Raczyna (dopływ Nysy Kłodzkiej)

Raczyna (czes. Račy potok) – rzeka w Czechach i w południowej Polsce, prawy dopływ Nysy Kłodzkiej.

Raczyna
czes. Račy potok

Kanał ulgi Jeziora Otmuchowskiego, którym płynie rzeka Raczyna
Kontynent	Europa
Państwo	Polska  Czechy
Lokalizacja	województwo opolskie kraj ołomuniecki
Rzeka
Długość	ok. 25,7 na terenie Czech 13,3 km na terenie Polski 12,4 km
Spadek	21,8‰
Źródło
Miejsce	Góry Złote cz. Rychlebskie hory u połudn. podnóża wzniesienia Kobyla Kopa czes.Koníček
Wysokość	649 m n.p.m.
Współrzędne	50°19′42″N 16°56′43″E
Ujście
Recypient	Nysa Kłodzka
Miejsce	Otmuchów
Wysokość	198 m n.p.m.
Współrzędne	50°27′31″N 17°10′41″E
Położenie na mapie Sudetów źródło ujście

Płynie przez Sudety Wschodnie (Góry Złote, czes. Rychlebské hory), Przedgórze Paczkowskie, czes. Žulovská pahorkatina i Obniżenie Otmuchowskie.

Górska rzeka, o długości około 25,7km^[1], prawy dopływ Nysy Kłodzkiej^[2], jest ciekiem III rzędu należącym do dorzecza Odry, zlewiska Morza Bałtyckiego.

Źródło rzeki położone jest w Czechach w kraju ołomunieckim (czes. Olomoucký kraj), w powiecie Jesionik w północno-zachodniej części Gór Złotych (cz.Rychlebské hory) u południowego podnóża wzniesienia Kobyla Kopa czes. Koníček, na wysokości ok. 649 m n.p.m.

Charakterystyka

Rzeka wypływa z niewielkiego, bagiennego terenu położonego w obniżeniu między wzniesieniami Kobyla Kopa (czes. Koníček, po północnej stronie) i Černý vrch (po południowej stronie). W początkowym biegu rzeka płynie w kierunku wschodnim szeroką, płytko wciętą, zalesioną doliną. Niżej, na poziomie 670 m n.p.m., rzeka skręca na północny wschód i płynie głęboko wciętą V-kształtną, malowniczą krajobrazowo doliną rzeczną Račí Údolí w kierunku czeskiej miejscowości Horní Fořt. Przed Horní Fořt na poziomie 380 m n.p.m. rzeka opuszcza zalesioną dolinę, a tym samym i Góry Złote, i wpływa na Przedgórze Paczkowskie pomiędzy zabudowania miejscowości Horní Fořt. Po opuszczeniu miejscowości płynie otwartym terenem w kierunku granicy polsko czeskiej. Po 13,3 km swojego biegu, na wysokości ok. 235 m n.p.m., opuszcza Czechy i wpływa do Polski. Płynie wśród pól uprawnych w kierunku północno-wschodnim, po czym po przepłynięciu ok. 12,4 km od granicy, na wysokości około 198 m n.p.m., na południe od Paczkowa, uchodzi do Nysy Kłodzkiej. Koryto rzeki kamienisto-żwirowe, słabo spękane i na ogół nieprzepuszczalne, z małymi progami kamiennymi, na których w górnym biegu w kilku miejscach występują niewielkie wodospady. Zasadniczy kierunek biegu rzeki jest północno-wschodni. Jest to rzeka górska, która wraz ze swymi dopływami odwadnia zachodnią część masywu Gór Złotych oraz odprowadza część wód z Przedgórza Paczkowskiego. Rzeka w górnym biegu dzika, w środkowym i dolnym uregulowana. W większej części swojego biegu płynie terenem zalesionym, brzegi w 20% zadrzewione, szerokość koryta 3,8 m, a śr. głębokość 0,25 m^[3]. W trakcie budowy Jeziora Otmuchowskiego zmieniono bieg rzeki na odcinku od Trzeboszowic do ujścia. W tej części swojego biegu płynie ona sztucznym korytem między wałami kanału ulgi Jeziora Otmuchowskiego.

Rzeka charakteryzuje się dużymi, niewyrównanymi spadkami podłużnymi i zmiennymi wodostanami, z typową dla potoków górskich „kaskadyzacją” kilkunastocentymetrowymi progami piętrzącymi, znajduje się na niej szereg progów redukujących spadek.

Gwałtowne topnienie śniegów wiosną, a w okresach letnich wzmożone opady i ulewne deszcze, które należą do częstych zjawisk, powodują wezbrania wody. Często przybierają one groźne rozmiary, stwarzając zagrożenie powodziowe u podnóża gór.

Główne dopływy

• lewe – Jaworka, Czerwony Potok, Kanał Ulgi Nysy Kłodzkiej.
• prawe – Świdna

oraz wiele bezimiennych strumieni i potoków mających źródła na zboczach przyległych wzniesień.

Miejscowości nad rzeką

• po stronie Czech: Horní Fořt,
• po stronie Polski: Trzeboszowice, Ścibórz, Frydrychów, Otmuchów.

Inne

• W rzece występuje strzebla, pstrąg potokowy, kiełb, lin oraz śliz, który jest gatunkiem dominującym.

Zobacz też

• rzeki w Polsce

Przypisy

1. zlewnia Nysy Kłodzkiej 2.5.Hydrografia i hydrologia Tab. 7, l.p.272
2. Hydronimy cz. 1 ↓, s. 229.
3. Rzeki Nysy Kłodzkiej str. 10 poz. 55

Bibliografia

• Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), ISBN 83-239-9607-5.
• Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 21 (N-Ż) Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie, Przedgórze Paczkowskie. red. Marek Staffa. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2008, s. 405–406. ISBN 978-83-85773-93-1. (pol.).
• Rychlebské hory a Lázně Jeseník. Soubor turistických map 1:50 000. Wyd. 1. Praha: Klub českých turistů, 1994–97. ISBN 80-85499-34-7. (cz.). Brak numerów stron w książce