Loading AI tools
historyk i mówca grecki Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Teopomp z Chios (stgr. Θεόπομπος (Theopompos), łac. Theopompus; ur. ok. 377, zm. po 320 p.n.e.) – historyk i mówca grecki, znany głównie jako autor monumentalnej pracy Philippika historiai dotyczącej dziejów panowania Filipa II.
Data i miejsce urodzenia |
378/377 p.n.e. |
---|---|
Data śmierci |
po 320 p.n.e. |
Narodowość |
grecka |
Język | |
Dziedzina sztuki |
Mowa epidejktyczna, historiografia |
Ważne dzieła | |
|
Wszystkie daty w sekcji domyślnie są datami przed naszą erą.
Datę narodzin Teopompa znamy z przekazu Focjusza – miał on mieć 45 lat w czasie wydania dekretu z 333/332 roku, umożliwiającemu mu powrót na Chios. Inny okres narodzin pisarza podaje Księga Suda – według niej Teopomp przyszedł na świat w ostatnim dziesięcioleciu V wieku. Zdaniem Michaela Flowera obliczenia, którymi posiłkował się autor Sudy nie są wiarygodne, jednak samo podanie innych informacji niż u Focjusza sugeruje, iż istniały alternatywne przekazy na ten temat i faktyczna data urodzin nie jest pewna[1]. Tradycyjnie przyjmuje się jednak, że autor urodził się na Chios w 378/377[2] lub 376[3] roku.
Teopomp pochodził z arystokratycznego rodu. Jako młodzieniec opuścił wraz z ojcem Damostratosem rodzinną wyspę[uwaga 1], gdy ten został wygnany za popieranie Sparty[uwaga 2]. Mimo wygnania rodzina Tepompa nie utraciła bogactwa. Mógł on odebrać staranną edukację w Atenach – późniejsza tradycja przekazuje, że był on uczniem Izokratesa. Przekaz ten podważa M.A. Flower, argumentując zachowanymi pogardliwymi uwagami Teopompa na temat rzekomego mistrza, znaczną różnicą wieku obu uczonych jak i różnicami w ich poglądach, dotyczącymi na przykład Aten, króla Salaminy Nikoklesa czy Antystenesa i jego filozofii[4]. W czasie swoich licznych podróży długo przebywał na dworze Filipa II Macedońskiego. Dzięki rozporządzeniu Aleksandra Macedońskiego z 333/332 roku mógł wrócić do ojczyzny. Po śmierci Macedończyka ponownie przebywał na wygnaniu. Wśród licznych miejsc jego pobytu można wymienić Egipt, gdzie ledwo uniknął śmierci z rozkazu Ptolemeusza I. Data śmierci Teopompa jest nieznana, musiała ona nastąpić po roku 320[5] lub może 315[3].
Teopomp był autorem mów popisowych, które wygłaszał w czasie swych podróży. Zajmował się również publicystyką, między innymi atakował w niej szkołę Platona[6].
Szczególne miejsce w jego twórczości zajmowały dzieła historyczne. Oprócz własnych prac streścił on w dwóch księgach dzieło Herodota, co może świadczyć o tym, że odbierał jego Dzieje jako utwór przestarzały[6]. Innym przykładem twórczości historycznej Teopompa jest praca o funduszach zrabowanych z Delf[7].
Najważniejsze dzieła Teopompa to:
Dzieła jego pełne są dygresji etnograficznych, przyrodniczych oraz biograficznych; cechuje je także moralizatorska tendencja. Zachowane fragmenty jego dzieł i opinie jakimi cieszył się w starożytności wskazują na rozległą wiedzę autora[9].
Żadne z dzieł Teopompa nie dotrwało do naszych czasów. Fragmenty zostały zebrane przez Felixa Jakobyego – F.Gr.Hist. 115[9].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.