Powiat lubański

Powiat lubański – powiat w Polsce, położony w zachodniej części województwa dolnośląskiego, utworzony w 1999 r. w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Lubań.

powiat lubański

powiat
Wieś Henryków Lubański w gminie Lubań
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Data powstania	1 stycznia 1999
TERC	0210
Siedziba	Lubań
Starosta	Zbigniew Zjawin
Powierzchnia (2024)	428,34 km²
Populacja (2023) • liczba ludności	51 410
• gęstość	120 os./km²
Urbanizacja	61,8%
Nr kierunkowy	75
Kod pocztowy (2024)	59-8XX
Tablice rejestracyjne	DLB
Adres urzędu: ul. Adama Mickiewicza 2 59-800 Lubań
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich 2 Liczba gmin miejsko-wiejskich 2 Liczba gmin wiejskich 3 Liczba sołectw 46 Liczba miejscowości 57
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Podział administracyjny

Powiat lubański powstał 1 stycznia 1999 roku wskutek reformy administracyjnej, której jednym z aspektów było wprowadzenie powiatów jako drugiego szczebla administracji, pomiędzy województwami i gminami^[1].

Został stworzony z części znoszonego województwa jeleniogórskiego^[2][3]. Terytorium powiatu zostało określone w kształcie zmniejszonym w stosunku do tego, jaki posiadał on przed swoją likwidacją w 1975 roku^[4][5][6]. W skład powiatu weszło miasto Świeradów-Zdrój, należące wówczas do powiatu lwóweckiego; z drugiej strony, powiat stracił na jego rzecz sołectwa Giebułtów i Karłowiec, które w 1976 roku włączono do gminy Mirsk^[7]. W skład powiatu zgorzeleckiego weszły lubańskie miasto Zawidów oraz gmina Sulików^[3].

Z powiatem lubańskim graniczą jednostki^[8]:

• powiat bolesławiecki od północy,
• powiat lwówecki od wschodu,
• powiat zgorzelecki od zachodu.

Ponadto, powiat graniczy od południa z krajem libereckim w Czechach.

W skład powiatu wchodzi 7 gmin: 2 miejskie, 2 miejsko-wiejskie oraz 3 wiejskie. Na jego terenie położone są cztery miasta: Leśna, Lubań, Olszyna oraz Świeradów-Zdrój^[9].

Gmina[9]				Pow. (2024)[10]	Ludność (2023)[10]	Siedziba[11]
TERYT	Typ	Nazwa
0210011	miejska		Lubań	16,12	19 545	—
0210021	miejska		Świeradów-Zdrój	20,72	3960	—
0210033	miejsko-wiejska		Leśna	104,56	9261	Leśna
0210042	wiejska		Lubań	142,41	6454	Lubań
0210053	miejsko-wiejska		Olszyna	47,13	6268	Olszyna
0210062	wiejska		Platerówka	47,90	1515	Platerówka
0210072	wiejska		Siekierczyn	49,50	4407	Siekierczyn

W historii powiatu doszło do pięciu nieudanych prób zmiany jego granic:

• w 2009 roku, władze gminy Gryfów Śląski w powiecie lwóweckim złożyły wniosek o włączenie jej w granice powiatu lubańskiego^[12];
• samorząd miasta Świeradowa-Zdroju składał wnioski o powiększenie jego obszaru kosztem gminy Mirsk w powiecie lwóweckim w 2004, 2005, 2006^[13] oraz 2013 roku^[14].

Pokrycie terenu

Powiat lubański według danych z 2024 roku zajmował powierzchnię 428,34 km², co stanowiło 2,15% powierzchni województwa dolnośląskiego. Jest drugim najmniejszym powiatem w województwie oraz jednym z najmniejszych w całym kraju; pod względem powierzchni zajął 297. lokatę wśród 314 powiatów Polski^[15]. Największą część powierzchni powiatu zajmowały grunty rolne (67,3%) oraz leśne (24,7%). Zabudowanych i zurbanizowanych było 6,6% terenów, zaś pod wodami znajdowało się ich 1,0%^[16].

Pokrycie terenu w powiecie lubańskim
stan na 1 stycznia 2024 r.^[16]

Demografia

Liczba mieszkańców w powiecie lubańskim w latach 1998–2022
Źródło: Bank Danych Lokalnych^[17]. Stan w dniu 31 grudnia.

Według stanu z dnia 31 grudnia 2023 roku w powiecie lubańskim zamieszkiwało 51 410 mieszkańców: 26 558 kobiet (51,7% ludności) i 24 852 mężczyzn (48,3%), czyli 1,79% ludności województwa dolnośląskiego. Gęstość zaludnienia w powiecie wyniosła 120 osób na km². Pod względem ludności powiat lubański zajął w 2024 roku 229. lokatę wśród 314 powiatów Polski^[15].

Wskaźnik urbanizacji wyniósł 61,8%; w miastach w tym dniu mieszkało 31 788 osób, zaś na wsi – pozostałe 19 622 osoby^[17].

Sytuacja demograficzna w powiecie lubańskim
stan na 31 grudnia 2023 r.^[17]

Piramida wieku mieszkańców powiatu lubańskiego
stan na 31 grudnia 2023 r.^[17]

Gospodarka

W końcu listopada 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała ok. 1,1 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 6,2% do aktywnych zawodowo^[18].

Starostowie lubańscy

Na podstawie źródła^[19]:

• Walery Czarnecki (5 listopada 1998 – 19 listopada 2002)
• Lucjan Żełabowski (19 listopada 2002 – 30 listopada 2006)
• Walery Czarnecki (30 listopada 2006 – 7 maja 2024)
• Zbigniew Zjawin (od 7 maja 2024)^[20]

Przypisy

1. Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603).
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 października 1996 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw (Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612).
3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652).
4. Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych : stan w dniu 1 I 1974 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, 1974, s. 213.
5. Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1974 r. do 1 I 1975 r. włącznie, Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, Warszawa, marzec 1975, s. 2-3 [dostęp 2024-09-30] (pol.).
6. Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1975 r. do 31 V 1975 r. włącznie, Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, Warszawa, sierpień 1975, s. 1-3 [dostęp 2024-09-30] (pol.).
7. Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim (Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12).
8. Państwowy Rejestr Granic (PRG) [online], Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2024-09-30] (pol.).
9. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1998 r. nr 157, poz. 1031).
10. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 22 lipca 2024, tabl. 21: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według gmin [dostęp 2024-09-30] (pol.).
11. Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie wykazu gmin i powiatów wchodzących w skład województw (M.P. z 2017 r. poz. 853).
12. Projekt Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia ... 2009 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i nazw gmin oraz siedzib ich władz, ustalenia granic niektórych miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta (w wersji skierowanej do rozpatrzenia przez Radę Ministrów) [online], Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, 24 lipca 2009, s. 45-46 [dostęp 2024-10-04] (pol.).
13. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów z dnia ... 2006 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania miejscowościom statusu miasta (w brzmieniu skierowanym do uzgodnień międzyresortowych) [online], Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, 4 lipca 2006 [dostęp 2024-09-30] (pol.).
14. Uzasadnienie do projektu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2013 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany siedziby władz gminy [online], Rządowe Centrum Legislacji, 30 lipca 2013, s. 24-25 [dostęp 2024-09-30] (pol.).
15. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 22 lipca 2024, tabl. 2: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według powiatów i miast na prawach powiatu [dostęp 2024-09-30] (pol.).
16. Powiatowe zbiorcze zestawienie danych dotyczących gruntów wg stanu na dzień 1 stycznia 2024 (woj. dolnośląskie, pow. lubański). [online], Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2024-09-30] (pol.).
17. Bank Danych Lokalnych [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2024-09-30] (pol.).
18. GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu listopada 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2020-01-10] (pol.).
19. Rafał Rudka (red.): Słownik biograficzny współczesnych starostów. T. I: Starostowie województwa dolnośląskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich, 2022, s. 25. ISBN 978-83-62251-80-3. [dostęp 2024-01-25].
20. Zbigniew Zjawin Starostą Lubańskim. sm3.pl, 8 maja 2024. [dostęp 2024-09-02].

Linki zewnętrzne

• Biuletyn Informacji Publicznej Starostwa Powiatowego
• Witryna Euroregionu "Nysa"

Kontrola autorytatywna (powiat):

• GND: 1129720101