Stanisław Kostka (1487–1555)

Stanisław Kostka z Rostkowa herbu Dąbrowa (ur. 1487 w Sztemberku (dzisiejsze Stążki), zm. 7 grudnia 1555 w Malborku), wojewoda chełmiński i pomorski, kasztelan chełmiński i elbląski, podskarbi ziem pruskich.

Ten artykuł dotyczy wojewody chełmińskiego. Zobacz też: Inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Stanisław Kostka

Dąbrowa
Data i miejsce urodzenia	1487 Sztembark
Data i miejsce śmierci	7 grudnia 1555 Malbork
Ojciec	Jakub Kostka
Matka	Anna Rokus von Sehfelden
Żona	Elżbieta von Eulenburg
Dzieci	Jan, Krzysztof, Stanisław, Andrzej, Elżbieta, Krystyna, Małgorzata, Anna, Barbara, Katarzyna

Rodzina

Syn Jakuba (1428-1494), pułkownika króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka, uczestnika bitwy z Krzyżakami pod Działdowem. Matka Anna Rokus von Sehfelden z Dźwierzna. Poślubił Elżbietę von Eulenburg, сórkę Wenda VI von Eulenburg, rycerza pochodzącego z Saksonii, pana na Galinach, i Barbary Lusian von Merklichenrade (Luzjańska)^[1], siostry biskupa warmińskiego Fabiana Luzjańskiego. Ojciec 10 dzieci:

• Jana (1521-1581), wojewody sandomierskiego,
• Krzysztofa (1530-1594), wojewody pomorskiego,
• Stanisława, zm. 1548, pochowany w Lisewie,
• Andrzeja, zm. 1550,
• Elżbiety, późniejszej żony Melchiora Mortęskiego,
• Krystyny, poślubiła Pawła Działyńskiego, kasztelana słońskiego, dobrzyńskiego, starosty nieszawskiego i bobrownickiego,
• Małgorzaty, poślubiła Andrzeja Służewskiego, kasztelana brzesko-kujawskego,
• Anny (zm. 1578\1579), poślubiła Jerzego Konopackiego, kasztelana gdańskiego, elbląskiego i chełmińskiego,
• Barbary, poślubiła Fabiana Bystrama z Zajączkowa, sędziego ziemi tczewskiej i michałowskiej,
• Katarzyny, poślubiła w 1557 Andrzeja Sierpskiego, kasztelana rypińskiego, a po jego śmierci Jana Niemojewskiego, kasztelana chełmińskiego.

Stanisław Kostka został pochowany w Lisewie^[2], gdzie w lokalnym kościele do dzisiaj znajduje się renesansowe rodzinne epitafium z 1591^[3].

Urzędy ziemskie

Stanisław Kostka był dworzaninem króla polskiego i węgierskiego, ekonomem Malborka. Był zarządcą (starostą) królewskim króla Zygmunta Starego na zamku w Szymbarku koło Iławy od 01.01.1520 do 1526 r., kiedy to starostwo odsprzedał von Polenzowi. Od 1531 roku był podskarbim ziem pruskich, a także kasztelanem elbląskim (1544-1545), kasztelanem chełmińskim (1545-1546), wojewodą pomorskim (1546-1551) i wojewodą chełmińskim (od 2 maja 1551 do śmierci). Piastował też urząd starosty: puckiego, tczewskiego, kościerskiego, golubskiego i lipieńskiego. Uczestniczył w wojnie z mistrzem krzyżackim Albrechtem (1519\1520). W poglądach politycznych zwolennik połączenia Prus z Polską. Od 1549 poseł na sejm pruski w Malborku.

Przypisy

1. COMPACTGEN names & titles starting with ILEBUR [online], www.compactgen.com [dostęp 2018-11-12].
2. PawełP. Czaplewski PawełP., Senatorowie świeccy, podskarbiowie i starostowie Prus Królewskich : 1454-1772, Toruń: TNT, 1921, s. 123.
3. kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Lisewie [online], www.odznaka.kuj-pom.bydgoszcz.pttk.pl [dostęp 2021-05-27].

Bibliografia

• "Polski Słownik Biograficzny" (tom 14, str. 356)
• Marian Biskup, Irena Jarosz Biskupowa, Akta stanów Prus Królewskich, tom 8 (1520-1526) , Wyd. Warszawa- Toruń 1993, s. 100, 124, 125,192, 277, 280, 439 i 444

• Jerzy Antoni Kostka, Kostkowie herbu Dąbrowa. Wyd. Z.P. POLIMER Koszalin 2010, ISBN 978-83-89976-40-6, ss. 480
• Materiały do biografii genealogii i historii rodu Kostków herbu Dąbrowa, praca zbiorowa pod red. Barbary Fabiszewskiej. Wyd. Stowarzyszenie Rodu Kostków, Białystok-Koszalin 2015, ISBN 978-83-927099-0-9, s. 12

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000022570718
• VIAF: 23296641
• GND: 132317915
• PLWABN: 9810531251305606

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3926249