Tunel pod Bełtem Fehmarn
planowany tunel drogowo-kolejowy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tunel pod Bełtem Fehmarn (Fehmarnbelttunnel) – planowany tunel drogowo-kolejowy pod cieśniną Bełt Fehmarn, który ma połączyć Danię z Niemcami. Decyzja o jego budowie została podjęta zamiast budowy mostu nad cieśniną. Początkowo prace miały rozpocząć się w 2015, jednak ze względu na opóźnienia w fazie projektowej rozpoczęły się w październiku 2020 i mają potrwać do 2029[1]. Szacunkowe koszty budowy to 7,4–9 mld EUR[2].
 Mapa przedstawiająca planowany przebieg tunelu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Państwo | |
| Oficjalna nazwa |
• duń. Femern Bælt-forbindelsen |
| Przeszkoda |
cieśnina |
| Rodzaj |
drogowo-kolejowy |
| Długość |
17 600 m |
| Data otwarcia |
2029 |
| Budowa | |
| Data budowy |
październik 2020 – 2029 |
| Koszty budowy |
7,4 mld EUR |
Położenie na mapie Szlezwika-Holsztynu  | |
Położenie na mapie Danii  | |
Położenie na mapie Niemiec  | |
 54°34′40″N 11°17′50″E | |
| Strona internetowa | |
Cieśnina Bełt Fehmarn jest najkrótszym połączeniem pomiędzy niemiecką wyspą Fehmarn a duńską wyspą Lolland. Już podczas II wojny światowej po zajęciu Danii przez III Rzeszę planowana była budowa mostu drogowo-kolejowego na tym odcinku. Plany nie zostały zrealizowane. W 1963 most połączył wyspę Fehrmarn z lądem stałym, ale nie planowano budowy dalszej przeprawy do Danii. Uruchomiono jedynie kolejową przeprawę promową obsługiwaną przez Scandlines AG – spółkę założoną przez Deutsche Bahn oraz Ministerstwo Transportu Danii. Czas przeprawy wynosi ok. 45 minut. W 2010 przeprawiono tą trasą 11,3 mln ton towarów[3].
Od początku lat 90. rządy Danii oraz Szwecji zabiegały o połączenie mostem lub tunelem na tym odcinku. Wykonywano różnego rodzaju ekspertyzy. W 1994 Komisja Europejska uznała przeprawę przez Bełt Fehmarn za priorytetową dla sieci transeuropejskiej. W 2010 podjęto decyzję, że most kolejowy będzie niewystarczający dla rosnącego ruchu, a przeprawa powinna być częścią trasy europejskiej E22. W 2011 parlament Danii podjął decyzję o budowie przeprawy. Finansowanie mostu ma pochodzić głównie z budżetu Danii przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej. Koszt ma zostać zwrócony dzięki opłatom pobieranym za przejazd. Wydatek ma się zamortyzować w ciągu 39 lat[4]. W tym samym roku powołano spółkę Femern A/S, która ma być odpowiedzialna za całą inwestycję[5].
W kolejnych latach inwestycję blokowały liczne protesty, głównie okolicznych mieszkańców, organizacji ekologicznych oraz armatorów promowych[6]. Pojawił się także problem niewystarczającej przepustowości mostu łączącego wyspę Fehmarn z lądem stałym. W 2015 Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Rozwoju Miast zatwierdziło projekt rozbudowy istniejącego mostu[7]. Równolegle na terenie Danii wykonano modernizację linii kolejowej z Kopenhagi na wyspę Lolland, w ramach której oddano do użytku dodatkowy tor[8]. W tym samym roku duński parlament przyjął projekt budowy tunelu[9].
W 2016 przedsiębiorstwo Femern A/S ponownie złożyło wniosek o pozwolenie na realizację projektu[10]. W grudniu 2018 władze kraju związkowego Szlezwik-Holsztyn wydały pozytywną decyzję w sprawie budowy tunelu[11]. W 2020 Komisja Europejska zaopiniowała, że finansowanie budowy tunelu nie narusza zasad pomocy państwowej obowiązujących w UE. Wiceprzewodnicząca KE tak skomentowała wydaną decyzję[12]:
Po dogłębnej analizie projektu stwierdziliśmy, że podjęte przez Danię środki do finansowania tej – będącej przedmiotem ogólnoeuropejskiego zainteresowania – inwestycji, są zgodne z przepisami Unii Europejskiej. Pozytywne efekty inwestycji wyraźnie przeważają nad wszelkimi potencjalnymi zakłóceniami konkurencji.
Planowano rozpoczęcie budowy na rok 2020 lub 2021, z planowanym otwarciem nie wcześniej niż w 2029[1][13].
Decyzję o budowie tunelu zamiast mostu podjęto ze względu na mniejsze oddziaływanie tunelu na środowisko oraz mniejszą podatność na warunki pogodowe, głównie wiatr. Tunel Fehmarn ma zostać wykonany poprzez zanurzenie w wodzie betonowych elementów, umieszczeniu ich na fundamencie i przykryciu kilkumetrową warstwą ochronną ze żwiru i piasku. Łącznie tunel będzie miał długość 17,6 km. Maksymalna głębokość cieśniny Bełt Fehmarn wynosi 35 m, a wysokość zewnętrzna tunelu to około 9–10 m, stąd w najgłębszym miejscu wykop będzie musiał sięgać ponad 45 m pod lustrem wody. Prefabrykowane betonowe elementy będą miały prostokątny przekrój o szerokości 42 m i wysokości 9 m, oraz długość 217 m. Pojedynczy element będzie ważył 73 tysiące ton. W tunelu znajdą się dwa tory kolejowe, dwie dwupasmowe jezdnie, a także korytarz awaryjny[14][15][16].
Po ukończeniu będzie to najdłuższy tunel drogowo-kolejowy na świecie, najdłuższy tunel drogowy pod wodą na świecie, najgłębszy tunel drogowo-kolejowy na świecie oraz drugi najgłębiej zakopany tunel betonowy na świecie[17].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
