Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nakielski Batalion Obrony Narodowej (batalion ON „Nakło”) batalion piechoty typ specjalny nr 86[1] - pododdział piechoty Wojska Polskiego II RP.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Nazwa wyróżniająca | |
| Dowódcy | |
| Ostatni |
mjr Józef Parczyński |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa bój pod Płockiem (14–15 IX 1939) | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
Pomorska Brygada ON |
Nakielski batalion Obrony Narodowej został sformowany w 1937 roku, w Nakle, w składzie Pomorskiej Brygady ON.
Wiosną 1939 roku przeformowany został na etat batalionu ON typ II. Po przemianowaniu Pomorskiej Brygady ON na Chełmińską Brygadę ON i utworzeniu nowej Pomorskiej Brygady ON w Świeciu, pozostał w składzie Chełmińskiej Brygady ON.
Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” Nakielski batalion ON był zawiązkiem dla batalionu piechoty typ specjalny nr 86, a 2 kompania ON „Wyrzysk” zawiązkiem dla 2 kompanii strzeleckiej tegoż batalionu piechoty. Jednostką mobilizującą batalion piechoty typ spec. nr 86 był 61 pułk Piechoty Wielkopolskiej w Bydgoszczy. Batalion mobilizował się w alarmie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem niebieskim, w Nakle, w czasie A+24 (2 kompania strzelecka mobilizowała się w tym samym trybie i grupie, w Wyrzysku, w czasie A+18). Jednostka została zorganizowana według organizacji wojennej L. 3017/mob.org. baonu piechoty typ specjalny[2].
W założeniu batalion piechoty typ spec. nr 86 miał wejść w skład 208 pułku piechoty, jednak w kampanii wrześniowej walczył w składzie 15 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty.
Mobilizacja batalionu rozpoczęła się 24 sierpnia 1939 roku około godz. 7.00-8.00, w trybie alarmowym. Karty mobilizacyjne zostały dostarczone dopiero po zakończeniu mobilizacji. Po ukończeniu mobilizacji cały stan osobowy batalionu złożył przysięgę, a następnie przemaszerował z Nakła do miejscowości Paterek, gdzie przygotowywał rowy strzeleckie wzdłuż południowego brzegu Noteci[3].
1 września 1939 przebywający w rejonie Paterka 86 batalion piechoty wszedł w skład Oddziału Wydzielonego „Tur“, wspólnie z batalionem III/59 pułku piechoty. Dowódcą OW był ppłk Antoni Kaczmarczyk. 86 batalion zajął ugrupowanie bojowe; 1 i 3 kompanie strzeleckie z plutonem 2 kompanii strzeleckiej wzmocnione plutonami ckm, zajęły stanowiska na linii Noteci na przedpolu Nakła. Natomiast większość 2 kompanii strzeleckiej, dowództwo batalionu i plutony batalionowe przebywały w lesie proboszczowskim na południe od Paterka. Po dokonaniu zniszczeń przez saperów w okolicach Nakła, ok. godz. 15.00 kompanie 86 batalionu wycofały się z Nakła na południowy brzeg rzeki. Zajęto obronę całością batalionu wzdłuż Noteci. O świcie 2 września artyleria niemiecka ostrzelała pozycje 86 batalionu piechoty. Patrole 3 kompanii strzeleckiej penetrowały teren Nakła. 3 września batalion nadal pozostał na stanowiskach obronnych, dowództwo batalionu przeniosło się do Wieszczki. O godz. 4.30 na odcinku 86 batalionu oddziały niemieckie podjęły próby forsowania Noteci. Zostały odparte przez batalion, ze wsparciem artylerii[4]. Rano 4 września niemiecka piechota przy wsparciu artylerii podjęła kolejną próbę forsowania Noteci na odcinku OW „Tur“, oba bataliony skutecznie udaremniły tą próbę. Z uwagi na wycofanie 15 DP z przedmościa bydgoskiego, rozwiązano OW „Tur“ i nakazano oderwać się od nieprzyjaciela.
W godzinach wieczornych 86 batalion piechoty wykonał odwrót po trasie Samoklęski, Tur, Zamość, Ciele, po dotarciu do drogi Bydgoszcz-Inowrocław skierował się przez Brzozę, Chmielniki i dotarł do Jeziora Jezuickiego. W trakcie marszu w rejonie Rynarzewa i Brzozy został ostrzelany przez grupy dywersantów. Nie zdążył dołączyć do batalionu III pluton 2 kompanii, który pomaszerował do Szubina, gdzie dołączył do oddziałów 26 Dywizji Piechoty. Rano 5 września 86 batalion dotarł do Dobromierza. Wieczorem 6 września w ugrupowaniu 15 DP, 86 batalion piechoty podjął dalszy odwrót poprzez Złotniki Kujawskie, Rojewo, Szadłowice, Parchanie. Po odpoczynku kolejną nocą 7/8 września przeszedł przez miejscowości Rejna, Pieranie do rejonu Dąbrowy Biskupiej. Następna noc, to marsz po trasie Zakrzewo, Osięciny, Kąkowa Wola. 9 września 15 DP rozwinęła się do walki na stanowiskach, w linii Brześć Kujawski-Lubraniec, 86 batalion wraz Bydgoskim batalionem ON stanowiły odwód dywizji, stacjonował w majątku Falborek[5]. Nowym rozkazem dowódcy Armii „Pomorze“, 15 DP przegrupowała się marszem nocnym w kierunku południowym. 86 batalion piechoty pomaszerował trasą przez Kruszyn, Śmiłowice do Bodzanowa. Po dotarciu do miejsca, 10 września batalion przemieścił się do rejonu Kępki Szlacheckiej, gdzie wszedł w skład zgrupowania 62 pułku piechoty.
11 września oddziały 15 DP podjęły walkę z podchodzącymi jednostkami niemieckiego III Korpusu Armijnego. Odwodowy 86 batalion piechoty w godz. 16.00-17.00, przesunięty został w rejon Marysina, wykonał patrole bojowe, w trakcie których poległ por. Jan Bleja. 12 września 61 pułk piechoty toczył zacięte walki, z nacierającymi w rejonie Szczytna, niemieckimi 338 i 309 pułkami piechoty ze składu 208 DP. Z uwagi na trwający bój 86 batalion przesunięto w rejon majątku Borzymowiczki, a następnie ok. godz. 16.00 przejął pozycje obronne wyczerpanego walką batalionu III/61 pp. O zmroku niemiecki 338 pp podjął próbę natarcia na północnym skraju przesmyku szczytnowskiego, przez most w Borzymowicach, natarcie doszło do dworu Borzymowice. Kontratak 82 batalionu piechoty, bez wsparcia własnej artylerii, odrzucił pododdziały niemieckiego 338 pp, aż do linii Paruszowice-Sieroszewo. W trakcie walki poległ między innymi ppor. Feliks Sośnicki. Od świtu 13 września obronę całego odcinka dywizji po wycofaniu się większości 15 DP, przejął Oddział Wydzielony ppłk. Kazimierza Heilmana-Rawicza składał się z; 62 pp, 86 batalionu piechoty i Bydgoskiego batalionu ON oraz wspierającego dywizjonu II/15 pal. 86 bp wraz z baterią 5/15 pal, bronił poprzednio zajmowanego odcinka w Borzymiu. Na OW uderzyła niemiecka 50 DP. Z uwagi na przełamanie obrony batalionu II/62 pp w rejonie stacji kolejowej Czerniewice, przez niemiecki 123 pp, ok. godz.14.00 z nie atakowanego odcinka Szczytno-Borzym wycofano 86 bp. Kontratak batalionu nakielskiego wspartego 5/15 pal i dodatkowo kompanią ckm, zatrzymał natarcie niemieckiego 123 pp, a następnie odrzucił go na pozycje wyjściowe. O godz. 15.00 wprowadzono do natarcia niemiecki 121 pp, który uderzył na kierunku Grabkowo-Czerniewice na stanowiska batalionów II/62 pp i 86 bp, niemiecki atak załamano ze wsparciem 4 i 5 baterii 15 pal. Do rana 14 września 86 batalion przebywał na pozycjach osłonowych wraz z podporządkowaną mu 5/15 pal. Następnie po godz. 22.00 wycofał się poprzez dwór Pomorzany, Sokołów do lasów na południe od wsi Lubieniek[6][7].
Rano 86 batalion poprzez Lubień Kujawski i Budy Kaleńskie doszedł do rejonu Korzenia. W godzinach popołudniowych batalion osłaniał z kierunku południowo-wschodniego natarcie 59 pp mającego wspólnie z oddziałami 27 Dywizji Piechoty wyprzeć niemiecką 3 DP z Radziwia i Ciechomic za Wisłę. 16 września 86 bp wymaszerował w kierunku Iłowa miejsca koncentracji 15 DP, po drodze był kilkakrotnie bombardowany przez lotnictwo niemieckie i poniósł straty osobowe i w sprzęcie. Pomimo tego dotarł w rejon koncentracji ok. godz. 16.00. 17 września maszerujący ku Bzurze w rejon Witkowic, 86 batalion piechoty został zaatakowany przez zmasowane siły lotnictwa w rejonie Bud Iłowskich. Batalion został rozproszony i jako zwarta jednostka przestał istnieć. Jedynie 2 kompania strzelecka kpt. Piotra Lücka zachowała zwartość i dotarła do przeprawy w Witkowicach. Po przeprawie w bród o świcie 18 września, pomaszerowała do Puszczy Kampinoskiej. 19 września w rejonie leśniczówki Pociecha 2 kompania weszła w skład odtwarzanego 61 pp. Rozkazem dowódcy Armii „Poznań“, 15 DP miała opanować rejon Mościska-Laski. Nocą 19/20 września do natarcia w szykach 61 pp przystąpiła kompania kpt. Piotra Lücka. Obrona oddziałów niemieckiej 1 Dywizji Lekkiej na linii Laski-Wólka Węglowa, była silna. Za cenę dużych strat opór niemiecki został przełamany przez oddziały 15 DP w Wólce Węglowej 20 września w godzinach wieczornych. 21 września większość dywizji przeszła do Wawrzyszewa i na Bielany. Pozostałości 61 pp broniły wraz z załogą stolicy rejonu Wawrzyszewa i Placówki. Kompania z 86 batalionu piechoty została rozformowana, żołnierzy kompanii i przedzierających się znad Bzury pojedynczo i w grupkach z rozproszonego batalionu, zbierano w szeregach odtwarzanego 61 pp, który uczestniczył w obronie Warszawy na pododcinku „Północ“ do dnia kapitulacji[8].
Obsada personalna batalionu w marcu 1939 roku[9][10][uwaga 1]:
Faktycznie na uzbrojeniu batalionu typu II znajdowały się trzy ciężkie karabiny maszynowe, dziewięć lekkich karabinów maszynowych, jeden 81 mm moździerz, sześć granatników, 333 karabinów, 164 karabinków i 28 pistoletów[14]. Opisane uzbrojenie obowiązywało jako etatowe dla batalionu ON typ II do mobilizacji. Po przeprowadzeniu mobilizacji zostało uzupełnione do etatu bp typ spec.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
