (założonego w 1835), katolickiego drugiego (założonego w 1920, po zapełnieniu cmentarza katolickiego pierwszego) i ewangelickiego drugiego (założonego w 1920, po zapełnieniu cmentarza ewangelickiego pierwszego)^[3].

W 1909 została zbudowana kaplica cmentarna^[4].

Do 1945 cmentarze katolickie i cmentarze ewangelickie funkcjonowały jako oddzielne nekropolie. W 1945 zostały przejęte przez Kościół katolicki. W 1947 zostały przejęte przez Zarząd Miasta, który utworzył jeden cmentarz komunalny.

Zabytek stanowią: cmentarz, kaplica, kostnica (z końca XIX wieku) i ogrodzenie z czterema bramami (prowadzącymi na istniejące dawniej cztery odrębne cmentarze)^[5].

Pochowani

Na cmentarzu zachowały się groby z XIX wieku i początku XX wieku oraz stary drzewostan.

Z tym tematem związana jest kategoria: Pochowani na cmentarzu Oliwskim w Gdańsku.

Na terenie cmentarza pochowani zostali m.in.:

• Regina Bielska (1926–2018) – piosenkarka
• Jan Borowski (1890–1966) – architekt, konserwator zabytków
• ks. Magnus Bruski (1886–1945) – proboszcz oliwski w latach 1926-1935
• Romuald Bukowski (1928–1992) – plastyk, poseł na Sejm PRL
• Stanisław Chlebowski (1890–1969) – artysta malarz
• Bogdan Ciundziewicki (1934–2023) – elektronik, rekordzista Polski w pływaniu klasycznym, działacz sportowy oraz sędzia olimpijski w tej dyscyplinie^[6]
• Bronisław Czerwiński (1907–1957) – matematyk, rektor Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Sopocie
• Bolesław Drewek (1903–1972) – wioślarz, brązowy medalista olimpijski
• Bogusław Drewniak (1927–2017) – profesor historyk
• Roman Grubba (1909–1939) – kolejarz, zamordowany 1 września 1939 w Szymankowie
• Barbara Iglikowska (1908–1995) – śpiewaczka, pedagog
• Fritz Jaenicke (1885–1945)^[7][8] – gdański dziennikarz, felietonista, twórca postaci „rentiera Poguttke”
• Zofia Janukowicz-Pobłocka (1928–2019) – śpiewaczka
• Zdzisław Kałędkiewicz (1913–2005) – artysta malarz
• Jan Kilarski (1882–1951) – pedagog, krajoznawca, zasłużony dla ratowania gdańskich zabytków w 1945 r.
• Maciej Kilarski (1922–2003) – syn Jana, konserwator zabytków, historyk sztuki, muzealnik
• Kazimierz Kopecki (1904–1984) – inżynier elektryk, rektor Politechniki Gdańskiej, poseł na Sejm PRL
• Zbigniew Kosycarz (1925–1995) – fotoreporter
• Maciej Kosycarz (1964–2020) – fotoreporter
• Bogusław Kreja (1931–2002) – profesor językoznawca
• Leszek Lackorzyński (1941–2019) – prokurator, senator
• Leon Lendzion (1918–2005) – inżynier, poseł na Sejm PRL
• Franciszek Mamuszka (1905–1995)^[9] – krajoznawca, muzealnik, autor licznych książek i przewodników,
• Zygmunt Moczyński (1886–1960) – działacz polski w Wolnym Mieście Gdańsku,
• Roch Morcinek (1903–1968) – historyk, archiwista, oficer^[10]
• Zygmunt Odrowąż-Zawadzki (1911–2008) – generał brygady Wojska Polskiego
• Marian Osiński (1883–1974) – profesor architekt
• Mirosława Pawlak (1946–2017) – skrzypaczka, profesor Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
• Antoni Pikarski (1837–1922) – powstaniec styczniowy^[11]
• Danuta Rolke-Poczman (1935–2022) – architekt, działaczka społeczna, prezes Stowarzyszenia „Stara Oliwa”^[12][13][14]
• Mieczysław Preis (1930–2001) – polski nauczyciel, instruktor ZHP, komendant Gdańskiej i Lubuskiej Chorągwi ZHP
• Brunon Rolke (1897–1971) – pułkownik piechoty, komendant Okręgu Wołyń Armii Krajowej
• Florian Skulski (1936–2019) – śpiewak (baryton), solista Opery Bałtyckiej
• Jerzy Stankiewicz (1923–1994) – historyk architektury, profesor Politechniki Gdańskiej
• Alojzy Szablewski (1925–2017) – działacz opozycji w okresie PRL, poseł na Sejm
• Malwina Szczepkowska (1909–1977) – pisarka, teatrolog
• Jerzy Szymański (1927–2015) – śpiewak operowy (bas) i pedagog^[15]
• Kazimierz Ślączka (1885–1971) – oficer, inżynier^[16]
• Jacek Taraszkiewicz (1959–2022) – historyk, specjalista historii oświaty i wychowania okresu staropolskiego^[17][18]
• Kacper Tekieli (1984–2023) – wspinacz, instruktor PZA
• Wacław Tomaszewski (1884–1969) – profesor architekt
• Andrzej Trzaska (1935–2019) – artysta malarz, rysownik i ceramik, ojciec muzyka Mikołaja Trzaski^[19]
• Elżbieta Wolicka-Wolszleger (1937–2013) – profesor filozof, historyk sztuki
• Brunon Zwarra (1919–2018) – działacz polonijny w międzywojennym Gdańsku, autor książek o historii Gdańska, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych

Zobacz też

• Cmentarze w Gdańsku