Dna moczanowa, inaczej artretyzm, skaza moczanowa, podagra (dawniej pedogra[1]), gdy obejmuje duże palce u stóp[2] – choroba charakteryzująca się zwykle nawracającymi epizodami ostrego zapalenia stawów – zaczerwienionego, tkliwego, gorącego obrzęku stawu. Najczęściej (w ok. 50% przypadków) obejmuje staw śródstopno-paliczkowy mieszczący się u podstawy dużego palca stopy. Może również występować jako guzki dnawe, kamienie nerkowe czy nefropatia moczanowa. Przyczyną dny jest podwyższony poziom kwasu moczowego we krwi. Kwas ten krystalizuje się, a jego kryształki odkładają się w stawach, ścięgnach, a także otaczającej je tkance.
| Arthritis urica | |
 Dna moczanowa w stopie | |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
| DiseasesDB | |
| OMIM | |
| MedlinePlus | |
| MeSH | |
Rozpoznanie kliniczne potwierdza obecność charakterystycznych kryształków w płynie stawowym. Leczenie poprzez podawanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), sterydów czy kolchicyny łagodzi objawy. Po ustąpieniu ostrych ataków poziom kwasu moczowego zwykle można obniżyć za sprawą modyfikacji stylu życia, a u osób, u których występują częste ataki dny, długoterminowe zapobieganie zapewnia stosowanie allopurynolu lub probenecydu.
W ostatnich dekadach nastąpił wzrost przypadków zapadania na dnę, która obecnie dotyka ok. 1–2% populacji Zachodu na jakimś etapie życia. Uważa się, że za przyczynę tego wzrostu odpowiada większa liczba czynników ryzyka w populacji, na przykład zespół metaboliczny, większa przewidywana długość życia oraz zmiany w sposobie odżywiania się. W przeszłości dnę nazywano „chorobą królów” lub „chorobą ludzi bogatych”.
Objawy
Dna może mieć różne objawy, zwykle jednak są to nawracające ataki ostrego zapalenia stawów (zaczerwienienie, tkliwość, miejscowa gorączka i obrzęk w obrębie stawu)[3]. Najczęściej chorobą dotknięty jest staw śródstopno-paliczkowy u podstawy dużego palca – dzieje się tak w połowie przypadków[4]. Często dotknięte są również inne stawy, takie jak staw skokowy, kolanowy, stawy nadgarstka i palców[4]. Ból stawów zwykle trwa od dwóch do czterech dni i pojawia się w nocy[4] na skutek występującego wtedy obniżenia ciepłoty ciała[2], najsilniejszy jest po przebudzeniu, "rozchodzony" w ciągu dnia nieco spada, ale i tak pozostaje bardzo dokuczliwy, szczególnie po zdjęciu obuwia. Innymi objawami, które sporadycznie towarzyszą bolesności stawów, są zmęczenie oraz wysoka gorączka[2][4].
Długotrwałe podwyższenie poziomu kwasu moczowego (hiperurykemia) może wywoływać inne objawy, takie jak odkładanie się twardych, niebolesnych kryształków kwasu moczowego, czyli guzków dnawych. Duża liczba guzków prowadzić może z kolei do przewlekłego artretyzmu z powodu nadżerek kostnych[5]. Przy podwyższonym poziomie kwasu moczowego dojść może również do wytrącenia się jego kryształków w nerkach, przez co tworzą się kamienie nerkowe, a następnie pojawia się nefropatia moczanowa[6].
Przyczyny
Przyczyną dny jest zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi – hiperurykemia. Pojawia się ona z różnych powodów, takich jak dieta, predyspozycje genetyczne lub zmniejszone wydalanie moczanu, soli kwasu moczowego[3]. Głównym powodem hiperurykemii jest zmniejszone wydalanie moczanu przez nerki[7]. Dna rozwija się u ok. 10% ludzi cierpiących na hiperurykemię[8]. Ryzyko zależy jednak od stopnia zaawansowania hiperurykemii. Przy poziomie 415-530 μmol/l (7 i 8,9 mg/dl) wynosi ono 0,5% rocznie, natomiast przy poziomie powyżej 535 μmol/l (9 mg/dL) wzrasta do 4,5% rocznie[2].
Styl życia
Nieodpowiednia dieta odpowiada za ok. 12% przypadków dny[3], wykazując silny związek z ilością spożywanego alkoholu, napojów słodzonych fruktozą, mięsa i owoców morza[5][9]. Innymi czynnikami wywołującymi dnę są urazy fizyczne i operacje chirurgiczne[7]. Autorzy badań, których wyniki ogłoszono w marcu 2004 i w lipcu 2008 są zdania, że dieta (niegdyś uważana za powiązaną z dną) zawierająca warzywa bogate w purynę (np. fasola, groch, soczewica i szpinak) oraz białko nie przyczynia się do jej rozwoju[10][11]. Czynnikami zmniejszającymi przypuszczalnie ryzyko dny jest spożywanie kawy, witaminy C oraz nabiału, a także aktywność fizyczna[12][13][14]. Uważa się, że częściowo wynika to z ich zdolności do obniżania insulinooporności[14].
Czynniki genetyczne
Występowanie dny jest częściowo uwarunkowane genetycznie. Czynniki genetyczne odpowiadają za około 60% zmienności poziomu kwasu moczowego[7]. Odkryto, że z chorobą tą często powiązane są trzy geny: SLC2A9, SLC22A12 oraz ABCG2, a ich zmienność może w przybliżeniu podwoić ryzyko[15][16]. Utrata funkcji mutacji genów SLC2A9 oraz SLC22A12 wywołuje hiperurykemię dziedziczną poprzez obniżenie absorpcji moczanu i niekontrolowane jego wydzielanie[16]. Dna wywołuje także komplikacje w kilku rzadko występujących zaburzeniach genetycznych, takich jak rodzinna młodzieńcza nefropatia hiperurycemiczna, rdzeniowa torbielowatość nerek, nadaktywność syntetazy fosforybozylopirofosforanu oraz niedobór fosforybozylotransferazy hipoksantynowo-guaninowej, jak ma to miejsce w zespole Lescha-Nyhana[7].
Choroby
Dna często występuje w połączeniu z innymi problemami zdrowotnymi. Zespół metaboliczny, będący połączeniem otyłości brzusznej, nadciśnienia, insulinooporności oraz nieprawidłowego stężenia lipidów występuje w niemal 75% przypadków dny[4]. Do innych chorób, przy których dna wywołuje komplikacje, należą: czerwienica, zatrucie ołowiem, niewydolność nerek, niedokrwistość hemolityczna, łuszczyca oraz przeszczep narządów[7][17]. Wskaźnik masy ciała równy lub przekraczający 35 trzykrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia dny u mężczyzn[11]. Czynnikami ryzyka jest także przewlekła ekspozycja na ołów i spożywanie alkoholu skażonego ołowiem, ponieważ ołów upośledza funkcjonowanie nerek[18]. Zespół Lescha-Nyhana często wiąże się z dną moczanową. Stwierdzono, że bezdech senny jest związany ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia napadu dny moczanowej[19].
Leki
Uważa się, że diuretyki wpływają na ataki dny, jednak hydrochlorotiazyd w niskich dawkach nie zdaje się podnosić ryzyka[20]. Innymi lekami, co do których przypuszcza się, że wpływają na nasilenie choroby, są: witamina B3 (niacyna) oraz aspiryna (kwas acetylosalicylowy)[5]. Leki immunosupresyjne – cyklosporyna i takrolimus – także wpływają na ryzyko wystąpienia dny[7], zwłaszcza takrolimus, gdy przyjmowany jest w połączeniu z hydrochlorotiazydem[21].
Patofizjologia
Dna jest zaburzeniem metabolizmu puryny[7] i występuje, gdy końcowy metabolit puryny, kwas moczowy, krystalizuje się w postaci moczanu jednosodowego wytrącając się w stawach, w ścięgnach i tkankach otaczających[5]. Kryształki te następnie wywołują miejscową reakcję o podłożu immunologicznym – stan zapalny[5], w którym jednym z kluczowych białek jest interleukina 1β[7]. Do częstego występowania tej choroby przyczyniła się ewolucyjna utrata u ludzi i wyższych naczelnych urykazy, która rozbija kwas moczowy[7].
Nie wiemy dokładnie, co powoduje wytrącanie się kwasu moczowego. Choć może się krystalizować przy normalnym poziomie, to bardziej prawdopodobna jest jego krystalizacja na poziomie podwyższonym[5][22]. Do innych, uznawanych za ważne, czynników wywołujących ostry napad dny należą niska temperatura, gwałtowne zmiany w poziomie kwasu moczowego, kwasica[23][24], gromadzenie się płynu w stawach oraz białka macierzy pozakomórkowej, jak proteoglikany, kolageny i siarczan chondroityny[7]. Nasilone wytrącanie się przy niskich temperaturach może częściowo tłumaczyć, dlaczego najbardziej narażone są stawy stóp[3]. Do gwałtownych zmian w kwasie moczowym może dojść z różnych powodów, jak wstrząs, zabieg chirurgiczny, chemioterapia, działanie diuretyków czy odstawienie lub rozpoczęcie przyjmowania allopurynolu[2]. Uważa się, że antagonisty kanału wapniowego i losartan w mniejszym stopniu podwyższają ryzyko wystąpienia dny niż inne leki hipotensyjne[25].
Diagnostyka
Dnę można diagnozować i leczyć bez dalszego badania u osób cierpiących na hiperurykemię i klasyczną podagrę, należy jednak przeprowadzać analizę mazi stawowej w przypadku wątpliwości co do diagnozy[2]. Zdjęcia rentgenowskie, choć przydatne do rozpoznawania dny przewlekłej, mają niewielkie zastosowanie przy ostrych atakach[7].
Maź stawowa
O zdiagnozowaniu dny decyduje stwierdzenie obecności kryształków moczanu jednosodowego w mazi stawowej lub obecność guzków dnawych[4]. Na obecność tych kryształków powinny być przebadane wszystkie próbki mazi stawowej pobrane z niezdiagnozowanych stawów[7]. Próbki oglądane pod mikroskopem korzystającym ze światła spolaryzowanego mają kształt przypominający igły oraz wykazują się silną ujemnością dwójłomności. Badanie to jest trudne w przeprowadzeniu i zwykle wymaga odpowiednio przeszkolonego obserwatora[26]. Badanie płynu musi być przeprowadzone jak najszybciej po jego pobraniu, gdyż na rozpuszczalność wpływa zarówno temperatura jak i pH[7].
Badanie krwi
Hiperurykemia to klasyczna właściwość dny; niemniej jednak nie stwierdza się jej w niemal połowie przypadków dny, a większość osób, u których występuje podniesione stężenie kwasu moczowego, nigdy nie choruje na dnę[4][27]. Z tego powodu pomiar stężenia kwasu moczowego ma niewielkie zastosowanie w diagnozowaniu[4]. Hiperurykemia występuje, gdy stężenie moczanu w osoczu przekracza 420 μmol/l (7,0 mg/dl) u mężczyzn i 360 μmol/l (6,0 mg/dl) u kobiet[28]. Do innych często przeprowadzanych badań należy badanie liczby białych krwinek, elektrolitów, sprawdzenie czynności nerek (wskaźnika filtracji kłębuszkowej) oraz wskaźnika opadania erytrocytów (odczyn Biernackiego, OB); jednakże zarówno badanie liczby białych krwinek, jak i opadu erytrocytów mogą dać podwyższony wynik z powodu dny przy braku zakażenia[29][30]. Udokumentowano przypadek, gdy liczba krwinek białych wynosiła 40,0×109/l (40,000/mm3)[2].
Diagnostyka różnicowa
Najważniejszym objawem wykorzystywanym w diagnostyce różnicowej w dnie jest septyczne zapalenie stawów[4][7]. Należy brać je pod uwagę u pacjentów z objawami infekcji lub tych, u których leczenie nie daje poprawy[4]. Diagnozę można wspomóc wykonaniem barwienia metodą Grama i hodowlą na próbce mazi stawowej[4]. Inne choroby, które dają podobne objawy, to dna rzekoma (chondrokalcynoza) oraz reumatoidalne zapalenie stawów[4]. Guzki dnawe, szczególnie gdy nie są zlokalizowane w stawie, mogą być mylnie uznane za raka podstawnokomórkowego[31] lub inny nowotwór[32].
Zapobieganie
Obniżenie poziomu kwasu moczowego może nastąpić w wyniku zarówno wprowadzenia zmian w stylu życia, jak i przyjmowania leków. W przypadku diety i stylu życia skuteczne okazuje się ograniczenie spożywania takich produktów, jak mięso i owoce morza, przyjmowanie odpowiedniej ilości witaminy C, ograniczenie alkoholu i fruktozy oraz wystrzeganie się otyłości[3]. Dieta niskokaloryczna stosowana przez osoby otyłe zmniejsza poziom kwasu moczowego o 100 µmol/l (1,7 mg/dl)[20]. Przyjmowanie 1500 mg witaminy C dziennie obniża ryzyko zachorowania na dnę o 45%[33]. Ze zmniejszonym prawdopodobieństwem wystąpienia tej choroby wiąże się także picie kawy – ale nie herbaty[34]. Dna może występować wtórnie przy bezdechu sennym z powodu wydzielania puryn przez pozbawione tlenu komórki. Leczenie bezdechu może wówczas przyczynić się do zmniejszenia częstotliwości ataków[35].
Leczenie
Początkowym celem leczenia jest złagodzenie objawów ostrych ataków[36]. Nawracającym atakom można zapobiegać stosując różne leki na obniżenie poziomu kwasu moczowego w surowicy[36]. Ból można złagodzić, przykładając woreczki z lodem na 20 do 30 minut kilkakrotnie w ciągu dnia[3][37]. Możliwości leczenia ostrych ataków obejmują przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), kolchicyny oraz steroidów[3]; natomiast do leków przyjmowanych zapobiegawczo należą allopurynol, febuksostat i probenecyd. Obniżanie poziomu kwasu moczowego może doprowadzić do wyleczenia choroby[7]. Ważne jest również leczenie chorób współistniejących[7].
NLPZ
NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne) są zwykle pierwszymi lekami stosowanymi w celu leczenia dny; żaden konkretny lek z tej grupy nie jest bardziej skuteczny niż inne[3]. Poprawa następuje po ok. 4 godzinach, a zalecany czas leczenia wynosi od jednego tygodnia do dwóch[3][7]. Nie zaleca się jednak stosowania tych leków przy pewnych problemach zdrowotnych, jak krwawienie z przewodu pokarmowego, niewydolność nerek lub niewydolność serca[38]. Chociaż najczęściej stosowanym NLPZ była indometacyna, lepsze mogą okazać się zamienniki, w tym ibuprofen, ze względu na mniejsze skutki uboczne, jednak przy braku wysokiej skuteczności[20]. Osobom, u których istnieje ryzyko wystąpienia żołądkowych skutków ubocznych w wyniku przyjmowania NLPZ, można podać inhibitor pompy protonowej[39].
Kolchicyna
Kolchicyna stanowi alternatywę dla osób nietolerujących NLPZ[3]. Ograniczeniem dla jej stosowania są skutki uboczne (głównie zaburzenia żołądkowo-jelitowe)[40]. Zaburzenia te są zależne jednak od dawki, a ryzyko ich wystąpienia można zmniejszyć stosując dawki niższe, choć wciąż skuteczne[20]. Kolchicyna może wchodzić w interakcje z innymi powszechnie stosowanymi lekami, m.in. atorwastatyną i erytromycyną[40].
Sterydy
Glukokortykoid jest równie skuteczny jak NLPZ[41] i może być stosowany w przypadkach, gdy istnieją przeciwwskazania dla NLPZ[3]. Daje także poprawę, gdy jest wstrzykiwany dostawowo; należy jednak najpierw wykluczyć infekcyjne zapalenie stawu, ponieważ sterydy je pogarszają[3].
Peglotykaza
Peglotykaza (Krystexxa) została w 2010 r. zatwierdzonym w USA lekiem stosowanym przy dnie[42]. Jest alternatywą dla tych 3% osób, u których występuje nietolerancja innych leków[42]. Peglotykaza jest podawana jako wlew dożylny co dwa tygodnie[42] i skutecznie obniża stężenie kwasu moczowego[43].
Inhibitory interleukiny-1 beta (IL-1β)
Kanakinumab jest ludzkim przeciwciałem monoklonalnym, przeznaczonym do leczenia dny moczanowej u chorych, u których istnieją przeciwwskazania do stosowania kolchicyny. Przeciwciało to ma wysokie powinowactwo do IL-1β; blokuje jej aktywność, hamuje interakcje z receptorami oraz wytwarzanie mediatorów stanu zapalnego[44][45].
Profilaktyka
Istnieje wiele leków, które można stosować w celu zapobiegania kolejnym epizodom dny. Są to m.in.: inhibitory oksydazy ksantynowej (w tym allopurynol i febuksostat) oraz leki urykozuryczne (probenecyd, sulfinpirazon). Zwykle nie wprowadza się ich wcześniej niż tydzień do dwóch od chwili ustąpienia ostrego ataku z powodu możliwości jego pogorszenia[3]; często też przez pierwsze trzy do sześciu miesięcy są stosowane w połączeniu z NLPZ albo kolchicyną[7]. Są zalecane dla osób, u których wystąpiły przynajmniej dwa ataki dny[3], chyba że występują destrukcyjne zmiany w stawach, guzki bądź nefropatia moczanowa[6], gdyż wcześniejsze stosowanie leków uważane jest za nieopłacalne[3]. Należy zwiększyć stosowanie środków obniżających stężenie moczanu do chwili, gdy spadnie ono poniżej 300–360 µmol/l (5,0-6,0 mg/dl), po czym kontynuować je na czas nieokreślony[3][7]. Jeśli leki te są stosowane cały czas w chwili ataku, zaleca się zaprzestanie podawania[4]. Gdy nie można sprowadzić stężenia kwasu moczowego poniżej 6,0 mg/dl i ataki nawracają, leczenie uważa się za nieskuteczne lub dany przypadek dny jest oporny na leczenie[46]. Probenecyd jest ogólnie mniej skuteczny niż allopurynol[3].
Leki urykozuryczne są zwykle preferowane wtedy, gdy niedobór wydzielania kwasu moczowego, stwierdzony na podstawie moczu pobieranego przez 24 godziny, przyczynia się do stężenia kwasu na poziomie poniżej 800 mg[47]. Nie są jednak zalecane, gdy dany pacjent miał kamienie nerkowe[47]. Jeżeli w ciągu 24 godzin wydalane jest więcej niż 800 mg, co wskazuje na nadprodukcję, skuteczniejszy okazuje się inhibitor oksydazy ksantynowej[47].
Inhibitory te (allopurynol, febuksostat) blokują wytwarzanie kwasu moczowego, a długoterminowa terapia z ich wykorzystaniem jest bezpieczna, dobrze tolerowana i może być stosowana u osób z niewydolnością nerek lub u których występują kamienie kwasu moczowego. Allopurynol w niewielu przypadkach stał się przyczyną nadwrażliwości[3]; w takim przypadku zaleca się zmianę na febuksostat[48].
Rokowanie
Nieleczony ostry atak dny ustępuje zazwyczaj w przeciągu pięciu do siedmiu dni. W 60% przypadków w przeciągu roku następuje jednak drugi atak[2]. Osoby cierpiące na dnę należą do grupy zwiększonego ryzyka wystąpienia nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, zespołu metabolicznego oraz chorób układu krążenia i chorób nerek, znajdują się więc w grupie zwiększonego ryzyka zgonu[7][49]. Może to być częściowo spowodowane związkiem z insulinoopornością i otyłością, jednak zwiększone ryzyko wydaje się w pewnym stopniu niezależne[49].
Nieleczone ostre ataki dny mogą prowadzić do dny przewlekłej, która powoduje uszkodzenie powierzchni stawów, deformacje stawów i powstawanie bolesnych guzków dnawych[7]. Guzki te występują u 30% pacjentów nieleczonych przez okres pięciu lat, często na obrąbku ucha, wyrostku łokciowym lub na ścięgnie Achillesa[7]. Agresywne leczenie może spowodować ich zanik. Do częstych komplikacji należy kamica nerkowa, która dotyka od 10 do 40% osób i spowodowana jest niskim pH moczu, co przyczynia się do wydzielania kwasu moczowego[7]. Mogą wystąpić również inne formy przewlekłej niewydolności nerek[7].
Guzki dnawe na palcu i obrąbku ucha
Guzek dnawy na kolanie
Guzek dnawy na palcu stopy i na zewnętrznej stronie kostki
Komplikacja w postaci pękniętego guzka dnawego (w badaniach wysięku stwierdzono kryształy kwasu moczowego)
Epidemiologia
Dna dotyka ok. 1-2% zachodniej populacji na pewnym etapie życia i staje się coraz bardziej powszechna[3][7]. Od 1990 do 2010 r. liczba zachorowań praktycznie się podwoiła[5]. Istnieje przekonanie, że wzrost liczby przypadków spowodowany jest wydłużeniem średniej długości życia, zmianą diety i częstszym występowaniem schorzeń skojarzonych z dną, takich jak zespół metaboliczny i nadciśnienie tętnicze[11]. Stwierdzono, że na występowanie dny wpływa szereg czynników, w tym wiek, pochodzenie etniczne i pora roku. Odsetek dotkniętych chorobą mężczyzn powyżej 30. roku życia i kobiet powyżej 50. roku życia wynosi 2%[38].
W Stanach Zjednoczonych prawdopodobieństwo wystąpienia dny u Afroamerykanów płci męskiej jest dwa razy większe niż u Amerykanów pochodzenia europejskiego[50]. Odnotowano również wiele przypadków choroby wśród mieszkańców Wysp Australii i Oceanii i Maorysów z Nowej Zelandii, choć choroba jest rzadka u Aborygenów australijskich pomimo wysokiego średniego stężenia kwasu moczowego w surowicy krwi w tej grupie[51]. Dna stała się powszechna w Chinach, na Polinezji i na obszarach miejskich Afryki Subsaharyjskiej[7]. Niektóre badania wykazały, że ataki dny częściej mają miejsce wiosną. Przypisuje się to sezonowej zmianie diety, spożyciu alkoholu, aktywności fizycznej i temperaturze[52].
Historia
._Natuurkundige_te_Delft_Rijksmuseum_SK-A-957.jpeg)
Dna moczanowa znana jest od starożytności. W przeszłości nazywano ją „królową chorób i chorobą królów”[7][54] lub „chorobą bogaczy”[55]. Pierwsza wzmianka o tej chorobie pochodzi z Egiptu z 2600 r. p.n.e. i zawiera opis artretyzmu palucha stopy. Grecki lekarz Hipokrates napisał o chorobie ok. 400 r. p.n.e. w swoich Aforyzmach, zauważając, że choroba nie dotyka eunuchów i kobiet w okresie przedmenopauzalnym[53][56]. Aulus Cornelius Celsus (30 r. n.e.) opisał związek z alkoholem i z problemami z nerkami oraz późniejszy początek choroby u kobiet:
Gęsty mocz, którego osady mają barwę białą, oznacza, że w stawach lub we wnętrznościach pojawi się ból i choroba.... Bóle stawów dłoni i stóp są bardzo częste i uporczywe, tak jak dzieje się to w przypadkach podagry i chiragry. Rzadko atakują one eunuchów lub chłopców, którzy nie obcowali jeszcze z kobietą, albo też kobiety, u których zanikł cykl miesięczny... niektórzy zapewnili sobie wolność od choroby na całe życie, powstrzymując się od wina, miodu i stosunków cielesnych[57].
W 1683 r. angielski lekarz Thomas Sydenham opisał nasilenie dny we wczesnych godzinach porannych i stwierdził występowanie choroby przeważnie u starszych mężczyzn:
Pacjenci cierpiący na dnę to generalnie albo starsi mężczyźni, albo mężczyźni, którzy prowadzili w młodości wyniszczający tryb życia i przedwcześnie zestarzeli się przez swe rozwiązłe zwyczaje, z których żaden nie jest powszechniejszy niż przedwczesne i nadmierne oddawanie się uciechom cielesnym albo inne podobnie wyczerpujące pasje. Ofiara choroby kładzie się spać i śpi w dobrym zdrowiu. Około drugiej nad ranem budzi ją ostry ból w dużym palcu; rzadziej w pięcie, kostce lub na podbiciu. Ból przypomina zwichnięcie, a mimo to chore miejsca sprawiają takie wrażenie, jakby polewano je zimną wodą. Po tym następują dreszcze i nieduża gorączka... Noc mija w męczarniach, bezsenności, obracaniu bolącej części ciała i nieustannych zmianach pozycji; chory miota się bez ustanku, tak samo jak bez ustanku trwa ból w męczonym stawie, wzmacniając się wraz z nadejściem ataku[58].
Holenderski naukowiec Antoni van Leeuwenhoek w 1679 r. opisał po raz pierwszy wygląd kryształów kwasu moczowego pod mikroskopem[53]. W 1848 r. angielski lekarz Alfred Baring Garrod zdał sobie sprawę, że nadmiar kwasu moczowego we krwi jest przyczyną dny moczanowej[59].
U innych gatunków
U większości innych gatunków dna występuje rzadko ze względu na ich zdolność produkowania enzymu oksydazy moczanowej, który rozkłada kwas moczowy[60]. Ludzie i inne człowiekowate nie posiadają tej zdolności, dlatego też często zapadają na dnę moczanową[2][60]. Uważa się jednak, że na dnę cierpiał okaz gatunku Tyrannosaurus rex znany jako "dinozaur Sue"[61].
Badania
Obecnie prowadzone są badania nad wieloma nowymi lekami na dnę moczanową, w tym anakinrą, kanakinumabem i rylonaceptem[62]. Dostępny jest również rekombinowany enzym oksydazy moczanowej (rasburykaza); możliwości jego stosowania są jednak ograniczone, ponieważ wywołuje reakcję autoimmunologiczną. Trwają też prace nad wersjami w mniejszym stopniu opartymi na antygenach[2].
Klasyfikacja ICD10
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
