Szymon Apostoł zwany Kananejczykiem lub Gorliwym, gr. Ζηλωτής 'dzelotes', ap. Szymon Zelotes, cs. Apostoł Simon Ziłot – jeden z 12 apostołów, męczennik, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego.
| apostoł męczennik | |
 | |
| Data i miejsce śmierci | |
|---|---|
| Czczony przez | |
| Wspomnienie | |
| Atrybuty |
księga, kotwica, palma, drewniana piła, topór i włócznia |
| Patron |
diecezji siedleckiej, farbiarzy, garncarzy, garbarzy, spawaczy |
| Szczególne miejsca kultu |
kaplica Najświętszego Sakramentu w bazylice św. Piotra, katedra w Tuluzie |
Życiorys
Szymon jest najmniej znanym członkiem apostolskiego grona, nie wiadomo o nim nic pewnego oprócz faktu, iż został policzony z Dwunastoma Apostołami (Łk 6,15; Dz 1,13). Ewangelia wspomina o nim trzy razy. Mateusz i Marek dają mu przydomek Kananejczyk (Mt 10,4; Mk 3,18). Obecnie egzegeza widzi w słowie Kananejczyk raczej znaczenie „gorliwy” (jest to jedno z dopuszczalnych filologicznie tłumaczeń). Łukasz wprost daje Szymonowi przydomek Zelotes, czyli gorliwy.
Alternatywną interpretacją "Zelotes" jest potencjalna przynależność Szymona do Zelotów[1].
Średniowieczna tradycja podaje, iż Szymon głosił Ewangelię wraz z apostołem św. Judą Tadeuszem po całej Afryce Północnej od Egiptu do Mauretanii i że w swych podróżach dotarł nawet do Wysp Brytyjskich, gdzie poniósł śmierć męczeńską.
Według średniowiecznych żywotów świętych Szymon Zelota został zabity w Persji albo przez ukrzyżowanie, albo „rozcięcie piłą na dwoje” razem ze św. Judą. Jako przypuszczalne miejsce ich śmierci podaje się Edessę (obecnie Şanlıurfa), Persję oraz Kaukaz. W tradycji prawosławnej za miejsce pochówku uważa się świątynię w okolicy Nowego Atonu w Abchazji[2].
- Relikwie
Relikwie św. Szymona znajdują się w kaplicy św. Szymona i św. Judy (współcześnie jest także kaplicą Najświętszego Sakramentu) w bazylice św. Piotra, a także w katedrze w Tuluzie.
- Dzień obchodów
W Kościele katolickim jego święto liturgiczne obchodzone jest 28 października, razem ze św. Judą Tadeuszem.
Cerkiew prawosławna wspomina apostoła Szymona dwukrotnie:
- 10/23 maja[uwaga 3], tj. 23 maja według kalendarza gregoriańskiego,
- 30 czerwca/13 lipca, tj. 13 lipca (Sobór dwunastu apostołów).
- Patronat
Szymon Apostoł jest patronem: farbiarzy, garncarzy, garbarzy, spawaczy oraz diecezji siedleckiej.
- Ikonografia
W ikonografii Wschodu apostoł przedstawiany jest jako starszy mężczyzna z krótkimi, siwiejącymi włosami (rzadziej z bardzo zaawansowaną łysiną) i krótką brodą, ubrany w typowe dla apostołów szaty: paliusz, tunikę i sandały. Prawą dłoń ma złożoną w geście błogosławieństwa, w lewej najczęściej trzyma zwinięty zwój. Najczęściej występuje w gronie innych apostołów na ikonach przedstawiających epizody z życia Chrystusa.
Sztuka zachodnia przedstawia go odmiennie: ma dłuższe, ciemne włosy i kędzierzawą brodę, a paliusz zastępuje peleryna z kapturem. Jego atrybutami są tam: księga, kotwica, palma i (drewniana) piła (którą miał być rozcięty), topór i włócznia.
Zobacz też
- kult świętych
- wstawiennictwo świętych
- święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
- święci prawosławni
- święty Symeon i święty Szymon - inne postaci o tym imieniu
Uwagi
- prawosławna liturgia według kalendarza gregoriańskiego
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
