Obserwatorium Licka

Obserwatorium Licka (ang. Lick Observatory) – obserwatorium astronomiczne, będące własnością Uniwersytetu Kalifornijskiego i zarządzane przez jego oddział w Santa Cruz. Znajduje się na szczycie góry Mount Hamilton na wschód od San Jose, w Kalifornii, na wysokości 1283 m n.p.m.^[1].

Ogólny widok na obserwatorium, na pierwszym planie kopuła teleskopu Shane’a.

Historia

Obserwatorium Licka było pierwszym na świecie górskim obserwatorium, w którym na stałe przebywali astronomowie^[2]. Budynek został wybudowany w okresie 1876–1887 dzięki środkom przekazanym w testamencie przez Jamesa Licka (stolarza, producenta fortepianów, milionera). Oddany do użytku 3 stycznia 1888 roku refraktor o średnicy soczewki 91 cm (36 cali) był największym teleskopem na świecie, zanim uruchomiono teleskop Yerkesa o średnicy 104 cm.

W nocy 21 maja 1939 roku, we mgle, w główny budynek Obserwatorium uderzył amerykański bombowiec Northrop A-17(inne języki). W wyniku uderzenia śmierć poniosła załoga samolotu i jeden pracownik Obserwatorium. Instrumenty ani zbiory klisz fotograficznych nie uległy uszkodzeniu^[3].

Główny budynek obserwatorium i południowa kopuła mieszcząca 36-calowy teleskop Licka.

Współczesne wyposażenie

W Obserwatorium znajdują się m.in. poniższe instrumenty^[4]:

• reflektor Shane’a (o średnicy 305 cm), oddany do użytku w 1960 roku
• spektrometr Hamiltona
• Automated Planet Finder (APF) – automatyczna kamera, wykrywająca planety krążące wokół innych gwiazd, o średnicy 240 cm, oddana do użytku w 2011 roku^[5]
• reflektor Anny L. Nickel (100 cm)
• wielki refraktor Licka (90 cm)
• reflektor Crossleya (90 cm)
• Automatyczna Kamera Katzmana (Katzman Automatic Imaging Telescope, KAIT) (76 cm)
• pomocniczy teleskop Code'a (60 cm)
• reflektor Tauchmanna (50 cm)
• podwójny refraktor (astrograf) Carnegie (50 cm)
• kamera kometarna CCD (z obiektywem Nikona 135 mm).

Ciekawsze odkrycia dokonane w Obserwatorium Licka

W Obserwatorium dokonano wielu ciekawych i ważnych odkryć astronomicznych^{[potrzebny przypis]}, np.:

kilka księżyców Jowisza, m.in.: Amaltea Elara Himalia Lizytea Sinope planetoida bliska Ziemi (29075) 1950 DA

kilkanaście planet pozasłonecznych, m.in.: układ podwójny z pięcioma planetami 55 Cancri układ z czterema planetami: Ypsilon Andromedae (razem z Obserwatorium Whipple’a) układy z dwiema planetami: HD 38529 (z Obserwatorium Kecka) HD 12661 (z Obserwatorium Kecka) Gliese 876 (z Obserwatorium Kecka) 47 Ursae Majoris

Teleskop Licka, według ryciny z 1889 roku

3-metrowy teleskop Shane’a – zwierciadło znajduje się wewnątrz żółtego pierścienia. Kopuła jest otwarta za dnia z powodu prac serwisowych

Przypisy

1. About Lick Observatory. [dostęp 2011-10-30]. (ang.).
2. Building the Observatory. [dostęp 2011-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-22)]. (ang.).
3. 2 Die as Army Plane Hits Lick Observatory, Damaging Offices and Destroying Records. „New York Times”, 1939-05-21. [dostęp 2011-10-30]. (ang.).brak numeru strony
4. Telescopes and Instruments, Pictures and non-technical descriptions. [dostęp 2011-10-30]. (ang.).
5. Automated Planet Finder (APF). [dostęp 2011-10-30]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zobacz multimedia związane z tematem: Obserwatorium Licka

• Oficjalna strona Obserwatorium Licka
• Wirtualna wycieczka po Obserwatorium Licka

Kontrola autorytatywna (university observatory):

• ISNI: 0000000107230050
• VIAF: 134809005
• LCCN: n80146341
• GND: 1008034-X
• BnF: 13332014w
• SUDOC: 035722835
• NKC: mub2016935831
• BIBSYS: 90342265
• CiNii: DA07478966
• J9U: 987007603835005171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/Lick-Observatory
• SNL: Lick-observatoriet
• Catalana: 0037204