Loading AI tools
związek chemiczny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Żelazocyjanek potasu, heksacyjanożelazian(II) potasu, K
4[Fe(CN)
6] – nieorganiczny związek chemiczny z grupy żelazocyjanków, sól kompleksowa, w której atomem centralnym jest żelazo na II stopniu utlenienia, a ligandami 6 anionów cyjankowych.
| ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | ||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny |
K | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inne wzory |
K | |||||||||||||||||||||||
Masa molowa |
368,34 g/mol | |||||||||||||||||||||||
Wygląd |
żółte kryształy | |||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | ||||||||||||||||||||||||
Numer CAS |
13943-58-3 (bezwodny) | |||||||||||||||||||||||
PubChem |
9605257 | |||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Z wody krystalizuje tworząc cytrynowożółte kryształy trihydratu K
4[Fe(CN)
6]·3H
2O. Nie rozpuszcza się w etanolu, jest za to dobrze rozpuszczalny w wodzie. Roztwór pod wpływem światła słonecznego powoli przebarwia się na niebiesko w wyniku powstawania błękitu pruskiego[5]. Logarytm stałej trwałości kompleksu [Fe(CN)
6] (logβ6) wynosi 24.
Sól uwodniona traci wodę w temperaturze 60–80 °C[1]. Podobnie jak inne żelazocyjanki metali alkalicznych, K
4[Fe(CN)
6] jest trwały termicznie aż do temperatury czerwonego żaru, w której ulega rozkładowi do wielu produktów[6], nie osiągając temperatury topnienia.
Pod wpływem rozcieńczonych kwasów rozkłada się z wydzieleniem cyjanowodoru[6][7]:
Stężony kwas siarkowy powoduje rozkład związku z wydzieleniem tlenku węgla[6]. Kwas azotowy 25% przekształca jony żelazocyjankowe w nitroprusydkowe, co jest podstawowym sposobem otrzymywania nitroprusydku sodu[8]:
W reakcji z metalami ciężkimi tworzy nierozpuszczalne lub prawie nierozpuszczalne osady[9].
Podstawowym zastosowaniem żelazocyjanku potasu jest produkcja niebieskich pigmentów, takich jak błękit pruski[9][uwaga 1]. Duże ilości tego związku są wykorzystywane jako substancja przeciwdziałająca zbrylaniu soli kuchennej[9]. Przykładowo, w Unii Europejskiej (kod E536) jego maksymalna dozwolona zawartość w soli wynosi 20 mg/kg[10], a w Kanadzie 13 mg/kg[11]. Jego zdolność do strącania metali ciężkich wykorzystywana jest przy produkcji kwasu cytrynowego, uszlachetniania wina, galwanostegii cyny oraz w chemii analitycznej. Jest stosowany też w fotografice kolorowej i w procesie oddzielania molibdenu od miedzi[9].
W stomatologii używany jako strącalnik dla 30 lub 50% chlorku cynku używanego do impregnacji zębów mlecznych[potrzebny przypis].
Żelazocyjanek potasu nie jest toksyczny. Dawka śmiertelna dla zwierząt wynosi ponad 3 g/kg masy ciała, np. 3,6 g/kg dla szczura (doustnie)[3], tj. w przybliżeniu tyle samo, co dla soli kuchennej (LD50 = 3,5 g/kg)[12]. Zatrucie żelazocyjankiem potasu przez jego spożycie jest trudne – w organizmie kompleksowy jon [Fe(CN)
6]4−
jest trwały, a wydzielanie jonów cyjankowych CN−
jest znikome, sam związek jest szybko wydalany z organizmu[13]. Do roku 2010 w literaturze opisany został jeden przypadek śmiertelnego zatrucia – 56-letniego emerytowanego farmaceuty, który wypił dwie szklanki roztworu tego związku[14]. Toksyczne są jednak opary cyjanowodoru, które wydzielają się w czasie reakcji żelazocyjanku potasu z kwasami[15].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.