Stanisław Lupa Podlodowski

Stanisław Podlodowski zw. Lupą (ur. między 1503 a 1513, zm. między 9 czerwca a 4 lipca 1550) – polski szlachcic. Dworzanin biskupa Samuela Maciejowskiego (marszałek dworu ok. 1542), a także dworzanin króla Zygmunta I Starego, stolnik sandomierski od 1546/7; poseł ziemi sandomierskiej na Sejm, marszałek izby poselskiej (sejm piotrowski na przełomie 1547 i 1548)^[1][2]. Znaczący działacz ruchu egzekucyjnego^[2].

Jan Matejko Rzeczpospolita Babińska, 1881, Muzeum Narodowe w Warszawie, na obrazie Stanisław Pszonka w koronie ze słoneczników, arcybiskup gnieźnieński Mikołaj Dzierzgowski siedzi w fotelu, poeta i sekretarz królewski Andrzej Trzecieski z piórem w ręku obok Pszonki, wojewoda lubelski Piotr Firlej siedzi przy stoliku, Andrzej Frycz Modrzewski siedzi obok Firleja, Piotr Kaszowski w słomianym kapeluszu, Mikołaj Rej wsparty o stolik, ksiądz i pisarz Stanisław Orzechowski rozmawia z Rejem, jego żona Magdalena Chełmska huśta się obok, lutnista królewski Valentin Bakfark i lekarz-filozof Sebastian Petrycy siedzą na lewo pod drzewem, Jan Kochanowski z kronikarzem Marcinem Bielskim grają w szachy, heraldyk Bartosz Paprocki siedzi roześmiany za grającymi w szachy, ze wzniesionymi kielichami stoją magnaci: Jan Łaski, Mikołaj Oleśnicki i stolnik sandomierski Stanisław Lupa Podlodowski.

Żonaty z Elżbietą z Biejkowskich Podlodowska^[3]. Ojciec Doroty Podlodowskiej, żony polskiego poety renesansowego Jana Kochanowskiego^[2]. Dorota miała dwie starsze siostry, Urszulę i Elżbietę^[a], oraz trzech braci: Grzegorza – starostę radomskiego, Jakuba – podkomorzego królewskiego (zabitego w Turcji w 1583) i Jana^[4].

Uwieczniony na obrazie Jana Matejki pt. Rzeczpospoiita Babińska.

Uwagi

1. Według PSB druga z sióstr miała na imię Anna.

Przypisy

1. Podlodowski Stanisław, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-10-06].
2. Irena (1930-)I.(1. ) Kaniewska Irena (1930-)I.(1. ), Irena (1930-)I.(1. ) Kaniewska Irena (1930-)I.(1. ), Stanisław Lupa Podlodowski, działacz sejmowy pierwszej połowy XVI wieku, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, 5, IH PAN, 1960, s. 47-74, ISSN 0029-8514 [dostęp 2023-10-06].
3. Podlodowski (Lupa Podlodowski) Stanisław, [w:] IrenaI. Kaniewska IrenaI., Polski Słownik Biograficzny, t. 27, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983, s. 133-134.
4. Palacz 1998 ↓, s. 76.

Bibliografia

• Tomasz Palacz: Człek – boże igrzysko. Jan Kochanowski w Radomskiem. Radom: 1998.