Piaski-Szczygliczka

Piaski-Szczygliczka (niem. Sandkrug-Stieglitzka) – północna część Ostrowa Wielkopolskiego; pełni funkcje rekreacyjno-wypoczynkowe. Składają się na nią dwa dawne przysiółki Karsek: Piaski (przy ul. Limanowskiego) i Szczygliczka (przy Poznańskiej).

Piaski-Szczygliczka

część miasta Ostrowa Wielkopolskiego
Piaski-Szczygliczka – zbiornik zaporowy
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Miasto	Ostrów Wielkopolski
SIMC	Piaski: 0937190 Szczygliczka: 0937221
Strefa numeracyjna	(+48) 62
Kod pocztowy	63-400
Tablice rejestracyjne	POS
Położenie na mapie Ostrowa Wielkopolskiego Piaski-Szczygliczka
Położenie na mapie Polski Piaski-Szczygliczka
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Piaski-Szczygliczka
Położenie na mapie powiatu ostrowskiego Piaski-Szczygliczka
51°40′12″N 17°49′14″E

Historia

Od XIX wieku tereny te były wybierane na miejsce wypoczynku^[1]. W okolicy funkcjonowała m.in. restauracja z miejscami noclegowymi oraz mały basen^[1].

W latach 70. XX wieku powstał zamysł utworzenia sztucznego zbiornika wodnego w otoczeniu lasów na Rowie Franklinowskim, dopływie rzeki Ołobok^[1][2]. Zbiornik o powierzchni lustra wody 29,62 ha oddano do użytku w 1977 roku^[2].

Na terenie Parku Kultury i Wypoczynku Piaski-Szczygliczka znajduje się nieczynna wąskotorowa kolejka parkowa^[3] oraz skansen pszczelarski im. Marty i Edwarda Pawlaków (obecnie Park Olbrzymich Owadów)^[4].

Zbiornik

Zbiornik jest jednym ze zbiorników zaporowych w południowej części Wielkopolski o pojemności 740,5 tys. m³, średnia głębokość wynosi 2,5 m^[2]. Przy zbiorniku funkcjonuje piaszczysta plaża^[2]. Zróżnicowane warunki przyrodnicze (wodno-łąkowe, łąkowe i leśne) są miejscem występowania około 180 gatunków ptaków (osiadłych i przelotnych)^[2].

W październiku 2018 roku zaobserwowano nieliczne w Polsce wąsatki^[5].

Cmentarz na Piaskach[6]

W czasie II wojny światowej, pod koniec 1943 roku w lesie na Piaskach założono cmentarz niemiecki i rozpoczęto budowę krematorium początkowo dla bezimiennych zmarłych cywili ze szpitali w Ostrowie, a pod koniec 1944 chowano tam żołnierzy niemieckich rannych na froncie wschodnim i zmarłych w ostrowskim lazarecie. Do budowy byli przymuszani więźniowie i jeńcy, w czasie prac zginęło 4 Niemców. Przy okazji prac została utwardzona ulica Starokaliska (obecnie Limanowskiego) m.in. za pomocą gruzu z pomnika Pana Jezusa z Wenecji (dzisiejsza Borowianka).

Obiekt znajdował się na wybrukowanej leśnej drodze, po lewej stronie od Ostrowa. Od strony Starokaliskiej w głąb lasu, na wykarczowanej polanie (50 na 70 metrów) miało powstać kolumbarium. Dalej stał prostokątny budynek administracyjno-gospodarczy (gdzie wykonywano również trumny) z przejazdem na środku. Kolejnym budynkiem była rotunda-krematorium na brukowanym, okrągłym placu, wykorzystywana również do uroczystości pogrzebowych. 300 metrów dalej rozpoczynał się cmentarz, gdzie zmarłych grzebano na obwodzie koła w trzech pierścieniach. Ponadto w południowo-zachodniej części znajduje się kilka zbiorowych mogił z początku 1945 roku: Niemców-cywili zmarłych w egzekucjach NKWD i miejscowej ludności; poległych na froncie żołnierzy niemieckich i radzieckich (później ekshumowani)^[7].

Krematorium nie zostało odpowiednio wyposażone i uruchomione przed końcem wojny. Przez jakiś czas w okolicy leżały jeszcze nie pochowane zwłoki. Krematorium rozebrali mieszkańcy Karsek w 1947 lub po 1951 roku.

W 2014 roku archeologowie dokonali odkrycia zbiorowych mogił i ekshumacji 38 żołnierzy niemieckich, których powtórnie pochowano w Kwaterze Żołnierzy Niemieckich na cmentarzu Miłostowo w Poznaniu. Miejscowy leśniczy Lech Szymański, własnym kosztem postawił dwa głazy: jeden z tablicą informacyjną, drugi z tablicą pamiątkową z krzyżem i cytatem z kardynała Stefana Wyszyńskiego^[7][8][9].

Galeria

• 
  Piaski-Szczygliczka na mapie Ostrowa Wielkopolskiego
• 
  Piaski-Szczygliczka
• 
  Widok z lotu ptaka

Przypisy

1. Jak budowano ostrowskie Piaski [online], gazetaostrowska.pl [dostęp 2023-03-13] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-27] (pol.).
2. MichałM. Radziszewski MichałM., Zbiornik Piaski-Szczygliczka [online], otop.org.pl, 7 lipca 2005 [dostęp 2018-10-31] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-31].
3. Ogólnopolska Baza Kolejowa [online], www.bazakolejowa.pl [dostęp 2022-09-25] (pol.).
4. Centrum Edukacji Ekologicznej » O Parku [online], eko.crkzir.com.pl [dostęp 2022-09-25].
5. Bardzo rzadki gatunek ptaków pojawił się na ostrowskich Piaskach., „ostrow.naszemiasto.pl”, 25 października 2018 [dostęp 2018-10-31] (pol.).
6. Zbysław KazimierzZ.K. Jeżewski Zbysław KazimierzZ.K., Ostrowskie "Eleusis" 1939-1946, t. 2, Ostrów Wielkopolski: Biblioteka Publiczna im. Stefana Rowińskiego, 2007, s. 169-175, ISBN 978-83-924608-4-8, OCLC 749530196 [dostęp 2023-03-13].
7. Cmentarz niemiecki w lesie na Piaskach, tablica informacyjna in situ
8. Groby żołnierzy z II WŚ w lesie - Piaski-Szczygliczka. [dostęp 2023-03-13].
9. Redakcja, Ostrów: Zwłoki żołnierzy na Piaskach-Szczygliczce [ZDJĘCIA] [online], Ostrów Wielkopolski Nasze Miasto, 22 marca 2014 [dostęp 2023-03-13] (pol.).