Loading AI tools
polski lekarz, anatom Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adam Wawrzyniec Bochenek (ur. 10 sierpnia 1875 w Krakowie, zm. 25 maja 1913 tamże[1]) – polski lekarz, anatom, histolog, antropolog. Autor wielokrotnie wznawianego podręcznika anatomii.
 | |
| Data i miejsce urodzenia |
10 sierpnia 1875 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
25 maja 1913 |
| profesor nadzwyczajny | |
| Specjalność: anatomia | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
5 marca 1898 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Uniwersytet Jagielloński |
Był synem profesora ekonomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Mieczysława (1838–1887) i Heleny z Klickich[2][3]. Miał braci Bronisława (1873) i Lucjana (1878–1923). Po śmierci ojca opiekunem jego i braci został Witold Bochenek, urzędnik krakowskiej prokuratorii. Ukończył krakowskie III Gimnazjum, od 1892 do 1898 studiował na UJ nauki medyczne, 5 marca 1898 uzyskał stopień doktora wszechnauk lekarskich. W czasie studiów współpracował z Henrykiem Hoyerem (młodszym) jako demonstrator, był także asystentem przy Katedrze Anatomii u Kazimierza Kostaneckiego.
W latach 1899–1901 przebywał za granicą, studiował antropologię w Instytucie Schwalbego w Strasburgu oraz na Uniwersytecie Lowańskim, gdzie uczył się neuroanatomii u Van Gehuchtena. W 1903 i 1904 przebywał w stacji zoologicznej w Neapolu. W 1901 habilitował się na UJ na podstawie dysertacji O budowie komórki nerwowej ślimaka Helix pomatia, od 1906 był profesorem nadzwyczajnym. Wykładał anatomię opisową, zorganizował laboratorium badawcze zajmujące się budową i przebiegiem włókien układu nerwowego. Był autorem 28 prac naukowych, przeważnie z dziedziny histologii i embriologii bezkręgowców. Prowadził też badania antropologiczne nad ludnością wiejską Kutna, Łęczycy i powiatu mławskiego.
Pod kierunkiem Bochenka wykonywali prace Grzywo-Dąbrowski, Frenkel, M. Jaworowski, Jeleńska, T. Kleczkowski, P. Łoziński, Rosenhauch[4].
Według informacji prasowych podanych tuż po jego śmierci, na krótko przed nią zmagał się z rozstrojem nerwowym, na co przyjmował coluol, który ostatecznie przyjął w zbyt silnej dawce co doprowadziło do zgonu po dziewięciu godzinach, pomimo wysiłków ratujących go lekarzy[5]. Później przyjęto, że zmarł śmiercią samobójczą – istnieją dwie teorie na ten temat. Pierwszą jest rozwijająca się choroba nerwowa i skomplikowane problemy życiowe (popadł w depresję w trakcie reorganizacji wydziału, wskutek której został odsunięty od pracy naukowej) doprowadziły Adama Bochenka do śmierci samobójczej, poprzez dożylne wstrzyknięcie substancji do konserwacji preparatów anatomicznych[potrzebny przypis]. Drugą, do której przychyla się aktualnie większość historyków jest depresja, na którą cierpiało wielu członków jego rodziny i sam Bochenek od lat młodzieńczych. Leczył się farmakologicznie nieznaną substancją i zmarł w wyniku przedawkowania[6]. Pochowany jest na cmentarzu Rakowickim w grobowcu rodzinnym (kwatera 21)[7].
Nekrologi napisali Adam Wrzosek[8], Emil Godlewski[9], Józef Zawadzki[10], Stanisław Maziarski[11]. Pamięci Adama Bochenka poświęcił swoją książkę Roman Dyboski[12].
Artykuły wspomnieniowe ukazały się w 70. rocznicę pierwszego wydania podręcznika anatomii[13] i w 75. rocznicę śmierci[14]. Z tej okazji odbyła się też specjalna sesja naukowa i odsłonięto pamiątkową tablicę na ścianie budynku zakładu anatomii w Krakowie[15].
Najbardziej znanym jego dziełem jest wielotomowy podręcznik Anatomia człowieka (I tom z zaplanowanych czterech ukazał się za życia autora w 1909, nakładem PAU). Przed wojną wyszły kolejne tomy. Po wojnie pracę nad podręcznikiem kontynuowali Ciechanowski i Michał Reicher. W latach 1953–1965 ukazało się siedem tomów, potem skrócono całość do pięciu. Anatomia Bochenka jest wznawiana do dziś.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
