Loading AI tools
pisarz śląski Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Augustyn Świder, pseud. A. Ś., Kuba z Jagód, Robotnik, Sfinks (ur. 16 sierpnia 1886 w Lipinach, zm. 2 lutego 1923 w Katowicach[1]) − polski hutnik, poeta, publicysta, powstaniec oraz działacz społeczny.
 Portret poety z tomu Z głębin duszy polskiej syna ziemi górnośląskiej. Wiersze i pieśni. T. 1, wyd. 1920 r. | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
polska |
| Język |
polski |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
|
Z głębin duszy polskiej syna ziemi górnośląskiej | |
Pochodził z rodziny robotniczej. Już w wieku 14 lat zaczął pracę w Hucie Cynku w Lipinach[1], gdzie pracował również jego ojciec.
W 1901 roku był współzałożycielem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Lipinach[2]. W latach 1908 − 1910 odbył wiele podróży zagranicznych. Przed I wojną światową wybrał się w pieszą wędrówkę do Austrii i Francji. Następnie podczas drugiej wędrówki udał się do Włoch docierając aż na wyspę Capri, gdzie poznał rosyjskiego pisarza Maksyma Gorkiego. Odwiedził również Szwajcarię oraz Niemcy[3].
W 1910 roku zauważony przez Wojciecha Korfantego otrzymał stanowisko redaktora w „Polaku”, które pełnił od lipca do września tego roku[2]. Brał udział w trzech powstaniach śląskich oraz w akcji plebiscytowej. Często represjonowany za swoje poglądy i działania. W czasie I wojny światowej walczył w wojsku niemieckim[3].
Brał czynny udział w I powstaniu śląskim. W 1919 roku był komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej na Górnym Śląsku na miasto i powiat Bytom, a od czerwca tego roku pełnił funkcję sekretarza Głównego Komitetu Opieki nad Uchodźcami w Sosnowcu organizacji zajmującej się polską ludnością wysiedloną z niemieckiej części Śląska[4]. W 1919 roku współredagował również w Sosnowcu „Powstańca”[3].
W latach 1920 – 1921 Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Bytomiu wydawało w tym mieście własne pismo „Orędzie Sokole”, którego redaktorem naczelnym był Augustyn Świder[5]. Pełnił on również funkcję redaktora wydania „Srebrnej księgi sokolstwa polskiego na Śląsku” opisującej historię oraz organizację Śląskiej Dzielnicy Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, która również wydana została w Bytomiu w 1920 roku[6]. Za polską działalność wydawniczą oraz nawoływanie w niej do głosowania na Polskę w okresie plebiscytu został aresztowany przez władze niemieckie[2].
3 maja 1921 wkroczył na czele oddziału powstańczego do Lipin, który rozbroił niemieckich żandarmów, internował niemieckich urzędników oraz obsadził urząd polskimi funkcjonariuszami[2]. Został mianowany chorążym Wojska Polskiego i powołany do służby wojskowej w 73 pułku piechoty w Katowicach. W latach 1922 – 1923 mieszkał w Dąbrówce Małej. Zginął w bójce jaka odbyła się w nocy z 2 na 3 lutego 1923 w Katowicach.
W latach 2000 – 2008 były przyznawane nagrody jego imienia.
Augustyn Świder publikował głównie krótkie utwory - wiersze oraz opowiadania w czasopismach polskich wydawanych na Śląsku jak „Polak”, „Orędzie Sokole” oraz „Powstaniec”. W okresie II RP ukazały się dwa tomy jego wierszy: wydane przez przyjaciela poety Wiktora Polaka w 1920 roku „Z głębin duszy polskiej syna ziemi górnośląskiej. Wiersze i pieśni” oraz „Deklamacje na czas plebiscytowy”[3]. Jego ważniejsze utwory poetyckie:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
