Loading AI tools
Alojzy Budzisz (kasz. Alojzy Bùdzysz, ur. 10 czerwca 1874 w Świecinie, zm. 23 grudnia 1934 w Pucku)[1] – nauczyciel, pisarz kaszubski.
| Data i miejsce urodzenia |
10.06.1874 r. |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23.12.1934 |
| Zawód, zajęcie |
nauczyciel, pisarz |
Na świat przyszedł jako syn nauczyciela. Zawód ten wykonywali także jego trzej bracia i dwaj szwagrowie[2]. Uczył się w gimnazjum w Pelplinie oraz w seminarium nauczycielskim w Grudziądzu[3]. W 1894 roku rozpoczął pracę jako nauczyciel w Wielkim Donimierzu, następnie pracował w Szemudzie, Wiczlinie i Mrzezinie. Po przejściu na emeryturę w 1912 roku mieszkał w Karlikowie, gdzie po I wojnie światowej pełnił funkcję sołtysa. Od 1923 przebywał w klasztorze sióstr elżbietanek w Pucku[4], w którym także zmarł[5]. W tym samym mieście pochowany został na cmentarzu[4]. W 1912 roku zaczął pisać utwory literackie, publikowane na przełomie lat 20. i 30. ubiegłego wieku. Talent kaszubskiego nauczyciela został odkryty przez Friedricha Lorentza[6]. Budzisz uznawany jest za jednego z najwybitniejszych literatów piszących w języku kaszubskim. Jest autorem ponad 120 utworów[7]. Publikował na łamach „Bënë ë bùten”, „Przyjaciela Ludu Kaszubskiego”, „Gryfa Kaszubskiego”, „Gryfa” oraz w kalendarzach i publikacjach zbiorowych. Tworzył opowiadania, anegdoty, baśnie i wiersze. Część jego dorobku pozostała w rękopisach[4]. Zasłynął jako humorysta i bystry obserwator życia na Kaszubach. Tematyka jego humoresek skupiona jest wokół życia wsi kaszubskiej[7]. Dorobek literacki Budzisza obejmuje także wydrukowany w 1932 roku na łamach "Gryfa" utwór pt. "Ballada” stanowiący poetycki obraz Bitwy pod Świecinem. W wierszu tym autor skupił się na problemie bratobójczej walki Polaków[6].
Zestawienie utworów Alojzego Budzisza wydane zostało dopiero w latach 80. ubiegłego wieku. Pierwszy tom opowiadań, zatytułowany "Modra kraina" wydrukowano w wersji polskojęzycznej nakładem Ludowej Spółdzielni Wydawniczej. Druga część opowiadań ukazała się w 1982 r. w wydanym przez Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie zbiorze "Zemja Kaszëbskō"[8] w opracowaniu Jana Drzeżdżona[9]. Twórczość kaszubskiego literata stała się przedmiotem zainteresowań między innymi Leona Roppla i Jana Drzeżdżona[5]. W 1994 roku powstała na Uniwersytecie Gdańskim dysertacja doktorska Róży Wosiak-Śliwy "Kaszubszczyzna pisarzy Jana Bilota i Alojzego Budzisza", napisana pod kierunkiem prof. Edwarda Brezy[10].
Imię Alojzego Budzisza nosiła zlikwidowana w 2013 roku Biblioteka Powiatowa w Pucku[11]. Imieniem kaszubskiego twórcy nazwano jedną z ulic w Bojanie[12].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
