Wał korbowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Wał korbowy

Wał korbowy (lub wał wykorbiony) – rodzaj wału, posiadającego czopy przesunięte względem swojej osi[1]. Służy zwykle do zamiany ruchu posuwisto-zwrotnego na obrotowy, będąc elementem mechanizmu korbowego[2].

Thumb
Dwa warianty wałów: z wykorbieniami (góra) i korbą (dół)
Thumb
Schemat silnika spalinowego, wał korbowy zaznaczony kolorem czerwonym
Thumb
Wał korbowy silnika czterotłokowego. Na niebiesko – czopy korbowodowe

Nazwy wał korbowy i wykorbiony stosowane bywają zamiennie[3], lecz podawanym kryterium podziału jest posiadanie przez wał korb (wał korbowy) lub wykorbień (wał wykorbiony)[4]. Zwyczajowo wałem korbowym nazywa się wał będący częścią silnika tłokowego, sprężarki tłokowej i podobnych im urządzeń.

W budowie wału korbowego wyróżnić można czopy główne(1), leżące w osi łożysk wału i o trochę mniejszym przekroju czopy korbowe(2), oddalone od tej osi[2].

Najczęściej spotykane są stalowe wały kute, rzadziej stosuje się odlewane wały żeliwne (żeliwo sferoidalne lub perlityczne)[2]. Wały korbowe odkuwane są ze stali węglowej bądź rzadziej ze stali stopowej[2]. Kształt wału zależy głównie od układu i liczby cylindrów i kolejności zapłonu.

Budowa wału korbowego

  • Czopy główne
  • Czopy korbowe
  • Przeciwciężar
  • Tarcza koła zamachowego
  • Ramię wykorbienia – łączące czopy

Wał korbowy silnika spalinowego jest drążony, wewnątrz pod ciśnieniem jest tłoczony olej silnikowy smarujący panewki stopy korbowodu oraz czopy główne wału[2]. W przypadku silnika dwusuwowego smarowanego mieszankowo, wał korbowy jest pełny i dzielony celem montażu łożysk tocznych przy czopach głównych i korbowych. Wały silników wysokoprężnych dwusuwowych są wykonane podobnie jak wały silników czterosuwowych (drążone). Wały silników największych (zob. silnik wodzikowy) są wykonywane z oddzielnych elementów i łączone poprzez tarcie na specjalnych prasach o dużej sile nacisku.

Na zakończeniu wału korbowego osadzane bywają elementy takie jak: koła zębate pompy oleju, napędu rozrządu, koła zamachowego, itd[2].

Technologia produkcji

Wały korbowe produkuje się z wykorzystaniem specjalistycznych pras kuźniczych do metalu. Do lat 60. wykorzystywano metodę francuską tzw. metodę RR. W 1961 roku polski wynalazca Tadeusz Rut z Centralnego Laboratorium Obróbki Plastycznej w Poznaniu opracował wydajniejszą technologię metodę TR[5].

Linki zewnętrzne

Przypisy

Bibliografia

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.