Cmentarze w Gdańsku

Cmentarze w Gdańsku – zajmują 103,6 ha powierzchni miasta. 95,1 ha należy do cmentarzy komunalnych, a 8,5 ha cmentarzy do parafii katolickich^[1]. Najstarszym czynnym cmentarzem jest założony na początku XIX wieku cmentarz Garnizonowy^[2].

Cmentarz Łostowicki – największa nekropolia Gdańska

Cmentarz Poległych Obrońców Westerplatte

Groby obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku na Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu

Cmentarz Nieistniejących Cmentarzy

Zniszczony ohel na Żydowskiej Górce, dzielnica Chełm – Stare Szkoty

Cmentarz Żołnierzy Radzieckich

Cmentarze czynne

Nazwa[1]	Jednostka administracyjna	Rodzaj	Powierzchnia w ha[1]
św. Brata Alberta	Kokoszki	parafialny	1,48
Centralny Srebrzysko	Wrzeszcz Górny	komunalny	27,91
św. Franciszka	Siedlce	komunalny	3,08
Garnizonowy	Aniołki	komunalny	5,55
św. Ignacego	Orunia-Św. Wojciech-Lipce	komunalny	2,30
św. Jadwigi	Nowy Port	komunalny	1,72
św. Jana Chrzciciela	Kokoszki	parafialny	0,19
Łostowicki	Ujeścisko-Łostowice	komunalny	46,63
Najświętszego Imienia Maryi	Krakowiec-Górki Zachodnie	parafialny	1,50
Oliwski	Oliwa	komunalny	4,99
Salvator Nowy	Orunia-Św. Wojciech-Lipce	komunalny	0,7
Sobieszewski	Wyspa Sobieszewska	komunalny	1,90
św. Walentego	Matarnia	parafialny	0,88
św. Wojciecha	Orunia-Św. Wojciech-Lipce	parafialny	4,50

Cmentarze wojenne

• Cmentarz Ofiar Hitleryzmu – założony w 1948^[3] cmentarz w dzielnicy Zaspa-Rozstaje o powierzchni 3,3 ha. Chowano na nim zwłoki rozstrzelanych obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku, więźniów obozu koncentracyjnego Stutthof oraz ciała z innych miejsc kaźni. Od 1945 jest to miejsce pamięci narodowej. W czasie I wojny światowej chowano tutaj zmarłych jeńców.
• Cmentarz Poległych Obrońców Westerplatte – utworzony w 1946 na Westerplatte. Spoczywają tu prochy obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej z 1939.
• Cmentarz Żołnierzy Francuskich – powstały w 1967^[4] cmentarz obywateli francuskich, którzy zginęli na terenie Polski podczas obu wojen światowych.
• Cmentarz Żołnierzy Radzieckich – położony w dzielnicy Aniołki cmentarz założony w l. 1946-1955^[5]. Spoczywa na nim 3 tysiące żołnierzy radzieckich, którzy zginęli podczas walk na Pomorzu w 1945.

Cmentarze nieczynne

Po 1945 władze PRL masowo likwidowały istniejące w Gdańsku cmentarze, kojarząc je z niemiecką przeszłością miasta. Na miejscu byłych nekropolii tworzono tereny zielone. W 2002 miasto Gdańsk upamiętniło nieistniejące nekropolie tworząc symboliczny Cmentarz Nieistniejących Cmentarzy.

• Cmentarz św. Barbary – nieistniejący cmentarz na osiedlu Suchanino. Został zlikwidowany w 1964^[6].
• Cmentarz Brętowski – parafialny cmentarz katolicki w zachodniej części Wrzeszcza Górnego. Otwarty w 1906, od 1947 na cmentarzu nie są już chowani zmarli, w 1956 cmentarz został zamknięty (ostatni pochówek miał miejsce w 1958); istnieje do dziś^[7][8].
• Cmentarz parafialny w Brzeźnie
• Cmentarz Katolicki na Chełmie – cmentarz na Biskupiej Górce w dzielnicy Chełm, powstały na miejscu cmentarza cholerycznego. Została tu pochowana Stanisława Przybyszewska. Został zamknięty w 1946^[9].
• Cmentarz na Oruni – parafialny cmentarz ewangelicki pw. Świętego Jerzego istniejący w latach 1550–1956 na Oruni. Obecnie tereny zielone.
• Cmentarz na Szubienicznej Górze – komunalny cmentarz urnowy zlikwidowany w 1945. Mieścił się na osiedlu Aniołki, przy ulicy Traugutta, nieopodal stadionu miejskiego^[10].
• Cmentarz na Stogach – ewangelicki cmentarz na osiedlu Stogi. Obecnie nie istnieje.
• Cmentarz Ujeściski – cmentarz ewangelicki położony na Ujeścisku. Był czynny w latach 1648–1961.
• Cmentarze przy Wielkiej Alei – kompleks pięciu cmentarzy po obu stronach Wielkiej Alei (Alei Zwycięstwa). Zlikwidowane w okresie PRL-u. Obecnie są to tereny zielone np. Park Steffensa, znajduje się tutaj lapidarium^[11].
• Cmentarze żydowskie – trzy nieczynne nekropolie żydowskie. Jedna z nich, na tzw. Żydowskiej Górce w dzielnicy Chełm, była największą nekropolią żydowską na Pomorzu. Zachował się tam ohel.

Zobacz multimedia związane z tematem: Cmentarze w Gdańsku

• cmentarz Św. Józefa i Św. Brygidy^[12] – komunalny cmentarz zlikwidowany w 1945. Mieścił się na osiedlu Aniołki, przy ulicy Kolonia Jordana.

Przypisy

1. Studium uwarunkowań przestrzennych miasta Gdańska s. 66. gdansk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-06)]..
2. Anna, Krzysztof Jakubowscy „Pomorskie cmentarze”, Gdańsk 2012, ISBN 978-83-62129-73-7, str. 24
3. Anna, Krzysztof Jakubowscy „Pomorskie cmentarze”, Gdańsk 2012, ISBN 978-83-62129-73-7, str. 32
4. Anna, Krzysztof Jakubowscy „Pomorskie cmentarze”, Gdańsk 2012, ISBN 978-83-62129-73-7 str. 46 podaje datę 1961
5. Anna, Krzysztof Jakubowscy „Pomorskie cmentarze”, Gdańsk 2012, ISBN 978-83-62129-73-7, str. 48
6. Cmentarz św. Barbary.
7. Decyzja Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. download.cloudgdansk.pl. [dostęp 2023-07-23].
8. Cmentarz w Brętowie.
9. Cmentarz na Chełmie.
10. Cmentarz Urnowy.
11. Cmentarze przy Wielkiej Alei.
12. Krzysztof Koprowski, Cmentarz zamiast kolonii domków?, trójmiasto.pl 23 stycznia 2015