Subotiw

Subotiw (ukr. Суботів; pol. hist. Subotów) – wieś na Ukrainie, w obwodzie czerkaskim, w rejonie czerkaskim, nad rzeką Tiasmyn. W 2023 roku liczyła 579 mieszkańców^[1].

Subotiw

Суботів

Cerkiew św. Eliasza
Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	czerkaski
Rejon	czerkaski
Wysokość	83 m n.p.m.
Populacja (2023) • liczba ludności	579
Nr kierunkowy	[phone]
Kod pocztowy	20940
Położenie na mapie Ukrainy Subotiw
Położenie na mapie obwodu czerkaskiego Subotiw
49°05′28″N 32°33′02″E
Strona internetowa

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Subotów

Miejsce pochowania Bohdana Chmielnickiego. We wsi znajdują się dwa muzea.

Historia

Według artykułu autorstwa Edwarda Rulikowskiego, zamieszczonego w SgKP, założenie wsi miało miejsce w pierwszych latach XVI wieku. Obszar, na którym wieś pierwotnie się znajdowała, należał wpierw do starostwa czerkaskiego, następnie do korsuńskiego. W 1616 r. starosta korsuński Jan Daniłowicz, wojewoda ruski, nadał Michałowi Chmielnickiemu grunt w starostwie korsuńskim. Chmielnicki pochodził podobno z Mazowsza i był szlachcicem herbu Habdank^[2]. Przeniósł się on na Ukrainę i tam osiadł pierwotnie w Lisiance (w starostwie białocerkiewskim), potem przebywał na dworze Żółkiewskich w Żółkwi, a następnie u Jana Daniłowicza w Olesku. U tego ostatniego został podstarościm w Czehryniu. Na nadanym sobie gruncie założył futor^[3].

Urodzony w Subotowie lub w Czehryniu Bohdan Chmielnicki wszedł w spór z podstarościm Danielem Czaplińskim, który najechał Subotów, porwał kochankę Chmielnickiego i sądownie próbował przejąć wieś^[4]. Bohdan Chmielnicki w 1648 roku zbudował we wsi zamek^{[potrzebny przypis]}, zniszczony przez wojska Stefana Czarnieckiego w 1664 roku.

Siedziba dawnej gminy Subotów(inne języki) w powiecie czehryńskim guberni kijowskiej.

Zabytki

• Cerkiew św. Eliasza z 1656 r., miejsce poświęcenia mieczy przez Bohdana Chmielnickiego^[5] i jego pochowania w 1657 roku. Cerkiew ma wymiary 18,19 i 15,91 m. oraz mury grubości dwóch metrów. W 1954 roku ustawiono w niej symboliczny kamienny nagrobek Bohdana Chmielnickiego. W 1995 roku zdjęto dachówkę i dach pokryto blachą miedzianą.
• Dzwonnica z 1869 r. przy cerkwi
• Wzgórze zamkowe
• Trzy kamienne krzyże

Zobacz też

• Powiat czehryński
• Czehryń
• Powstanie Chmielnickiego

Przypisy

1. Звіт старости Суботівського старостинського округу.docx [online], Google Docs [dostęp 2024-10-26].
2. rękopis współczesny w Dzienniku Warsz., 1853, str. 268
3. Subotów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 523.
4. Bohdan Chmielnicki przedstawiał przywilej Władysława IV z 22 lipca 1646 dozwalający mu władać Subotowem (Акты, относящиеся к истории Южной и Западной России, собранные и изданные Археографической Комиссией. Т. 10 Petersburg 1878, szpalty 465 - 467), Franciszek Rawita-Gawroński uznał to za fałszerstwo (Bohdan Chmielnicki do elekcyi Jana Kazimierza, Lwów 1906, s. 354–360), co Ludwik Kubala skomentował: Pomimo błędów formalnych, które można często znaleźć w przywilejach, trudno się pogodzić z tem zdaniem, a to dlatego, że się Chmielnicki kilkakrotnie w r. 1648 na ten przywilej powołuje, a i Jan Kazimierz ten przywilej pod Zborowem 15 sierpnia 1649 r. potwierdza. (Wojna moskiewska R. 1654–1655, Warszawa 1910, s. 340).
5. Antoni Urbański: Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi, (II cz. książki Memento kresowe). Warszawa: 1928, s. 102.

Linki zewnętrzne

• Rzeczpospolita wirtualna – historia Subotowa w I Rzeczypospolitej
• Edward Rulikowski, Subotów, mylnie ''Subbotow'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 523.

Kontrola autorytatywna (wieś na Ukrainie):

• VIAF: 123335833
• LCCN: n98095297
• J9U: 987007538040705171