Loading AI tools
gatunek ssaka Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wielbłąd jednogarbny[2][3][4], dawniej także: dromader[3] lub dromedar[4] (Camelus dromedarius) – gatunek dużego, udomowionego ssaka lądowego z rodziny wielbłądowatych (Camelidae), blisko spokrewniony z wielbłądem dwugarbnym[5][2] (baktrianem) oraz z lamą, alpaką, gwanako andyjskim i wikunią andyjską. Jest wszechstronnie użytkowany: jako wierzchowiec, zwierzę juczne, źródło mleka, wełny, mięsa oraz skóry, a także do celów rozrywkowych. Wyhodowano liczne rasy.
Camelus dromedarius[1] | |||||
Linnaeus, 1758 | |||||
Systematyka | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Infragromada | |||||
Nadrząd | |||||
Rząd | |||||
Rodzina | |||||
Rodzaj | |||||
Gatunek |
wielbłąd jednogarbny | ||||
| |||||
Zasięg występowania | |||||
Formy dzikie żyły prawdopodobnie w północnej Afryce i na Półwyspie Arabskim. Udomowienie nastąpiło prawdopodobnie na Półwyspie Arabskim około 6 tys. lat temu. Po udomowieniu wielbłąd jednogarbny został rozprzestrzeniony przez człowieka na całym świecie[6]. Podejmowano próby wprowadzenia go na tereny pustynne Ameryki Południowej i Australii[3].
Do warunków naturalnych wtórnie przystosowała się liczna populacja dromaderów introdukowanych w Australii, gdzie wykorzystywano je jako środek lokomocji na terenach pustynnych. W wyniku rozwoju motoryzacji wielbłądy przestały być potrzebne i pozostawiono je na wolności[6]. Porzucone zwierzęta utworzyły zdziczałą populację tzw. wielbłąda australijskiego (ang. Australian feral camel).
Wielbłąd jednogarbny ma piaskowe ubarwienie, jest wyższy od baktriana, ale charakteryzuje się lżejszą budową, dłuższymi nogami, na grzbiecie ma tylko jeden garb, a jego owłosienie nie jest tak obfite jak u baktriana[3].
Wielbłądy wykazują bardzo dużą odporność na brak wody przy wysokiej temperaturze otoczenia, ponieważ ich organizmy wykształciły wiele przystosowań. Przed niekorzystnym nagrzewaniem ciała promieniami słonecznymi chronią je dwie warstwy stanowiące izolację termiczną: pierwsza to ok. 10-centymetrowa, wełnista warstwa futra, drugą tworzy nagromadzona w garbie warstwa tłuszczu. Różnorodne przystosowania fizjologiczne, etologiczne oraz sposób odżywiania się pozwalają tym zwierzętom oszczędnie gospodarować zasobami wody w organizmie[6].
Kości wielbłądzie, prawdopodobnie dromaderów, znajdowane są na stanowiskach paleolitycznych na terenach od Syrii do Egiptu. Sceny polowania pojawiają się w rytach skalnych pochodzących z 6–3,5 tys. lat p.n.e. Kości wielbłądzie znajdowane są w neolitycznych osadach w Jordanii. Miejsce i okres udomowienia wielbłąda jednogarbnego nie są znane. Podejrzewa się obszar południowej Arabii, gdzie żyły liczne ludy pasterskie, które mogły zacząć je wykorzystywać do transportu, w kontaktach z centrami miejskimi znajdującymi się na Synaju i północnej części Półwyspu Arabskiego, ok. 2 tys. lat p.n.e.[7]
Ze względu na doskonałe przystosowanie do warunków pustynnych, dromadery są szeroko wykorzystywane jako zwierzęta juczne, mięsne i mleczne na terenach o niedoborze wody.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.