Briesen (Mark)

Briesen (Mark) (hist. pol. Brzezin^[2]) – gmina w Niemczech, w kraju związkowym Brandenburgia, w powiecie Oder-Spree, siedziba Związku Gmin Odervorland^[3]. Leży na historycznej ziemi lubuskiej. Przez gminę przebiega autostrada A12, łącząca Berlin z granicą polsko-niemiecką.

Briesen (Mark)

gmina
Centrum wsi z kościołem ewangelickim
Herb
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Brandenburgia
Powiat	Landkreis Oder-Spree
Wspólnota	Amt Odervorland
Powierzchnia	110,83 km²
Wysokość	43 m n.p.m.
Populacja (2017) • liczba ludności	2796[1]
Numer kierunkowy	033607
Kod pocztowy	15518
Tablice rejestracyjne	LOS
Adres urzędu: Bahnhofstraße 3 15518 Briesen (Mark)
Położenie na mapie powiatu
52°20′N 14°17′E
Strona internetowa

Nazwa

Nazwa wsi wywodzi się od słowiańskiego słowa ''brezen” lub „bryzin” („brzoza”, „brzezina”)^[4].

Historia

Obszar wraz z ziemią lubuską znajdował się do połowy XIII w. w granicach Polski piastowskiej na szlaku handlowym i wojskowym z Frankfurtu nad Odrą do Berlina. Wieś zamieszkiwali wówczas głównie rolnicy oraz pasterze. Około 1400 liczyła ona mniej więcej 24 łany, czyli 185 hektarów. Najstarsza znana wzmianka o miejscowości pochodzi z 1403. W diecezji lubuskiej Briesen podlegało administracyjnie pod Falkenhagen (pol. Rokowo^[2])^[5]. Wieś należała do dóbr klasztoru kartuzów we Frankfurcie nad Odrą, którym sprzedana została w 1450. W 1540 majątek zakonu przeszedł na Uniwersytet we Frankfurcie nad Odrą, a w 1575 przejął je elektor Brandenburgii, Johann Gregor. Osada została całkowicie zniszczona w trakcie wojny trzydziestoletniej, ale wkrótce ją odbudowano. W 1696 elektor Fryderyk III upolował w okolicznych lasach rekordowych rozmiarów jelenia, co upamiętnia stosowny pomnik. W 1809, w wyniku pożaru, spaliło się całe centrum wsi. Około 1835 wzniesiono obecny kościół (na miejscu pozostałości obiektu średniowiecznego)^[6], a w 1842 powstała stacja kolejowa na wybudowanej wówczas linii z Berlina do Frankfurtu nad Odrą, co dało asumpt rozwojowi lokalnego przemysłu (np. huta szkła od 1889) i pomysłowi nadania osadzie praw miejskich, do czego ostatecznie nigdy nie doszło. Huta szkła została zamknięta w 1926. W latach 1934–1936 rozpoczęto budowanie autostrady A12. W 1953 powstało we wsi największe gimnazjum w ówczesnym powiecie Fürstenwalde^[7], a w 1956 zbudowano tu placówkę szkoleniową dla służb specjalnych NRD^[4].

1 stycznia 2014 do gminy przyłączono teren należący wcześniej do rozwiązanej gminy Madlitz-Wilmersdorf^[8].

Zabytki

Zabytki w Briesen:

• Pomnik jelenia, odsłonięty w 1707, zaprojektowany przez Andreasa Schlütera
• Kościół klasycystyczny z 1835
• Gmach dawnej poczty z pocz. XX w.
• Gmach dawnej szkoły wiejskiej z 1904
• Gmach szkoły z 1956

Zabytki w pozostałych częściach gminy:

• Kościół w Biegen z XIII w.
• Pałac i park krajobrazowy w Alt Madlitz z XVIII w.
• Kościół w Alt Madlitz, średniowieczny, przebudowany w XIX w.
• Śluza Kersdorf z XIX w.
• Kościół w Wilmersdorf z XIX w., neogotycki
• Kościół w Falkenberg

Galeria

• 
  Pomnik jelenia
• 
  Kościół w Briesen
• 
  Pałac i park w Alt Madlitz
• 
  Gimnazjum Nexö
• 
  Śluza Kersdorf

Demografia

Wykres zmian populacji Briesen od 1875 roku:

Zobacz też

• Briesen
• Petersdorfer See (Brandenburgia)

Przypisy

1. Seite wird geladen [online], statistik-berlin-brandenburg.de [dostęp 2021-06-17] (niem.).
2. Mapa Polski 1:500 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947 .
3. Statistisches Amt Berlin-Brandenburg, Potsdam, 2009.
4. Jakobsweg. Östlisch und westlisch der Oder, tablica informacyjna w Briesen (Mark).
5. Siegmund Wilhelm Wohlbrück, Geschichte des ehemaligen Bisthums Lebus und des Landes dieses Nahmens, tom I, Berlin 1829, s. 96.
6. Jakobsweg. Östlisch und westlisch der Oder. Dorfkirche Briesen, tablica informacyjna w Briesen (Mark).
7. Schule und Sporthalle Briesen, tablica informacyjna in situ.
8. Informacja o przyłączeniu terenu. amt-odervorland.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-07)]. umieszczona w "Amtsblatt für das Amt Odervorland".