1945 w literaturze

Wydarzenia literackie w 1945 roku.

◄◄ | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944

1945

1946 | 1947 | 1948 | 1949 | 1950 | ►►

przegląd chronologiczny

Wydarzenia

• polskie
  • w Łodzi ukazał się pierwszy numer tygodnika „Kuźnica”
  • w Katowicach wznowiono w lutym wydawanie tygodnika „Gość Niedzielny”
  • Jarosław Iwaszkiewicz został wybrany na prezesa Związku Literatów Polskich
  • w Krakowie zawiązała się grupa literacka Inaczej
• zagraniczne
  • w Londynie utworzono Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie
  • założono we Włoszech agencję prasową Agenzia Nazionale Stampa Associata

Nowe książki

• polskie
  • Karol Bunsch – Dzikowy skarb
• zagraniczne
  • Ivo Andrić – Most na Drinie (На Дрини ћуприја)
  • Kazys Boruta – Młyn Bałtaragisa (Baltaragio malūnas)
  • Hermann Broch – Śmierć Wergilego (Der Tod des Vergil)
  • Agatha Christie – Zakończeniem jest śmierć (Death comes as the End)
  • Carlo Levi – Chrystus zatrzymał się w Eboli (Cristo si è fermato a Eboli)
  • Astrid Lindgren – Pippi Pończoszanka (Pippi Långstrump)
  • George Orwell – Folwark zwierzęcy (Animal Farm)
  • Dominik Tatarka – Panna cudownica (Panna zazračnica)
  • Aleksiej Nikołajewicz Tołstoj – Piotr Pierwszy

Nowe dramaty

• polskie
  • Kazimierz Gołba – Lompa

Nowe poezje

• polskie
  • Jan Lechoń – Aria z kurantem
  • Czesław Miłosz – Ocalenie
• zagraniczne
  • Jiří Kolář
    • Przedpiekle i inne wiersze (Limb a jiné básně)
    • Siedem kantat (Sedm kantát)
  • Aleksandr Twardowski – Wasilij Tiorkin (Василий Тёркин)
  • Philip Larkin – The North Ship^[1]
  • Vernon Watkins – The Lamp and the Veil^[2]

Nowe prace naukowe

• zagraniczne
  • Maurice Merleau-Ponty – Fenomenologia percepcji (Phénoménologie de la perception)
  • Karl Popper – Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie (Open Society and Its Enemies)
  • Bertrand Russell – Dzieje filozofii Zachodu (A History of Western Philosophy)

Urodzili się

• 1 stycznia – Rüdiger Safranski, niemiecki literaturoznawca, filozof i pisarz
• 6 stycznia
  • Allen Appel, amerykański powieściopisarz
  • Tadeusz Baranowski, polski twórca komiksów
• 9 stycznia – Małgorzata Musierowicz, polska pisarka i ilustratorka
• 14 stycznia
  • Anselm Grün, niemiecki pisarz i teolog
  • Andrzej Rodan, polski pisarz i publicysta
• 15 stycznia – Bonnie Burnard, kanadyjska pisarka (zm. 2017)
• 10 lutego
  • Jean Barbeau(inne języki), francuski dramaturg (zm. 2019)
  • Espen Haavardsholm, norweski prozaik, poeta, eseista
• 15 lutego – Douglas Hofstadter, amerykański pisarz i intelektualista
• 18 lutego
  • Jacek Bukowski, polski poeta, publicysta i tłumacz (zm. 2020)
  • Bohdan Zadura, polski prozaik, poeta, tłumacz i krytyk literacki
• 25 lutego – Shiva Naipaul, trynidadzki pisarz (zm. 1985)
• 27 lutego – Jacek Janczarski, polski pisarz, dramaturg, satyryk (zm. 2000)
• 1 marca – Xhevahir Spahiu, albański poeta, publicysta i tłumacz
• 7 marca – Elizabeth Moon, amerykańska pisarka
• 12 marca – Leif G.W. Persson, szwedzki kryminolog, autor powieści sensacyjno-kryminalnych
• 26 marca – Eva Bexell, szwedzka pisarka powieści dla dzieci i młodzieży
• 28 marca – Pierre Michon, francuski pisarz i eseista
• 2 kwietnia – Anne Waldman, amerykańska poetka eksperymentalna
• 4 kwietnia – Katherine Neville, amerykańska pisarka
• 7 kwietnia – Wasyl Hołoborod´ko, ukraiński poeta
• 27 kwietnia – August Wilson, amerykański scenarzysta i dramaturg (zm. 2005)
• 30 kwietnia – Annie Dillard, amerykańska pisarka, autorka poezji, esejów, prozy, krytyk literackich, powieści i dziennika
• 9 maja – Dżamal al-Ghitani, egipski pisarz (zm. 2015)
• 25 maja – Michał Wroński, polski prozaik, poeta, publicysta, dramaturg
• 4 czerwca – Daniel Topolski, brytyjski pisarz, podróżnik i reporter (zm. 2015)
• 11 czerwca – Robert Munsch, kanadyjski autor literatury dziecięcej
• 19 czerwca – Tobias Wolff, amerykański pisarz
• 21 czerwca – Adam Zagajewski, polski poeta, eseista, prozaik (zm. 2021)
• 22 czerwca – Ganesh Patro, indyjski pisarz i dramaturg (zm. 2015)
• 23 czerwca
  • Eileen Gunn, amerykańska autorka i redaktorka fantastyki naukowej
  • Kim Småge, norweska pisarka i dziennikarka
• 24 czerwca – Aleksander Fiut, polski historyk literatury, krytyk literacki, eseista
• 26 czerwca – Ondřej Neff, czeski dziennikarz i pisarz science-fiction
• 4 lipca – Miloslav Topinka, czeski poeta, eseista, krytyk literacki, krytyk sztuki i tłumacz
• 5 lipca – Michael Blake(inne języki), amerykański pisarz (zm. 2015)
• 7 lipca – Józef Franciszek Fert, polski polonista, historyk literatury, poeta
• 9 lipca – Dean Koontz, amerykański pisarz
• 12 lipca – Remy Sylado, indonezyjski pisarz, aktor i muzyk (zm. 2022)
• 15 lipca – Henryk J. Kozak, polski poeta i prozaik
• 25 lipca – Joseph Delaney, brytyjski pedagog i autor książek z gatunku science fiction i fantasy (zm. 2022)
• 26 lipca – M. John Harrison, brytyjski pisarz fantasy
• 29 lipca – Sharon Creech, amerykańska autorka literatury dziecięcej
• 30 lipca – Patrick Modiano, francuski pisarz
• 6 sierpnia – Marianna Olkowska, polska poetka i malarka
• 13 sierpnia – Antoni Matuszkiewicz, polski poeta, prozaik, dramaturg, publicysta, animator życia literackiego
• 17 sierpnia – Rachel Pollack, amerykańska pisarka i autorka komiksów
• 19 sierpnia
  • Jacques De Decker, belgijski pisarz, dramaturg i krytyk literacki (zm. 2020)
  • István Kovács, węgierski pisarz, poeta i tłumacz z języka polskiego
• 20 sierpnia – Tarō Gomi, japoński ilustrator i autor książek dla dzieci
• 25 sierpnia – Jan Kazimierz Siwek, polski poeta, bajkopisarz i satyryk
• 26 sierpnia – Rhonda Byrne, australijska pisarka i producentka
• 30 sierpnia – Libuše Moníková, czeska pisarka tworząca w języku niemieckim
• 1 września – Mustafa Balel, turecki prozaik, powieściopisarz, tłumacz
• 2 września – Victor-Lévy Beaulieu, kanadyjski pisarz, dziennikarz i eseista francuskojęzyczny
• 20 września – Gulnazar Keldi, tadżycki poeta (zm. 2020)
• 24 września – David Drake, amerykański pisarz (zm. 2023)
• 1 października – Ireneusz Kocyłak, polski poeta i dramaturg
• 8 października – Ewa Lipska, polska poetka
• 10 października – Jacek Stanisław Buras, polski tłumacz, krytyk literacki i dramaturg
• 26 października – Pat Conroy, amerykański pisarz (zm. 2016)
• 29 października – Józef Łoziński, polski prozaik
• 12 listopada – Michael Bishop, amerykański pisarz fantasy i science fiction (zm. 2023)
• 22 listopada – Janusz Kryszak, polski poeta i literaturoznawca (zm. 2019)
• 24 listopada – Nuruddin Farah, somalijski powieściopisarz
• 6 grudnia – Rafał Wojaczek, polski poeta (zm. 1971)
• 8 grudnia – John Banville, irlandzki powieściopisarz i dziennikarz
• 12 grudnia – Karl Edward Wagner, amerykański pisarz (zm. 1994)
• 19 grudnia – Jacqueline Wilson, brytyjska pisarka
• 20 grudnia – Jürg Laederach, szwajcarski pisarz (zm. 2018)
• 21 grudnia – Raymond E. Feist, amerykański autor fantasy
• 24 grudnia
  • Gillian Cross, brytyjska pisarka
  • Nicholas Meyer, amerykański scenarzysta i pisarz
  • Saulius Šaltenis, litewski dramaturg, pisarz, publicysta i polityk
• 28 grudnia – George Zebrowski, amerykański pisarz science fiction, wydawca i krytyk
• 31 grudnia – Connie Willis, amerykańska pisarka science-fiction
• Magda Dygat, polska pisarka
• G.M. Ford, amerykański pisarz kryminałów
• Manojle Gavrilović, serbski pisarz i poeta (zm. 2020)
• Christoforos Liontakis(inne języki), grecki poeta i tłumacz (zm. 2019)

Zmarli

• 3 stycznia – Ferdynand Ossendowski, polski pisarz, dziennikarz, podróżnik (ur. 1878)
• 13 stycznia – Margaret Deland, amerykańska pisarka i poetka (ur. 1857)
• 21 stycznia – Karel Poláček, czeski powieściopisarz, nowelista i publicysta (ur. 1892)
• 22 stycznia
  • Else Lasker-Schüler, niemiecko-żydowska poetka (ur. 1869)
  • Jan Skala, serbołużycki dziennikarz, poeta, prozaik, publicysta (ur. 1889)
• 27 stycznia – Antal Szerb, węgierski pisarz (ur. 1901)
• luty – Anne Frank, żydowska autorka pamiętnika (ur. 1929)
• 1 lutego – Teresa Bogusławska, polska poetka (ur. 1929)
• 6 lutego – Robert Brasillach, francuski poeta, dramaturg, prozaik, krytyk literacki, publicysta i tłumacz (ur. 1909)
• 14 lutego – Vlasta Štáflová, czeska publicystka i powieściopisarka (ur. 1907)
• 21 lutego – Leonhard Adelt, niemiecki księgarz, pisarz i dziennikarz (ur. 1881)
• 23 lutego – Aleksiej Tołstoj, rosyjski pisarz, dramaturg i publicysta (ur. 1883)
• 25 lutego – Mário de Andrade, brazylijski poeta, pisarz i krytyk, współtwórca brazylijskiego modernizmu (ur. 1893)
• 2 marca – Emily Carr, kanadyjska malarka i pisarka (ur. 1871)
• 6 marca – Milena Pavlović-Barili, serbska malarka i poetka (ur. 1909)
• 15 marca – Pierre Drieu la Rochelle, francuski prozaik, poeta, dramaturg i publicysta (ur. 1893)
• 20 marca – Alfred Douglas, brytyjski pisarz, poeta, tłumacz (ur. 1870)
• 27 marca – Halit Ziya Uşaklıgil, turecki pisarz (ur. 1866)
• 31 marca – Maurice Donnay, francuski autor piosenek i dramaturg (ur. 1859)
• kwiecień – Josef Čapek, czeski malarz, pisarz i poeta (ur. 1887)
• 8 kwietnia – Josef Weinheber, austriacki pisarz i poeta (ur. 1892)
• 20 kwietnia – Wacław Sieroszewski, polski działacz niepodległościowy, pisarz (ur. 1858)
• 5 maja – Tytus Czyżewski, polski malarz, poeta, krytyk sztuki (ur. 1880)
• 15 maja – Charles Williams, brytyjski pisarz, poeta, teolog i krytyk literacki (ur. 1886)
• 29 maja – Mihail Sebastian, rumuński dramaturg i powieściopisarz pochodzenia żydowskiego (ur. 1907)
• 8 czerwca – Robert Desnos, francuski poeta, prozaik, dramaturg i eseista, przedstawiciel surrealizmu (ur. 1900)
• 16 czerwca – Amélie Rives Troubetzkoy, amerykańska prozaiczka, poetka i dramatopisarka (ur. 1863)
• 22 czerwca – Frida Stéenhoff, szwedzka pisarka i działaczka społeczna (ur. 1865)
• 9 lipca – Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, polska poetka (ur. 1891)
• 14 lipca – Grigorij Adamow, radziecki pisarz (ur. 1886)
• 20 lipca – Paul Valéry, francuski poeta, eseista (ur. 1871)
• 26 sierpnia – Franz Werfel, niemieckojęzyczny pisarz pochodzenia żydowskiego (ur. 1890)
• 9 września – Zinaida Gippius, rosyjska pisarka i poetka, symbolistka (ur. 1869)
• 18 września – Dmitrij Kiedrin, rosyjski poeta (ur. 1907)
• 20 września – William Seabrook, amerykański dziennikarz, podróżnik i literat (ur. 1866)
• 26 września – Richard Beer-Hofmann, austriacki poeta, dramaturg i powieściopisarz (ur. 1866)
• 8 października – Felix Salten, austriacki pisarz (ur. 1869)
• 16 listopada – Kaarlo Sarkia, fiński poeta i tłumacz (ur. 1902)
• 21 listopada – Ellen Glasgow, amerykańska powieściopisarka (ur. 1873)
• 27 grudnia – Janko Jesenský, słowacki poeta, prozaik i tłumacz (ur. 1874)
• 28 grudnia – Theodore Dreiser, amerykański powieściopisarz i dziennikarz (ur. 1871)

Nagrody

• Nagroda Nobla – Gabriela Mistral

Przypisy

1. Strzetelski 1987 ↓, s. 100.
2. Strzetelski 1987 ↓, s. 101.

Bibliografia

• Chronological tables of English literature. oprac. Jerzy Strzetelski i in. Wyd. III. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987. ISBN 83-01-02506-9.