Loading AI tools
polska historyk Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zenona Bożena Mamontowicz-Łojek[uwaga 1] (ur. 22 grudnia 1937, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – polska historyk baletu, teatrolog i działaczka społeczna, prezes Polskiej Fundacji Katyńskiej, założycielka Warszawskiej Rodziny Katyńskiej[1].
| Imię i nazwisko urodzenia |
Zenona Bożena Mamontowicz |
|---|---|
| Data urodzenia |
22 grudnia 1937 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Przyczyna śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
historyk, teatrolog |
| Małżeństwo | |
| Odznaczenia | |
   | |
Pochodziła z niepełnej rodziny, córka Anny (po drugim mężu Kuć), miała brata Jerzego[2] i siostrę Irenę[3]. Była absolwentką Państwowej Szkoły Baletowej w Warszawie, tancerką Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego oraz scen operowych w stolicy i Łodzi[4]. Na przełomie lat 50. i 60. występowała w Państwowym Zespole Ludowym Pieśni i Tańca „Mazowsze”.
Od 1961 była żoną historyka Jerzego Łojka[5]. W 1966 ukończyła studia na Uniwersytecie Warszawskim. Sześć lat później obroniła doktorat w Katedrze Dziejów Oświaty i Kultury UW na podstawie pracy Polskie szkolnictwo baletowe w okresie międzywojennym. Uzyskała tytuł doktorski za pracę na temat Tancerze króla Stanisława Augusta[6]. Zajmowała się historią polskiego teatru i baletu oraz choreografią. Opublikowała prace: Szkoła artystyczno-teatralna Antoniego Tyzenhausa 1774–1785 (w: „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 1968, Tom XI, 36–98) oraz François Gabriel Le Doux – baletmistrz i choreograf 1755-1823 (w: „Pamiętnik Teatralny”, 1967, zeszyt 2, 212–229). W latach 1971–1974 kierowała zespołem baletowym Państwowego Teatru Muzycznego w Łodzi. Współpracowała z redakcją kwartalnika „Taniec”.
Po śmierci męża Jerzego w 1986, spełniając jego testament zaangażowała się na rzecz upamiętnienia zbrodni katyńskiej (w Katyniu został zamordowany jego ojciec, Leopold Łojek). Współzałożycielka Rodzin Katyńskich (w tym Warszawskiej Rodziny Katyńskiej w 1988[7], od 1991 jako Stowarzyszenie Rodzina Katyńska w Warszawie[8][9]), Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej[10], w 1993 była w Komitecie Organizacyjnym Federacji Rodzin Katyńskich[11], pierwsza przewodnicząca FRK. Była prezesem Polskiej Fundacji Katyńskiej. Była sekretarzem Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej, wydawała „Zeszyty Katyńskie”[12].
W 1989 Bożena Mamontowicz-Łojek ustanowiła Nagrodę im. Jerzego Łojka (następnie finansowaną i po 5 latach wyłącznie zarządzaną przez Fundację im. Jerzego Łojka przy Instytucie Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku) przyznawaną „dla autorów prac o tematyce niepodległościowej i historycznej z zakresu wypełniania białych plam w historii”[13].
Brała udział w życiu społecznym i politycznym, bez powodzenia ubiegała się o mandat senatorski z ramienia Zjednoczenia Polskiego w wyborach parlamentarnych 1993, uzyskując 49 677 głosów[14].
W 2001 została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi[15]. 8 kwietnia 2008 Rada Polskiej Fundacji Katyńskiej nadała jej Medal Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej[16]. W 2008 została też odznaczona Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[17].
Zginęła 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. 16 kwietnia 2010 została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[18].
20 kwietnia 2010 została pochowana na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie[19] w grobowcu rodziny Łojków (kwatera 251-1-29)[20].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
