Loading AI tools
pojazd drogowy napędzany silnikiem do przewozu kierowcy i niewielkiej liczby pasażerów Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Samochód, automobil, w skrócie auto – rodzaj kołowego pojazdu silnikowego, służącego do przewozu osób lub ładunków, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością powyżej 25 kilometrów na godzinę[1].
Samochody dzielą się na rodzaje, zgodnie z ich konstrukcją i przeznaczeniem. Spośród najpopularniejszych wyróżnia się samochody osobowe, terenowe, dostawcze, ciężarowe, specjalne oraz autobusy. Do pojazdów samochodowych nie zalicza się ciągników rolniczych[2].
Pojazdy samochodowe cechuje fakt, iż są one jednocześnie:
Pierwsze pojazdy tego typu powstawały w XVIII wieku i miały napęd parowy; wiek XIX to czas zastosowania w nich silników spalinowych i elektrycznych oraz początków ich masowej produkcji, czyniąc z samochodu jeden z podstawowych i najpopularniejszych środków transportu lokalnego i dalekobieżnego.
Słowo samochód utrwaliło się w języku polskim jeszcze w czasach II Rzeczypospolitej, kiedy to zostało wybrane, w drodze konkursu, na słowo określające automobil. Termin samochód pochodzi od słów sam i chód, a więc określa pojazd samodzielnie się poruszający, czyli z własnym napędem. Spośród innych, branych pod uwagę słów, można wspomnieć określenie samojedź, bądź samojazd.
Z biegiem czasu, nie tylko w polszczyźnie, słowo automobil zaczęto skracać do formy auto, która to ostatecznie stała się samodzielnym wyrazem, używanym naprzemiennie ze słowem samochód.
Nad pojazdami napędzanymi parą myślano już w XVII wieku. W 1678 roku Ferdinand Verbiest miał zademonstrować taki pojazd cesarzowi chińskiemu, jednak nie ma na to żadnych dowodów. Dlatego za pierwszego konstruktora – wynalazcę pojazdu mechanicznego – uznaje się Francuza o nazwisku Nicolas-Joseph Cugnot, który zaprezentował swoje pionierskie dzieło napędzane silnikiem parowym w roku 1769.
W 1870 roku Austriak Siegfried Marcus skonstruował, nienadający się do powszechnego użytku, prototyp pojazdu mechanicznego z benzynowym silnikiem o zapłonie iskrowym. Z kolei inny konstruktor, Niemiec Carl Benz, zbudował swój trzykołowy automobil w roku 1885 (w 1886 uzyskał patent). W tych samych latach prace w dziedzinie silników spalinowych oraz pojazdów napędzanych takimi silnikami prowadzili wspólnie Wilhelm Maybach i Gottlieb Daimler. Nie wiadomo jednak dokładnie, kto, jako pierwszy, skonstruował zastosowany do napędu samochodów silnik o spalaniu wewnętrznym.
_w_Gdańsku.JPG)
Napęd samochodu stanowi silnik. Najczęściej wykorzystywanym w samochodach typem silnika jest silnik spalinowy tłokowy. Produkowane są również samochody wyposażone jedynie w silnik elektryczny, czyli samochody elektryczne. Innym rodzajem napędu stosowanym w samochodzie jest napęd hybrydowy, będący połączeniem silnika spalinowego i silnika elektrycznego.
Niezbędnym elementem samochodu jest źródło energii, wymagane przez silnik do jego działania.
W przypadku zastosowania silnika spalinowego źródłem energii może być:
W przypadku zastosowania silnika elektrycznego źródłem energii może być:
W poniższej tabeli zamieszczono przeglądowy spis popularnych typów i rodzajów współcześnie produkowanych samochodów, wraz z przykładami i/lub zdjęciami przykładowymi.
| Podział pojazdów samochodowych | |||
|---|---|---|---|
| Typ samochodu | Rodzaj samochodu | Przykład | Zdjęcie |
| Samochody osobowe | Samochody sportowe | Arrinera Hussarya GT | .jpg) |
| Samochody miejskie | Fiat 500 |  | |
| Samochody luksusowe | Mercedes-Benz W222 | _–_Frontansicht,_6._April_2014,_Neuss.jpg) | |
| Samochody SUV | Lexus RX | _–_Frontansicht,_14._Februar_2016,_Düsseldorf.jpg) | |
| Samochody kempingowe | Adria Vision |  | |
| Samochody terenowe | Honker |  | |
| Samochody dostawcze | Iveco Daily | _at_IAA_2014.jpg) | |
| Samochody ciężarowe | Ciężarowe samochody dostawcze | Star S2000 |  |
| Ciężarowe samochody terenowe | Ural-4320 | .jpg) | |
| Ciągniki siodłowe | Scania R420 |  | |
| Ciągniki balastowe | Tatra T813 6x6 |  | |
| Autobusy | Solaris InterUrbino 12 |  | |
| Samochody specjalne | Samochody opancerzone | Dzik (samochód) |  |
| Pożarowozy | E-ONE, Ford |  | |
| Żurawie samochodowe | Hydros T-351 Stalowa Wola |  | |
| Ambulanse | Fiat Ducato (AMZ-Kutno) |  | |
| Samochody asenizacyjne | Jelcz |  | |
| Śmieciarki | MAN TGA 28.350 |  | |
| Zamiatarki | Zamiatarka na podwoziu MAZ |  | |
| Pługopiaskarki | Pługopiaskarka na podwoziu samochodu Mitsubishi Fuso |  | |
| Radiowozy | Ford Crown Victoria |  | |
| Wywrotki | Jelcz 640 |  | |
| Betoniarki |  | ||
| Samochody mogące poruszać się także po torach kolejowych | Samochód ratownictwa technicznego Star | .jpg) | |
Badania ruchu wskazują, że samochód w mieście spędza ok. 95% czasu na parkingu, będąc w użyciu zaledwie przez 5% swojego życia[4]. Jednocześnie jest on stale „gotowy do natychmiastowego użycia” na praktycznie dowolnej trasie, co stanowi jego podstawową cechę użytkową i atrakcyjność jako środka transportu.
Istnieją badania, według których w dowolnie wybranym momencie dnia na Manhattanie prawie 1/3 kierowców krąży w poszukiwaniu miejsca do zaparkowania, na Brooklynie ten współczynnik wynosi 45%[5]. Donald Shoup przeprowadził pomiary na obszarze 15 przecznic w Los Angeles. Okazało się, że przeciętny kierowca musiał przejechać pół mili (ok. 800 metrów) w poszukiwaniu miejsca. Tylko w badanym rejonie łącznie kierowcy przejeżdżali bezużytecznie 950 000 mil (ok. 1,5 miliona kilometrów). „Jeśli takie wyniki osiągamy w jednej niewielkiej dzielnicy biznesowej, wyobraźmy sobie, jakie są skumulowane konsekwencje takiego bezowocnego jeżdżenia w skali kraju” – napisał Shoup[5].
Darmowe miejsca parkingowe w USA wymagają dopłat w wysokości 500 miliardów dolarów rocznie, co oznacza, że na każdego dolara wydanego przez kierowców na samochód pozostali obywatele muszą dopłacić pięćdziesiąt centów na miejsca parkingowe[6]. Aby jednak właściwie ocenić te liczby, należy uwzględnić, że w 2020 r. w Stanach Zjednoczonych mieszkało ok. 321 mln ludzi, podczas gdy po amerykańskich drogach jeździło co najmniej 265 mln pojazdów samochodowych[7], z czego ok. 200-210 mln osobowych. Statystycznie w każdym gospodarstwie domowym jest co najmniej jeden samochód, więc (dalej statystycznie) nie występuje tam rzeczywisty podział na dwie grupy obywateli, z których jedna „dopłaca” do drugiej.
Zdaniem Gary’ego Fullera zanieczyszczenia generowane przez samochody odpowiadają w dużych miastach za około 1/4 zgonów spowodowanych pyłem PM2,5[8]. Obok pyłu występuje dwutlenek azotu, substancja, która znalazła się w centrum skandalu wokół fałszowania testów przez Volkswagena i ma podobny wpływ na ludzi[9].
W badaniu z 2011 r. porównano środki transportu, biorąc przy tym pod uwagę środowiskowy koszt ich produkcji oraz użytkowania. W przypadku rowerów uwzględniono też dodatkowy wydatek energetyczny samych użytkowników w postaci spalonych kalorii. Według obliczeń emisja na każdy kilometr pokonany samochodem to 271 gramów CO
2 na kilometr na osobę (np. u pasażerów autobusów jest to 101 gramów na kilometr na pasażera, a rowerzystów 21 gramów)[10].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
