Józef Parczyński

Józef Stanisław Parczyński ps. „Cham”, „Gal”, „Świt” (ur. 14 lutego 1897^[1] w Częstochowie, zm. 4 listopada 1965 w Katowicach) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego.

Józef Stanisław Parczyński

„Cham”, „Gal”, „Świt”

podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	14 lutego 1897 Częstochowa
Data i miejsce śmierci	4 listopada 1965 Katowice
Przebieg służby
Lata służby	1918–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	34 Pułk Piechoty 62 Pułk Piechoty Batalion ON „Nakło”
Stanowiska	dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa, kampania wrześniowa, bitwa nad Bzurą
Późniejsza praca	magazynier
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się 14 lutego 1897 roku w Częstochowie, w rodzinie Józefa, kupca, i Heleny ze Skajskich. Miał braci Stanisława (dentystę) i Mieczysława (kupca) oraz siostry Janinę i Eugenię (zm. 1998). Janina była żoną kapitana piechoty Henryka Ihnatowicza (ur. 1889). Eugenia od 1934 była żoną porucznika artylerii Eugeniusza Jakuba Goliszewskiego (1903–1940), słuchacza Wyższej Szkoły Intendentury (Kurs 1937–1939)^[2].

Ukończył gimnazjum filologiczne w Częstochowie w 1915 roku. W latach 1916–1918 był członkiem częstochowskiego okręgu Polskiej Organizacji Wojskowej, a po odzyskaniu niepodległości wstąpił do Szkoły Podchorążych w Warszawie^[3]. Od 20 października 1918 roku do 24 maja 1919 roku był uczniem Klasy „F”^[4].

Od czerwca 1919 roku jako podporucznik walczył w składzie 34 pułku piechoty na Froncie Wołyńskim wojny polsko-bolszewickiej. W czasie walk wykazał się odwagą i po zakończeniu wojny został awansowany do stopnia porucznika. W okresie pokoju służył początkowo w 34 pułku piechoty w Białej Podlaskiej, po czym od 1926 roku pełnił funkcję kierownika wychowania fizycznego w Szkole Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy. 19 marca 1928 roku został awansowany na kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 144. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[5]. W 1933 roku został przeniesiony do 62 pułku piechoty, w którym dowodził batalionem. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 78. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[6]. W 1939 był dowódcą Nakielskiego Batalionu Obrony Narodowej i jednocześnie komendantem 62 Obwodu Przysposobienia Wojskowego w Kcyni przy 62 pp^[7][8][3].

W kampanii wrześniowej 1939 roku został ranny podczas bitwy nad Bzurą i trafił do niewoli. Skierowany do szpitala w Rawie Mazowieckiej, zbiegł z niego i przedostał się do Częstochowy, w której podjął pracę jako robotnik fizyczny. Od 1942 roku należał do ZWZ, a później AK. W 1943 roku został komendantem Częstochowy, która jako miasto stanowiła jeden z trzech podobwodów Częstochowskiego Obwodu AK^[3].

Po zajęciu Częstochowy przez Armię Czerwoną w styczniu 1945 roku został aresztowany przez NKWD i wywieziony na Półwysep Kolski. Powrócił do Polski pod koniec 1948 roku, po czym przeprowadził się z rodziną do Katowic, w których podjął pracę jako kierownik magazynu w Zjednoczeniu Przemysłu Węglowego^[3].

Zmarł 4 listopada 1965 roku w Katowicach^[3].

Od 1924 roku był żonaty z Heleną Skajską, córką sędziego grodzkiego. Z tego małżeństwa miał córkę Hannę Bankiewiczową^[3].

Upamiętnienie

3 listopada 2012 roku na ścianie domu przy ul. Dąbrowskiego 17 w Częstochowie odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową^[8], a 26 czerwca 2014 roku jego imieniem nazwano ulicę w dzielnicy Kiedrzyn, boczną od ul. Kuronia^[9].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)^[10]
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie (po raz 2, 3 i 4 w 1921)^[11]
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1938)^[12][3]
• Medal Niepodległości

Przypisy

1. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 27, tu 14 stycznia 1897.
2. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 184, 451.
3. Biogram Józefa Parczyńskiego. [w:] Almanach Absolwentów IV L.O. im. H. Sienkiewicza w Częstochowie [on-line]. [dostęp 2012-11-05]. (pol.).
4. Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 435.
5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 marca 1928 roku, s. 52.
6. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 27.
7. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 667, 679.
8. Sylwia Bielecka: PAMIĘCI PPŁK JÓZEFA PARCZYŃSKIEGO. Urząd Miasta Częstochowa, 2012-11-05. [dostęp 2015-06-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-12)]. (pol.).
9. Mamy Aleję Marszałkowską. Ulica Mazowieckiego musi jeszcze poczekać. EVOPRESS spółka z o.o., 2014-06-27. [dostęp 2014-06-27]. (pol.).
10. Dekret Wodza Naczelnego L. 3429 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 9)
11. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 73)
12. M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612. „za zasługi na polu wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego”.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
• Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.