Ulica Nowy Świat w Warszawie
ulica w Warszawie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica w Warszawie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ulica Nowy Świat – ulica w Warszawie, w dzielnicy Śródmieście, część Traktu Królewskiego.
Śródmieście Północne, Śródmieście Południowe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
nr rej. 353 z 1.07.1965 (założenie urbanistyczne) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Nowy Świat przy ul. Smolnej, widok w kierunku północnym (2015) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość |
1 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
52°14′00,3″N 21°01′09,9″E |
Ulica stanowi fragment dawnego traktu ze Starej Warszawy do Ujazdowa[1]. Stanowiła oś osadnictwa dla Kałęczyna[2]. Nazwa „Nowy Świat” nawiązywała do nowego osadnictwa rozwijającego się za wałami miejskimi w XVII wieku[3][4]. Dotyczyła zarówno ulicy, jak i osady, która powstała przy trakcie[5].
W XVII i XVIII wieku w rejonie późniejszej ulicy powstały jurydyki: Nowoświecka, Tamka-Kałęczyn, Bożydar-Kałęczyn, Aleksandria i Ordynacka[6]. Tak jak wszystkie warszawskie jurydyki zostały one zniesione w 1791 roku przez ustawę – Prawo o miastach, która zaczęła obowiązywać od 1794 roku[7].
W 1908 roku ulicą pojechały tramwaje elektryczne[8].
W okresie międzywojennym przy ulicy działało bardzo dużo sklepów[9] oraz kilkanaście restauracji[10]. Jej zabudowa została w dużej części zniszczona w czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939[11].
W sierpniu 1944 roku, w czasie powstania warszawskiego, ulicę przegrodziły dwie powstańcze barykady: przy ul. Chmielnej oraz na osi ulic Ordynackiej i Wareckiej[12]. Po upadku Powiśla 6 września 1944 roku nieparzysta strona ulicy wyznaczała linię polskiej obrony do kapitulacji powstania[13].
W marcu 1947 roku rozpoczęto odbudowę budynków znajdujących się przy ulicy[14]. Wyrównano wtedy wysokość pierzei ulicy[15]. Budynki obniżono do dwóch pięter, tj. do maksymalnej wysokości występującej w okresie Królestwa Polskiego[16]. W styczniu 1948 na skrzyżowaniu z Al. Jerozolimskimi zainstalowano pierwszą po wojnie sygnalizację świetlną[17][14]. Odbudowana ulica, z nową asfaltową nawierzchnią i chodnikami, została otwarta dla ruchu 22 lipca 1949[18][19].
Na przełomie lat 1995 i 1996 wykonany został remont ulicy z okazji 400. rocznicy stołeczności Warszawy wg projektu Krzysztofa Domaradzkiego, który trwał 133 dni i kosztował 3,4 mln złotych[20]. W trakcie tego remontu zwężono jezdnie z 14 do 7 metrów, poszerzono chodniki, a z ulicy zniknęły pojazdy prywatne ustępując miejsca taksówkom i autobusom. Mimo że nie udało się zamienić ulicy w deptak, na chodnikach pojawiły się letnie kawiarniane ogródki oraz drzewa w pojemnikach wraz z ławkami.
Przy ulicy rosną dwa drzewa, grusze samosiejki: w pobliżu wylotu ul. Foksal oraz pomiędzy ulicami Ordynacką i Świętokrzyską[21].
W 1994 Trakt Królewski w Warszawie wraz z historycznym zespołem miasta i Wilanowem został uznany za pomnik historii[22].
Ulica zaczyna się przy placu Trzech Krzyży, przecina Aleje Jerozolimskie i ul. Świętokrzyską, po czym przechodzi w ul. Krakowskie Przedmieście u wlotu ul. Oboźnej – przy pomniku Mikołaja Kopernika. Na odcinku od Al. Jerozolimskich do ul. Świętokrzyskiej posiada zwartą zabudowę utrzymaną w stylu klasycystycznym, która jest stylizacją nadaną ulicy podczas odbudowy ruin po II wojnie światowej. Ulica na tym odcinku została odbudowana tylko do wysokości dwóch pięter, przy czym zmieniono elewację części budynków w celu przywrócenia im XIX-wiecznego charakteru; w południowym biegu budynki zachowały pierwotną wysokość.
W topografii miasta Nowy Świat jest naturalną kontynuacją Krakowskiego Przedmieścia. Nowy Świat kończy się przy pomniku Mikołaja Kopernika – po drugiej stronie ulicy sąsiadują ze sobą bezpośrednio budynki z adresami „Nowy Świat 69” i „Krakowskie Przedmieście 1”.
Strona nieparzysta (pierzeja zachodnia)[uwaga 1]:
Strona parzysta (pierzeja wschodnia):
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.