Loading AI tools
gatunek gryzonia z rodziny wiewiórkowatych Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wiewiórka pospolita[3][4] (Sciurus vulgaris) – gatunek gryzonia z rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae)[5][3].
| Sciurus vulgaris[1] | |||
| Linnaeus, 1758 | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
wiewiórka pospolita | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
Różnice w barwie futra i morfologii doprowadziły do wyodrębnienia 23 podgatunków[5]:
.jpg)
Tułów wraz z głową wiewiórki pospolitej osiągają łącznie długość 20–24 cm, ogona 17–20 cm, przy masie ciała 200–300 gramów. Zwierzę charakteryzuje się ubarwieniem zmiennym. Spotykane są dwie odmiany: jedna z częścią grzbietową wybarwioną na rudo, szarymi bokami i białą częścią brzuszną, a druga o grzbiecie czarnobrunatnym i białej części brzusznej, a bokach cieniowanych. Możliwe są także wybarwienia pośrednie. Wspomniane wersje kolorystyczne mogą występować równolegle u rodzeństwa z jednego miotu. Jesienią wiewiórki zmieniają futro na bardziej gęste i wybarwione w szarym odcieniu. Kolejna zmiana futra następuje wiosną. Ogon pokryty jest włosem rozmieszczonym w dwóch pasmach. Wiewiórka ma długie uszy zakończone kitkami. Zęby mają niskie korony[4].
Średnia długość czaszki u osobników z Irlandii (n=5; S. v. leucourus) – 49,2 ± 1,9 mm, dla osobników z Wielkiej Brytanii (n=28, ten sam podgatunek) 47,4 mm, dla osobników ze Skandynawii (n=158, podg. nominatywny) 46,5 mm, dla osobników z Hiszpanii (n=30, S. v. infuscatus) 50,4 mm, dla osobników z Francji (n=65, S. v. fuscoater) 47,9 mm, zaś dla osobników z Japonii (n=5, S. v. lis) 45,1 mm[8].
Tak jak wszystkie wiewiórkowate w przednich łapach ma tylko cztery palce[4].
Pożywienie wiewiórki pospolitej stanowią nasiona (w tym z szyszek, bukwi, żołędzie i orzechy[9]) i pączki drzew, grzyby, owoce, ale także owady, jaja i pisklęta[4]. Obserwowano je również przy zdrapywaniu kory drzew iglastych i spijaniu żywicy. Przeciętnie zimą spożywają około 35 g pokarmu/dzień, wiosną około 80 g/dzień[9]. Jesienią gromadzą zapasy żywności. Na wiewiórki polują kuny i ptaki drapieżne[4].
W mieszkach włosowych wiewiórki pospolitej żyje nużeniec Demodex sciurinus[10].
Wiewiórka pospolita zamieszkuje dziuple, które utyka porostami i mchami, lub gniazda ptaków, dobudowując zadaszenie lub sama buduje gniazda z gałęzi. Gniazda te buduje w koronach drzew, zwykle w rozwidleniu gałęzi. Buduje je z trawy i drobnych gałązek i wyściela mchami. Jest aktywna w dzień[4], najbardziej rano i po południu[9]. Wiedzie samotne życie, rzadko łączy się w pary. Nie zapada w sen zimowy, ale może ograniczać opuszczanie gniazda[4]. Nie jest to gatunek terytorialny[9].
Ciąża trwa 38–39 dni[9]. Samica rodzi w jednym miocie od 3[4] do 7[9] młodych. W ciągu roku wydaje zwykle od 1 do 3 miotów – przeważnie w okresie między wczesną wiosną a latem. Młode rodzą się ślepe i nagie[4]. Po narodzinach ważą 8–12 g, otwierają oczy po blisko 30 dniach życia[9]. Usamodzielniają się w wieku 10 tygodni[4]. Wiewiórki osiągają dojrzałość płciową w wieku jednego roku. Są częstymi ofiarami drapieżników. Na wolności żyją zwykle 2–4 lata, choć mogą dożywać 6–7 lat, a w niewoli jeszcze dłużej[9].
Występuje w Europie i Azji na terenach leśnych. Jest pospolita na terenie całej Polski[4], głównie w parkach oraz lasach liściastych. Zamieszkuje również lasy iglaste[9].
W Polsce od 2011 r. podlegała ochronie ścisłej[11], a od 2014 r. podlega ochronie częściowej[12][13]. Na Wyspach Brytyjskich oraz w północnych Włoszech wiewiórka pospolita zagrożona jest z powodu ekspansji wiewiórki szarej, inwazyjnego gatunku sprowadzonego z Ameryki Północnej. Wypiera on rodzimy takson konkurując o zasoby środowiska oraz roznosi śmiertelny dla wiewiórki pospolitej wirus Squirrel poxvirus[14].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
