Wola Niżna

Wola Niżna (dawniej Wola Jaśliska) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Jaśliska^[3][5]. Leży nad rzeką Jasiołką, przy DW897.

Wola Niżna

wieś
Centrum
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	krośnieński
Gmina	Jaśliska
Liczba ludności (2018)	284[1]
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-485[2]
Tablice rejestracyjne	RKR
SIMC	0350616[3]
Położenie na mapie gminy Jaśliska Wola Niżna
Położenie na mapie Polski Wola Niżna
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Wola Niżna
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego Wola Niżna
49°25′49″N 21°50′22″E[4]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Historia

Wzmiankowana w 1454 w dokumencie lokacyjnym jako Iwanszówka (od imienia sołtysa - Iwansza Wołocha). Lokowana była pierwotnie na prawie niemieckim. Pod koniec XV w. występowała jako Wola Jaśliska. W 1537 wydzielono z niej Wolę Wyżną, osobną wieś nowolokowaną na prawie wołoskim. Wieś prawa wołoskiego w latach 1501–1550, położona w ziemi sanockiej województwa ruskiego^[6]. W 1542 biskup Stanisław Tarło przeniósł na prawo wołoskie również starą część wsi, która w XVII w. zaczęła się pojawiać już pod nazwą Wola Niżna. Należała do tzw. Państwa Jaśliskiego (lub klucza jaśliskiego), będącego dobrami biskupów przemyskich.

W 1898 wieś liczyła 539 osób oraz 88 domy, pow. wsi wynosiła 11,29 km². Do 1914 r. należała do starostwa sanockiego, powiat sądowy Rymanów. W okresie zaborów Polski we wsi była szkoła. Przeważała ludność rusińska.

W czasie I wojny światowej w latach 1914-1915 toczyły się na stokach Kamienia zacięte walki rosyjsko-austriackie. Po jednej i drugiej stronie walczyli Polacy. Ich prochy znajdują się w zbiorowych mogiłach na uroczysku Czernina.

W czasie II wojny światowej przebiegał tu szlak kurierski Jana Łożańskiego "Orła". W 1947 ludność łemkowska została wysiedlona. Pozostałe po wysiedleńcach gospodarstwa przejęli Polacy z sąsiednich miejscowości: Posady Jaśliskiej i Jaślisk.

Zabytki

W centrum wsi, w pobliżu mostu na Jasiołce, znajduje się dawna murowana, otynkowana greckokatolicka cerkiew parafialna pw. św. Mikołaja z 1812. Wewnątrz zachował się ikonostas (zdekompletowany - część ikon w muzeum w Sanoku) oraz polichromia z 1905 - dzieło Michała Bogdańskiego ze znanej rodziny malarzy sakralnych z Jaślisk. Obecnie kościół filialny parafii św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Jaśliskach.

• 
  Cerkiew św. Mikołaja
• 
  Kaplica
• 
  Otoczenie cerkwi

Przypisy

1. Strona gminy. Stan ludności w dn. 05.02.2018
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1478 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
3. GUS. Wyszukiwarka TERYT
4. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 150165
5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
6. Tomasz Figlus, Villae iuris valachici. Z problematyki rozwoju osadnictwa wołoskiego w Polsce na przykładzie ziemi sanockiej, w: Studia z Geografii Politycznej i Historycznej tom 5 (2016), s. 31.

Bibliografia

• Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50 000, RomanR. Trzmielewski (red.), WłodzimierzW. Dyzio (oprac.), Kraków: Wyd. Compass, 2004, ISBN 83-89165-54-6, OCLC 838912473. Brak numerów stron w książce
• Krukar Wojciech, Kryciński Stanisław, Luboński Paweł, Olszański Tadeusz A. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II poprawione i aktualizowane, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2002, ISBN 83-85557-98-9;

Linki zewnętrzne

• Wola Niżna (67), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 812.