Wilcze (województwo wielkopolskie)

Wilcze (daw. Wilcza, do 1945 r. niem. Wilze^{[uwaga 1]})^[4] – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Wolsztyn, nad jeziorami Wilcze oraz Wuszno^[5][6].

Ten artykuł dotyczy wsi Wilcze w woj. wielkopolskim, pow. wolsztyńskim. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Wilcze

wieś
Fragment miejscowości Wilcze
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	wolsztyński
Gmina	Wolsztyn
Liczba ludności (2014)	77[1]
Strefa numeracyjna	68
Kod pocztowy	64-224[2]
Tablice rejestracyjne	PWL
SIMC	0916673
Położenie na mapie gminy Wolsztyn Wilcze
Położenie na mapie Polski Wilcze
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Wilcze
Położenie na mapie powiatu wolsztyńskiego Wilcze
52°01′27″N 15°58′30″E[3]

Historia

Nazwa wsi pochodzi od nazwy jeziora Wilcze. W jednym z historycznych, archiwalnych dokumentów z 1579 zapisano lokację od jeziora Wilczim, od jeziora Wilcza Tereny, na których leżała miejscowość pierwotnie związane były z Wielkopolską. Jezioro odnotowywane było już w średniowieczu, co najmniej od XIV wieku. Nazwa po raz pierwszy odnotowana w dokumencie zapisanym po łacinie z 1311 jako Vilzche, 1521 Wylcz, 1527 Wilcza, 1527 Wylcze^[7].

Pierwsza wzmianka dotyczy jeziora Wilcze. W 1311 komesi Ninosz oraz Dobiesław, synowie. komesa Zbyluta Ninoszewica, nadali kościołowi klasztornemu NMP w Obrze jaz, znajdujący się pomiędzy jeziorami Orchowo i Wilcze, którego nazwę zapisano po łacinie jako Vilzche. Leżało one w powiecie kościańskim Korony Królestwa Polskiego. W 1521 opisano granice pomiędzy wsią Jaromierz a wsiami opactwa cystersów w Obrze biegła od kopca narożnego dzielącego Jaromierz, Nieborzę i Wojciechowo, przekraczała Obrę i dalej biegła strugą Olszyny, dochodziła do miejsca zwanego Wilcze, po czym biegła dalej do stojącego w miejscu Mały Ostrów kopca narożnego zwanego Jasiowy, który dzielił miejscowości Jaromierz, Obrę i Kiebłowo^[7].

Po rozbiorach Polski miejscowość wraz z całą Wielkopolską znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Wilcze należała do wsi większych w ówczesnym powiecie babimojskim rejencji poznańskiej^[8]. Wilcze należały do babimojskiego okręgu policyjnego tego powiatu i stanowiły część majątku Obra, którego właścicielem był Dziembowski^[8]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Wilcze liczyły 118 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 19 dymów (domostw)^[8].

Od 5 stycznia do 10 sierpnia 1919 r. wieś przynależała do tzw. Republiki Świętnieńskiej, uznawanej przez społeczność międzynarodową^[9][10].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zielonogórskiego.

Zobacz też

• Granica polsko-niemiecka
• Kształtowanie się granic II Rzeczypospolitej

Uwagi

1. Niemieckojęzyczna nazwa geograficzna w brzmieniu administracyjnym do 1945 roku, obecnie na terenie RP.

Przypisy

1. Stan ludności na dzień 31 grudnia 2014 (Stan ludności Miasta i Gminy Wolsztyn wg miejscowości i płci). Urząd Miejski w Wolsztynie, 8 stycznia 2015. [dostęp 2015-02-11].
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1469 [zarchiwizowane 2022-10-26].
3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147695
4. Kolej Skwierzyna - Stare Bielice. Kolejowy modernizm w Polsce, Łódź 2013
5. Wolsztyn, 1:100 000, Pas 40 Słup 22. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny, 1936, s. 1. (pol.).
6. N-33-140-D (Kargowa), 1:50 000, Wojskowa Mapa Topograficzna. Warszawa: Sztab Generalny WP, 1989, s. 1. (pol.).
7. Dębiński 2015 ↓, s. 654.
8. Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Lipsk: Księgarnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 188.
9. TomaszT. Grzywaczewski TomaszT., Wymazana granica, Śladami II Rzeczpospolitej, Czarne, 2020, s. 74-92.
10. Zob. „Wolne Państwo Świętno” na stronie Powiat Wolsztyn.

Bibliografia

• P. Dębiński: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. V (Ś – W), zeszyt 3, hasło „Wilcze”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 2014, s. 654.

Linki zewnętrzne

• Wilcze w „Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu”