Loading AI tools
polska filolog Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zofia Bartoszewska z domu Makuch (ur. 27 maja 1927 w Warszawie, zm. 19 października 2017 tamże) – polska redaktorka, filolog języka polskiego, członkini Szarych Szeregów, uczestniczka powstania warszawskiego i działaczka demokratycznej opozycji w czasach PRL, druga żona Władysława Bartoszewskiego.
Data i miejsce urodzenia |
27 maja 1927 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
19 października 2017 |
Małżeństwo |
Janusz Bachurzewski |
Odznaczenia | |
Matka, Helena Makuch, była kierowniczką szkoły powszechnej, a ojciec, Karol Makuch, wysokim urzędnikiem Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego[1]. Rodzina mieszkała w Warszawie przy Krakowskim Przedmieściu. Po zajęciu miasta przez Niemców zostali zmuszeni do opuszczenia mieszkania i przeprowadzili się do kamienicy przy ul. Chałubińskiego[1]. W czasie okupacji niemieckiej działała w Szarych Szeregach. Razem z siostrą brała udział w powstaniu warszawskim, w którym pełniła funkcję sanitariuszki w plutonie kobiecym III Obwodu „Waligóra” (Wola) Warszawskiego Okręgu AK – WSK (Wojskowa Służba Kobiet), następnie w Szpitalu Karola i Marii przy ul. Leszno 136[2], a po jego likwidacji w Szpitalu Wolskim[3]. W pierwszych dniach powstania zginął jej ojciec rozstrzelany prawdopodobnie po łapance w al. Szucha. Obie siostry cudem uniknęły rozstrzelania podczas rzezi Woli[1]. Po upadku powstania wraz z matką i starszą siostrą Wandą schroniła się u ciotki w Krakowie. Po wyzwoleniu kobiety wróciły do Warszawy zamieszkując na Pradze. Wkrótce potem umarła jej matka[4].
Ukończyła studia polonistyczne na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Podczas studiów wyszła po raz pierwszy za mąż za lekarza Janusza Bachurzewskiego. Z tego małżeństwa urodził się jej jedyny syn Piotr[4]. Małżeństwo to rozpadło się. Przez wiele lat pracowała w Państwowym Instytucie Wydawniczym. W 1967 r. wyszła za mąż po raz drugi za Władysława Bartoszewskiego, historyka, publicystę, polityka i dyplomatę. 23 sierpnia 1980 roku dołączyła do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[5]. Podczas stanu wojennego, w 1982 r. została zwolniona ze stanowiska zastępcy redaktora naczelnego PIW z wilczym biletem[1]. Podjęła wówczas współpracę z Prymasowskim Komitetem Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom[4]. Była współredaktorką licznych publikacji męża.
W 2006 otrzymała Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[6].
Zmarła 19 października 2017 w Warszawie[7]. Została pochowana w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera FV-tuje-18)[8][9].
W 2003 r. Władysław Bartoszewski przekazał Zakładowi Narodowemu im. Ossolińskich swoje prywatne zbiory druków i archiwaliów związanych z najnowszą historią Polski, m.in. książki i czasopisma konspiracyjne, plakaty, ulotki i zdjęcia z okresu okupacji, w tym dokumenty z lat 1939–1940 nieodnotowanych i nie publikowanych w żadnych specjalistycznych bibliografiach. W zbiorach znalazły się również nagrody, medale i dyplomy związane z działalnością W. Bartoszewskiego. Przekazane dary zostały zgromadzone w specjalnym pokoju zwanym Gabinetem Władysława i Zofii Bartoszewskich[10].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.