Loading AI tools
pisarz fiński Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mika Waltari (ur. 19 września 1908 w Helsinkach, zm. 26 sierpnia 1979 tamże) – fiński pisarz.
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
26 sierpnia 1979 |
| Narodowość |
Fin |
| Język |
fiński |
| Alma Mater | |
| Ważne dzieła | |
| |
 | |
Waltari urodził się w Helsinkach. W wieku pięciu lat stracił ojca, Toimi Armas Waltariego, luterańskiego pastora. W dzieciństwie był świadkiem fińskiej wojny domowej. Studiował na Uniwersytecie Helsińskim teologię, tak jak chciała jego matka Olga Maria Johansson, lecz wkrótce porzucił ten kierunek na rzecz filozofii, estetyki i literatury. Studia ukończył w 1929 r. Podczas nich pisał już wiersze i opowiadania do różnych czasopism, natomiast pierwszą książkę wydano mu w 1925 r. W 1927 r. wyjechał do Paryża, gdzie napisał swoją pierwszą ważniejszą powieść – Suuri illusioni (Wielka iluzja), historię cygańskiego życia. Przez jakiś czas należał do liberalnego ruchu literackiego „Tulenkantajat”, później jego poglądy polityczne i społeczne uległy zmianie na konserwatywne. Ożenił się w 1931 r., miał córkę Satu, która także została pisarką.
W latach 1930–1940 Waltari był dziennikarzem i krytykiem, pisał dla wielu gazet i czasopism, podróżował także wiele po Europie. Redagował magazyn Suomen Kuvalehti. Równocześnie pisał powieści, dramaty, nowele i scenariusze, tworząc często w bardzo zróżnicowanych stylach i gatunkach literackich. W tym czasie napięty plan zajęć i wytężona praca spowodowały psychozę maniakalno-depresyjną, cierpiał też na bezsenność i depresję, często do tego stopnia, że potrzebował hospitalizacji. Waltari uczestniczył i często odnosił sukcesy w literackich konkursach – głównie dla ukazania krytykom wartości swych utworów. Jednemu z tych konkursów zawdzięczał np. zwiększone zainteresowanie jednym z jego bohaterów – inspektorem Palmu, gburowatym detektywem helsińskiej policji, który pojawił się w trzech powieściach (wszystkie sfilmowano). Był też autorem scenariusza do popularnej kreskówki Kieku ja Kaiku oraz przewodnika dla „ambitnych pisarzy”, który miał wpływ na wielu młodszych twórców, m.in. Kalle Päätalo.
Podczas wojny zimowej (1939–1940) i wojny kontynuacyjnej (1941–1944) Waltari pracował w rządowym centrum informacji. Swoje pisarskie zdolności wykorzystywał także w służbie politycznej propagandy. W 1945 r. opublikował swą najbardziej znaną powieść historyczną – Egipcjanin Sinuhe. Stała się ona międzynarodowym bestsellerem i podstawą do nakręcenia w 1954 r. w Hollywood filmu The Egyptian.
Waltari napisał jeszcze siedem powieści historycznych, których fabuła umiejscowiona jest w różnych okresach dziejów ; m.in. akcja Czarnego Anioła rozgrywa się w Konstantynopolu, tuż przed upadkiem miasta. W swoich powieściach Waltari wyraża pesymizm. W 1957 r. pisarz stał się członkiem Fińskiej Akademii Nauk; otrzymał także honorowy tytuł doktora uniwersytetu w Turku w 1970 r.
Waltari był jednym z najpłodniejszych fińskich pisarzy: napisał co najmniej 29 powieści, 15 nowel, 6 zbiorów opowiadań lub baśni, 6 tomów poezji i 26 sztuk teatralnych, także scenariusze, słuchowiska radiowe, reportaże, tłumaczenia, setki recenzji i artykułów. Jest także najbardziej znanym na świecie fińskim pisarzem – jego utwory przetłumaczono na ponad 40 języków.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
