Uniwersytet Kalifornijski

Uniwersytet Kalifornijski, Uniwersytet Kalifornii (ang. University of California, UC) – amerykański uniwersytet publiczny w Oakland w stanie Kalifornia, złożony z dziesięciu uniwersytetów i stanowiący ich zespół. Wraz z zespołem uczelni wchodzących w skład Uniwersytetu Stanu Kalifornia oraz California Community Colleges tworzy trójgałęziowy system publicznego szkolnictwa wyższego w Kalifornii^[3]. Pierwszy kampus UC powołano w Oakland aktem z 23 marca 1868^[4]. Już w 1873 przeniesiono go do Berkeley^[5]. Najmłodszy kampus powstał w 2005 w Merced.

Nie mylić z: Uniwersytet Stanu Kalifornia.

Uniwersytet Kalifornijski

Universitas Californiensis
University of California

Dewiza	Fiat lux (Niech się stanie światłość)
Data założenia	23 marca 1868
Państwo	Stany Zjednoczone
Adres	1111 Franklin Street, Oakland, Kalifornia
Liczba pracowników • naukowych	154 900 (2020)[1] 22 700 (2020)
Liczba studentów	285 862 (2020)[2]
Rektor	Michael V. Drake
Położenie na mapie Kalifornii Uniwersytet Kalifornijski
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych Uniwersytet Kalifornijski
37°48′07,805″N 122°16′16,612″W
Strona internetowa

Mapka Kalifornii pokazująca 10 kampusów i 2 zrzeszone laboratoria (trzecie znajduje się w Nowym Meksyku)

Podział organizacyjny

Obecnie uniwersytet składa się z 10 samodzielnych kampusów:

Zdjęcie	Nazwa	Data założenia	Strona www
	Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley	1868[6][a]	http://www.berkeley.edu
	Uniwersytet Kalifornijski w Davis	1908[7]	http://www.ucdavis.edu
	Uniwersytet Kalifornijski w Irvine	1965[8]	http://www.uci.edu
	Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles	1919[9]	http://www.ucla.edu
	Uniwersytet Kalifornijski w Merced	2005[10]	http://www.ucmerced.edu
	Uniwersytet Kalifornijski w Riverside	1954[11]	http://www.ucr.edu
	Uniwersytet Kalifornijski w San Diego	1960[12]	http://www.ucsd.edu
	Uniwersytet Kalifornijski w San Francisco	1864[13]	http://www.ucsf.edu
	Uniwersytet Kalifornijski w Santa Barbara	1909[14]	http://www.ucsb.edu
	Uniwersytet Kalifornijski w Santa Cruz	1965[15]	http://www.ucsc.edu

Jednostki ogólnouczelniane i międzywydziałowe

W skład UC wchodzi ponad 100 bibliotek z 34 mln książek, kilkadziesiąt muzeów i archiwów, kilkadziesiąt instytucji kulturalnych wraz z teatrem, kilkanaście ogrodów botanicznych, kilka akwariów, 5 obserwatoriów (w tym teleskopy Kecka na Hawajach) i 2 planetaria, 4 stacje TV, 10 stacji radiowych, ponadto uczelnia dysponuje prasą i wydawnictwem. W 2002 kosztem 30 mln dolarów uruchomiono w Waszyngtonie centrum lobbingowo-edukacyjno-badawcze (UC Washington Center). Centra edukacyjne funkcjonują też w Londynie, Meksyku i Paryżu.

Uniwersytet Kalifornijski ma długą tradycję angażowania się w wiele przedsięwzięć, które są odległe geograficznie lub niezależne organizacyjnie od jego zasadniczych kampusów, na przykład laboratoria krajowe, pięć centrów medycznych (szpitali), programy kontynuowania edukacji, hotele, centra konferencyjne, lotnisko, port morski, instytut sztuki.

Badania naukowe

Od 1943 uczestniczy w badaniach naukowych w trzech laboratoriach krajowych należących do Departamentu Energii Stanów Zjednoczonych^[16]:

• Lawrence Berkeley National Laboratory (LBNL)
• Los Alamos National Laboratory (LANL)
• Lawrence Livermore National Laboratory (LLNL)

Rektorzy

Osoby sprawujące urząd rektora (prezydenta) Uniwersytetu Kalifornijskiego^[17]

L. p.	Rektor	Czas sprawowania urzędu	Uwagi
	John LeConte	1869–1870	pełniący obowiązki
1.	Henry Durant	1870–1872
2.	Daniel Coit Gilman	1872–1875
3.	John LeConte	1876–1881
4.	W. T. Reid	1881–1885
5.	Edward S. Holden	1885–1888
6.	Horace Davis	1880–1890
	Martin Kellogg	1890–1893	pełniący obowiązki
7.	Martin Kellogg	1893–1899
8.	Benjamin Ide Wheeler	1899–1919
9.	David Prescott Barrows	1919–1923
10.	William Wallace Campbell	1923–1930
11.	Robert Gordon Sproul	1930–1958
12.	Clark Kerr	1958–1967
	Henry R. Wellman	1967	pełniący obowiązki
13.	Charles J. Hitch	1968–1975
14.	David S. Saxon	1975–1983
15.	David P. Gardner	1983–1992
16.	J. W. Peltason	1992–1995
17.	Richard C. Atkinson	1995–2003
18.	Robert C. Dynes	2003–2008
19.	Mark G. Yudof	2008–2013
20.	Janet Napolitano	2013–2020
21.	Michael V. Drake	od 2020

Laureaci Nagrody Nobla

Do 2021, 68 pracowników naukowych UC zostało nagrodzonych 69 Nagrodami Nobla (Linus Pauling został nagrodzony dwukrotnie – w 1954 i 1962)^[18].

Pracownicy naukowi Uniwersytetu Kalifornijskiego wyróżnieni Nagrodą Nobla

L. p.	Laureat	Afiliacja	Rok wyróżnienia	Dziedzina
1.	Harold Urey	UC San Diego	1934	chemia
2.	Ernest Lawrence	UC Berkeley	1939	fizyka
3.	Wendell Meredith Stanley	UC Berkeley	1946	chemia
4.	John Howard Northrop	UC Berkeley	1946	chemia
5.	William Giauque	UC Berkeley	1949	chemia
6.	Glenn T. Seaborg	UC Berkeley	1951	chemia
7.	Edwin McMillan	UC Berkeley	1951	chemia
8.	Linus Pauling	UC San Diego	1954	chemia
9.	Emilio Sergè	UC Berkeley	1959	chemia
10.	Owen Chamberlain	UC Berkeley	1959	fizyka
11.	Willard Libby	UC Los Angeles	1960	chemia
12.	Donald A. Glaser	UC Berkeley	1960	fizyka
13.	Melvin Calvin	UC Berkeley	1961	chemia
14.	Francis Crick	UC San Diego	1962	fizjologia lub medycyna
15.	Linus Pauling	UC San Diego	1962	nagroda pokojowa
16.	Maria Goeppert Mayer	UC San Diego	1963	fizyka
17.	Charles H. Townes	UC Berkeley	1964	fizyka
18.	Julian Schwinger	UC Los Angeles	1965	fizyka
19.	Robert W. Holley	UC San Diego	1968	fizjologia lub medycyna
20.	Luis Walter Alvarez	UC Berkeley	1968	fizyka
21.	Hannes Alfven	UC San Diego	1970	fizyka
22.	John Robert Schrieffer	US Santa Barbara	1972	fizyka
23.	George Emil Palade	UC San Diego	1974	fizjologia lub medycyna
24.	Renato Dulbecco	UC San Diego	1975	fizjologia lub medycyna
25.	Roger Guillemin	UC San Diego	1977	fizjologia lub medycyna
26.	Czesław Miłosz	UC Berkeley	1980	literatura
27.	Gerard Debreu	UC Berkeley	1983	ekonomia
28.	Yuan T. Lee	UC Berkeley	1986	chemia
29.	Donald J. Cram	UC Los Angeles	1987	chemia
30.	Harold E. Varmus	UC San Francisco	1989	fizjologia lub medycyna
31.	J. Michael Bishop	UC San Francisco	1989	fizjologia lub medycyna
32.	Harry Markowitz	UC San Diego	1990	ekonomia
33.	John Harsanyi	UC Berkeley	1994	ekonomia
34.	F. Sherwood Rowland	UC Irvine	1995	chemia
35.	Frederick Reines	UC Irvine	1995	fizyka
36.	Mario J. Molina	UC San Diego	1995	chemia
37.	Paul Crutzen	UC San Diego	1995	chemia
38.	Stanley B. Prusiner	UC San Francisco	1997	fizjologia lub medycyna
39.	Steven Chu	UC Berkeley	1997	fizyka
40.	Paul D. Boyer	UC Los Angeles	1997	chemia
41.	Robert B. Laughlin	UC Livermore Lab	1998	fizyka
42.	Walter Kohn	UC Santa Barbara	1998	chemia
43.	Louis J. Ignarro	UC Los Angeles	1998	fizjologia lub medycyna
44.	Daniel McFadden	UC Berkeley	2000	ekonomia
45.	Herbert Kroemer	UC Santa Barbara	2000	fizyka
46.	Alan J. Heeger	UC Santa Barbara	2000	chemia
47.	George Akerlof	UC Berkeley	2001	ekonomia
48.	Sydney Brenner	UC San Diego	2002	fizjologia i medycyna
49.	Clive Granger	UC San Diego	2003	ekonomia
50.	Robert F. Engle	UC San Diego	2003	ekonomia
51.	Irwin Rose	UC Irvine	2004	chemia
52.	Finn E. Kydland	UC Santa Barbara	2004	ekonomia
53.	David Gross	UC Santa Barbara	2004	fizyka
54.	Richard R. Schrock	UC Riverside	2005	chemia
55.	George Smoot	UC Berkeley	2006	fizyka
56.	Roger Y. Tsien	UC San Diego	2008	chemia
57.	Oliver E. Williamson	UC Berkeley	2009	ekonomia
58.	Elizabeth Blackburn	UC San Francisco	2009	fizjologia lub medycyna
59.	Carol W. Greider	UC Santa Cruz	2009	fizjologia lub medycyna
60.	Saul Perlmutter	UC Berkeley	2011	fizyka
61.	Shinya Yamanaka	UC San Francisco	2012	fizjologia lub medycyna
62.	Lloyd Shapley	UC Los Angeles	2012	ekonomia
63.	Randy Schekman	UC Berkeley	2013	fizjologia lub medycyna
64.	Shuji Nakamura	UC Santa Barbara	2014	fizyka
65.	Eric Betzig	UC Berkeley	2014	chemia
66.	Barry Barish	UC Riverside	2017	fizyka
67.	Reinhard Genzel	UC Berkeley	2020	fizyka
68.	Andrea Ghez	UC Los Angeles	2020	fizyka
69.	Jennifer Doudna	UC Berkeley	2020	chemia

Uwagi

1. Pierwotnie w Oakland, od 1873 w Berkeley^[6].